۹ سرطان خطرناک در کودکان کدام اند؟

متاسفانه بیماری سرطان در کودکان نیز شایع می باشد؛ به سبب اهمیتی که این بیماری دارد بر آن شدیم تا در خصوص ۹ سرطان خطرناک در کودکان برای شما به صورت مختصر مطالبی را بیان کنیم.به طور کلی سرطان هایی که کودکان را درگیر می‌کنند در دو نوع کلی وجود دارند؛

نوع اول سرطان های بدخیم می باشند که از طریق خون به سایر ارگان‌های بدن نیز راه پیدا می کنند؛ نوع دوم سرطان هایی می باشند که فقط یک عضو بدن مانند چشم، مغز و یا استخوان را درگیر خود می نمایند؛ سرطان هایی که فقط یک عضو بدن درگیر آن می باشد درمان راحت تری خواهند داشت.

در خصوص سرطان در کودکان سوالات زیادی پرسیده می شود که اغلب این سوالات مربوط به علائم سرطان و علل ایجاد آن ها می باشد؛ در خصوص علل ایجاد سرطان در کودکان بهتر است بدانید که دو عامل ژنتیک و عوامل محیطی در ایجاد سرطان ها نقش دارند.علائم سرطان در کودکان نیز با توجه به نوع بیماری می تواند متفاوت باشد؛ در ادامه مبحث با توجه به نوع سرطان در خصوص علائم آن صحبت می‌شود.

سرطان خون در کودکان چه علائمی دارد؟

سرطان خون متاسفانه شایع ترین نوع سرطان در کودکان و افراد زیر ۱۵ سال می باشد و به طور میانگین سالانه ۴ هزار کودک در جهان به این نوع سرطان دچار می‌شوند.در این نوع سرطان گلبول های سفید خون به تعداد غیر طبیعی و زیاد در مغز استخوان فرد تکثیر می‌شوند؛ گلبولهای سفیدی که در این نوع سرطان تولید می شوند علاوه بر کثیر بودن، دارای شکلی غیر طبیعی نیز می باشند؛ این سلول ها پس از تولید وارد جریان خون شده و بر روند تولید سلول های سالم نیز تاثیر می گذارند.

از آنجا که در سرطان خون گلبول های سفید به تعداد غیر طبیعی تولید می شوند؛ فضای کافی برای تولید پلاکت ها و گلبول های قرمز خون وجود نداشته و در نتیجه فرد دچار کمبود گلبول قرمز و پلاکت می‌شود که در پی آن علائم این نوع سرطان در کودکان بروز پیدا می‌کند.به دلیل کمبود گلبول های قرمز فرد دچار کم خونی شده و در پی کم خونی علائمی چون خستگی، ضعف، بی حالی، سرگیجه همراه با سردرد، نفس کشیدن سخت، رنگ پریدگی، سردی بدن و لرز در فرد مبتلا به سرطان خون مشاهده می شود.

از آنجا که گلبول های سفید شکل غیرعادی دارند در نتیجه نمی توانند به خوبی با عوامل بیماری زا و میکروب ها مبارزه نمایند؛ به همین جهت سیستم ایمنی فرد ضعیف شده و در اثر برخورد با کوچکترین عامل بیماری زا دچار عفونت های پی در پی می شود.

همانطور که بیان شد  در سرطان خون کودکان پلاکت های خون که وظیفه انعقاد خون را بر عهده دارند؛ به میزان کمی تولید می شوند به همین سبب ممکن است در بدن فرد کبودی مشاهده شده و فرد دچار خونریزی لثه و بینی به صورت شدید شود.

سلول های تولید شده غیر عادی در جاهای مختلف بدن مانند استخوان ها و مفاصل، تجمع پیدا کرده و در نتیجه فرد ممکن است دچار درد استخوانی و مفصلی شود.این تجمع در برخی مواقع باعث ایجاد تورم می شود؛ به عنوان مثال تجمع گلبول های سفید غیر عادی در کبد و طحال باعث تورم در قسمت شکم می‌شود.دل درد، کاهش وزن و کاهش اشتها می‌تواند از دیگر علائم این نوع سرطان در کودکان باشد؛ دقت داشته باشید که هر چقدر این بیماری زودتر تشخیص داده شود درمان آن نیز به مراتب راحت تر می باشد.

سرطان خون در کودکان با توجه به نوع سلول خونی درگیر، وجود یا عدم وجود تغییرات کروموزومی و سن کودک به انواع مختلفی تقسیم بندی می شود.سرطان خون ALL سلولT، سرطان خونALL کروموزوم فیلادلفیای مثبت، سرطان خون ALL شیرخواران و سرطان خون ALL  کودکان ۱۰ سال به بالا و نوجوانان از انواع سرطان خون می باشند.

با توجه به نوع سرطان روش درمانی می‌تواند متفاوت باشد.عواملی چون قرار گرفتن در معرض اشعه های ایکس، مبتلا بودن به اختلالات ژنتیکی مانند سندروم داون می‌تواند از عوامل خطرزای این نوع سرطان در کودکان باشد.

سرطان مغز در کودکان

از انواع سرطان در کودکان سرطان مغز می باشد؛ در این نوع سرطان سلول های مغز یا سلول های اطراف بافت مغز به صورت غیر طبیعی شروع به تکثیر و رشد می نمایند؛ این سلول های غیر طبیعی در اثر رشد و تکثیر به صورت تومور در مغز و یا بافت های اطراف مغز تجمع پیدا می کنند؛

با توجه به نوع تومور درمان آن می تواند متفاوت باشد اما به طور کلی درمان تومور مغز در بزرگسالان با کودکان متفاوت است.برای انتخاب روش درمانی مناسب پزشکان متخصص پارامترهای مختلفی از جمله نوع تومور، محل قرارگیری تومور در مغز، میزان شروع و پیشرفت، سلامت عمومی کودک و سن کودک ها بررسی می نمایند.

علت دقیق ایجاد تومورهای مغزی هنوز مشخص نیست؛ اما ایجاد جهش در سلولهای طبیعی مغز باعث می شود تا سلول ها به صورت غیر طبیعی به رشد خود ادامه دهند و ایجاد تومور نمایند.تومورهای مغزی انواع مختلفی داشته اما در بین آنها انواع مدولوبلاستوما و اپاندیموما شایع تر می باشند.

تشخیص این نوع سرطان در کودکان بر اساس علائم سخت است زیرا علائم و نشانه های این بیماری در فرد عمومی بوده و بسیار شبیه به بیماری های دیگر می باشد؛ از جمله این نشانه ها می توان به احساس فشار در سر، تهوع و استفراغ بدون هیچ پیش زمینه ای، دوبینی و اختلالات بینایی و سردردهای شدید اشاره کرد.

تشخیص تومور سرطانی با روش هایی چون آزمایش عصب شناسی و تست های تصویربرداری مانند ct امکان پذیر می باشد. با استفاده از تصویر برداری می توان محل و اندازه تومور را تعیین نمود.جراحی و پرتو درمانی از جمله روش های درمانی این نوع سرطان می باشد که با توجه به عواملی چون اندازه و مکان تومور، میزان شیوع انواع تومور انتخاب می شود.

سرطان لنفوم در کودکان

سرطان لنفوم از نظر شیوع سومین مورد سرطان در کودکان می باشد؛ سرطان لنفوم سرطان سیستم لنفاوی می باشد.

سیستم لنفاوی بدن جزو سیستم ایمنی بوده و شامل غدد عروق و گره های لنفاوی است؛ در این سیستم مایعی به نام مایع لنف جریان دارد که در این مایع لنفوسیت ها، چربی و پروتئین ها مشاهده می‌شوند؛ در صورتی که لنفوسیت های موجود در این سیستم به صورت کنترل نشده رشد نمایند؛ باعث ایجاد سرطان لنفوم می‌شوند.به صورت کلی سرطان لنفوم به دو دسته هوچکین و غیر هوچکین طبقه‌بندی می‌شوند؛ تفاوت این دو نوع سرطان در منشا بیماری، سلول های درگیر و علایم می باشد.

 سرطان لنفوم غیر هوچکین NHL به سه دسته طبقه بندی می شود؛ سرطان غیر هوچکین که در آن سلول های B یا بورکیت درگیر شده اند، سرطان غیر هوچکین که لنفوبلاستیک یا سلول T درگیر شده است و غیر هوچکین سلول بزرگ که ممکن است سلول های B یا T در آن درگیر شده باشند؛

سرطان لنفوم نوع هوچکین یا HD به صورت متمرکز بوده و از یک غده شروع شده و در سیستم لنفاوی گسترش پیدا می‌کند.علائم این بیماری شبیه به سرماخوردگی بوده و به همین سبب کمی دیر تشخیص داده می شود. بهترین راه تشخیص این نوع سرطان در کودکان آزمایش خون، بیوپسی، آزمایش مایع پلور، سی تی اسکن و نمونه برداری از مغز استخوان می باشد.

البته نمونه برداری از مغز استخوان به منظور تعیین گسترش بیماری صورت می پذیرد.با توجه به پیشرفت بیماری روش درمان بیماری مشخص می شود؛ رادیوتراپی، کموتراپی و جراحی و پیوند مغز استخوان از انواع روش های درمانی می باشند که به صورت ترکیبی یا منفرد برای درمان کودک به کار برده می شوند.کاهش وزن، تورم غدد لنفاوی در دو طرف گردن، تهوع و استفراغ می تواند از نشانه های این سرطان در کودکان باشد.

سرطان کلیه در کودکان

سرطان کلیه در کودکان به شکل های تومور های مختلف می تواند مشاهده شود؛ شایع ترین نوع این نوع سرطان در کودکان که اکثراً بین سن ۳ تا ۴ سالگی اتفاق می افتد و بعد از سن شش سالگی بسیار نادر است؛ تومور ویلمز می باشد.وقتی سلول های سرطانی بدخیم در کلیه شروع به رشد غیرطبیعی می نمایند؛ این تومورها به وجود می آیند.

با توجه به محل و نوع تومور روش درمانی برای آنها می تواند متفاوت باشد.تومور ویلمز می تواند یک یا هر دو کلیه کودک را درگیر نماید و یا در خارج از کلیه نیز گسترش پیدا کند؛ در برخی از مواقع پزشکان عمل جراحی را برای درمان این تومور در نظر می گیرند؛ به عمل جراحی که برای درمان سرطان کلیه به کار برده می شود نفروکتومی می‌گویند.

نفروکتومی می‌تواند ساده، بخشی و یا شدید باشد. در صورتی که یک کلیه فرد درگیر تومور شده باشد با عمل جراحی کلیه را خارج می‌سازند که به آن نفروکتومی ساده می گویند.در صورتی که دو کلیه فرد آسیب دیده باشد و تومور به خارج از کلیه نیز گسترش پیدا کرده باشد؛ ممکن است عمل نفروکتومی بخشی صورت پذیرد؛ که در آن بخشی از کلیه و بخشی از تومور برداشته می شود.

در نفروکتومی شدید یک یا دو کلیه به صورت کامل به همراه آدرنال و گره های لنفاوی برداشته می شود؛ در صورتی که فرد دو کلیه خود را از دست دهد؛ پیوند کلیه بر روی فرد انجام می پذیرد.

علاوه بر تومور ویلمز، تومورهای چون رابدویید، نور اپی تلیال و کارسینوم سلول های کلیه می‌توانند جزو تومورهای سرطانی باشند.علت دقیق ایجاد تومور ویلمز هنوز مشخص نیست اما دانشمندان ژنتیک اثبات کرده‌اند که غیر فعال شدن ژن سرکوبگر QT1 در کروموزوم ۱۱ می تواند سبب وجود این بیماری شود زیرا این ژن از رشد غیر طبیعی سلولهای کلیه جلوگیری می کند و عدم وجود آن باعث ایجاد چنین بیماری هایی می گردد.ورم شکم، مشاهده خون در ادرار، تب، کم اشتهایی، وجود رگ های بزرگ و پراکنده در شکم، یبوست و تهوع می تواند از نشانه‌های این سرطان در کودکان باشد.

سرطان کبد در کودکان

یکی دیگر از انواع سرطان در کودکان سرطان کبد می باشد؛ در صورتی که سلول‌های کبد به صورت غیر متعارف به رشد سلولی خود ادامه دهند؛ باعث ایجاد تومورهای سرطانی و سرطان کبد می شوند.این تومورها می‌تواند در انواع مختلف وجود داشته باشد؛ یکی از انواع این تومورها که متاسفانه در کودکان نیز شایع می‌باشد هپاتوسلولار می‌باشد.در اثر عوامل مختلفی چون هپاتیت سی، هپاتیت B، آسیب دیدگی کبد در اثر بیماری هایی چون سیروز صفراوی و تیروزینمی فرد می‌تواند به هپاتوسلولار مبتلا شود.

مادرانی که دچار بیماری هپاتیت B و هپاتیتC می باشند و از طریق خون این بیماری را به فرزند خود منتقل می‌کنند؛ فرزند آن ها در معرض این بیماری بیش از سایر افراد قرار دارد.هپاتو بلاستوما یا سرطان کبد می تواند در اثر بیماری های ژنتیکی چون پولیپوز آدنوماتوز فامیلی، سندروم بک ویت ویدمن، و وزن خیلی کم نوزاد در هنگام تولد به وجود آید‌.

علائمی مانند وجود توده در شکم، وجود غده بدون درد در شکم، تورم شکم، بی اشتهایی و حالت تهوع و استفراغ می تواند نشانه های این بیماری باشد.پسران بیش از دختران در معرض این بیماری می باشند؛ بلوغ جنسی زودرس در پسران می تواند نشانه ی این بیماری باشد.از طریق روش هایی چون آزمایش خون، بررسی عملکرد کبد، سونوگرافی، سی تی اسکن و ام آر آی می‌توان به وجود این سرطان در کودکان پی برد.

سرطان چشم در کودکان

رتینوبلاستوما یا سرطان چشم متاسفانه جزو شایع‌ترین سرطان در کودکان می باشد.ممکن است این نوع سرطان حتی جنین را نیز درگیر کند و جنین متولد شده از همان ابتدا این بیماری را داشته باشد.علائمی چون مردمک سفید، رفلکس سفید یا چشم گربه که در هنگام عکاسی و دید در شب مشهود است، استرابیسم یا لوچی، قرمزی و التهاب چشم، ضعف بینایی، تفاوت در رنگ عنبیه چشم، بزرگ شدن مردمک، حرکت دائمی و عرضی کره چشم از جمله نشانه‌های این سرطان در کودکان باشد.در صورتی که این نشانه ها را در یک کودک ملاحظه نمودید؛ کودک را نزد یک چشم پزشک متخصص و متبحر ببرید.

چشم پزشکان با بررسی چشم کودک با استفاده از تجهیزاتی چون آفتالموسکوپ وضعیت چشم را به طور دقیق بررسی می نمایند؛ در صورت مشکوک بودن برای تشخیص دقیق تر از رادیولوژی استفاده می نمایند.

در صورتی که متخصصان ژنتیک تشخیص دهند که ممکن است جنین با بیماری رتینوبلاستوما به دنیا آید ، از مادر در هفته سی و دوم بارداری به روش آمینوسنتز آزمایش ژنتیکRB1 می‌گیرند؛ با این روش ابتلای جنین به بیماری رتینوبلاستوما مشخص می شود.جراحی، کرایوتراپی، لیزر درمانی، حرارت درمانی، رادیاسیون خارجی و شیمی درمانی می تواند برای درمان سرطان چشم کودکان به کار برده شود.

سرطان استخوان در کودکان

کودکان نیز مانند بزرگسالان ممکن است به سرطان استخوان مبتلا شوند؛ این نوع سرطان بیشتر در استخوان های لگن و استخوان های بازو مشاهده می شود اما به طور کلی سرطان استخوان سرطان کمتر شایع می باشد.

• علت این نوع سرطان دقیقاً مشخص نیست اما می‌توان عوامل ژنتیکی و قرارگیری در معرض تشعشعات را از عوامل این بیماری دانست.
• شیمی درمانی، پرتو درمانی و جراحی برای درمان این نوع سرطان به کار برده می شود.
• استئوسارکوما، کندروسارکوما و سارکوم یوئینگ از انواع سرطان استخوان می باشند که در بین آنها استئوسارکوما شایع تر می باشد.
• در سرطان نوع استئوسارکوما سلول های سرطانی بافت استخوانی، در کندروسارکوما سلولهای سرطانی غضروف تولید می نمایند.
• سارکوم یوئینگ بیشتر در قسمت لگن، بازو و پای کودکان ایجاد می شود.
• استخوان درد شدید، خستگی مفرط، کاهش وزن و تورم در استخوانها می‌تواند از نشانه‌های این بیماری باشد.

نوروبلاستوما در کودکان

سرطان نوروبلاستوما را میتوان شایع ترین نوع سرطان دربین شیرخوارگان و چهارمین نوع سرطان از نظر شیوع در بین کودکان دانست.تکثیر بیش از حد سلول های عصبی در گانگلیون های رشته سمپاتیک و غده آدرنال باعث ایجاد این نوع سرطان در کودکان و نوزادان می شود. نوروبلاست ها یک سری از سلولهای عصبی می باشند که بعد از رشد و بالغ شدن به سلول‌های عصبی طبیعی تبدیل می شوند اما در بیماری نوروبلاستوما این سلول ها بیش از حد رشد و تکثیر کرده و به سلول های سرطانی تبدیل می شوند.

نقص در ژن های نوروبلاست مهمترین عامل ایجاد این سرطان در کودکان است.شکم ورم کرده، کاهش اشتها، دل درد، سیاه شدن چشم ها، رنگ پریدگی، استخوان درد، آویزان شدن پلک، مساوی نبودن مردمک ها می تواند از علائم این سرطان در کودکان باشد.یکی از روش های جراحی،  پرتودرمانی و شیمی درمانی با توجه به نوع تومور، سلامت عمومی کودک، محل تومور اندازه تومور برای درمان انتخاب می شود.

سرطان معده در کودکان

رشد غیر طبیعی سلول ها در پوشش معده باعث ایجاد سرطان معده می‌شود. از آنجا که معده وظیفه جذب ویتامین ها و مواد مغذی را بر عهده دارد در اثر سرطان ممکن است دچار اختلال در عملکرد شود و در نتیجه این بیماری با کمبود مواد مغذی بدن مانند کم خونی آنمی خود را نشان دهد.افزایش تعداد باکتری های معده خصوصا هلیکوباکتر پیلوری زمینه را برای ایجاد این سرطان در کودکان مهیا می کند.

دل درد، از دست دادن اشتها، کاهش وزن بدون هیچ دلیلی، یبوست شدید یا اسهال شدید، استفراغ و ضعف بدن می تواند از علائم این سرطان در کودکان باشد.در صورتی که پزشک معالج به ابتلای کودک به سرطان معده مشکوک شود؛ از طریق روش های چون آزمایش خون، بیوپسی، سی تی اسکن، عکسبرداری با اشعه ایکس از شکم وجود یا عدم وجود این سرطان در کودکان را تایید می نماید.