چگونه باید با کودک سرطانی رفتار کرد؟

چگونه باید با کودک سرطانی رفتار کرد؟

خیلی از والدین کودکان مبتلا به سرطان در زمینه ی درستی جواب آزمایش هایی که بیماری فرزند خود را سرطان تشخیص داده است، دچار تردید و ترس می شوند. در این موقعیت و در حالی که آنها در تلاش اند که این واقعیت را بپذیرند، دادن توضیحات مختصر درباره ی این بیماری و درمان آن و رفتار با کودک سرطانی می تواند برای والدین مفید باشد.

 در این موقعیت تصمیمات مهمی باید گرفته شود و شما به عنوان پدر و مادر یک کودک که به بیماری سرطان مبتلا شده است، نباید در مورد پرسیدن سئوالاتی درمورد بیماری و درمان کودک خود مردد و یا دستپاچه شوید. تشخیص مبتلا شدن کودک به سرطان نه تنها برای والدین او، بلکه بر سایر اعضای خانواده، دوستان و آشنایان، همکلاسی های مدرسه، معلم ها و ... تاثیر می گذارد.

مطالب ارائه شده در این مقاله  برای والدین و تمامی افرادی که با کودکان سرطانی در تماس هستند برای اطلاع از چگونگی رفتار با کودک سرطانی  مفید می باشند. این دسته از افراد باید اطلاعات خود را در این زمینه بیشتر کنند تا با برخورد مناسب و درست، به افزایش روحیه و اعتماد به نفس کودکان سرطانی کمک کنند.

سرطان چیست؟

تمامی سلول های بدن ما به صورت منظم و بر اساس قاعده ای خاص در حال رشد می باشند. گاهی اوقات بعضی از سلول ها از مسیر رشد طبیعی خود خارج شده و به صورت غیرمنظم و سریع تر از حالت عادی خود رشد می‌کنند. این امر باعث به هم خوردن نظم طبیعی بدن انسان می شود که به این به هم‌ ریختگی اصطلاحا سرطان می‌گویند.

سرطان جزو دسته ای از بیماری هایی است که عامل  رشد غیرطبیعی سلول ها در بدن ما هستند و سلول های بدن بطور غیرقابل کنترلی تکثیر و در بقیه قسمت های بدن ما پخش میشوند.

رشد غیرطبیعی این سلول ها در نهایت منجر به تشکیل توده هایی بزرگ که به آن تومور می گویند می گردد. این تومورها به دو دسته ی تومورهای بدخیم وتومورهای خوش خیم تقسیم می شوند که تومورهای خوش خیم تهدید کننده ای برای حیات نمی باشند، احتمال بروز سرطان در تمامی سنین وجود دارد ولی با افزایش سن این احتمال زیادتر می شود، بیش از ۴۰% سرطان ها قابل پیشگیری می باشند.

واکنش و احساسات  کودک سرطانی :

فرقی نمی کند که کودک مبتلا به سرطان در چه رده ی سنی باشد. اطلاع از سرطانی بودن آن، شوک بزرگی است که به او وارد می شود و هر چقدر سن کودک پایین تر بوده باشد و اطلاع او از این بیماری کمتر باشد، واکنش های او ملایم تر خواهد بود.

بسته به شخیصت کودک، سن و پیشرفت بیماری سرطان در بدن او، واکنش کودک به بیماری اش متفاوت می باشد. معمولا اکثر کودکان ترکیبی از اضطراب، ترس، خشم و ناراحتی را بروز می دهند.زندگی برای بیشتر کودکانی که به سرطان مبتلا می شوند به طور چشمگیری تغییر پیدا می کند و آزمایش دادن های پی در پی، بستری شدن در بیمارستان و تحت درمان قرار گرفتن بخش جدایی ناپذیر از زندگی یک کودک می شود.

بنابراین این دسته از کودکان به مراتب بیشتر از کودکان سالم، به یک شخص دلسوز نیاز پیدا می کنند تا که بتوانند به او اعتماد کرده و درد و دل های خود را به آن شخص بگویند.به همین دلیل اطلاع درست از چگونگی رفتار با کودک سرطانی برای شخصی که با آن کودک در ارتباط است بسیار حائز اهمیت می باشد.

خوشبختانه کودکانی که مبتلا به سرطان می شوند نسبت به یک فرد بزرگسال که به بیماری سرطان مبتلا است، انعطاف زیادتری در مواجه شدن با مشکلات سرطان از خود نشان می دهند. متخصصین مربوطه بر این باورند که درک کردن نیازهای این دسته از کودکان، حفظ  روال طبیعی زندگی کودک، ایجاد فضایی عاطفی و آرام در خانه و محبت کردن بسیار زیاد به این کودکان از نیاز های ضروری رفتار با کودک سرطانی می باشد.

نحوه خبر دادن به کودک مبتلا به سرطان تا تشویق او برای درمان این بیماری :

سرطان در کودکانی که در سنین پایین به این بیماری مبتلا می شوند در حوزه حفظ سلامت روانی و رفتار با کودک سرطانی، از اهمیت بسیار ویژه ای در مقایسه با بزرگسالان برخوردار هستند. بنابراین آمادگی والدین به عنوان اشخاصی که مسئولیت مستقیم در برابر کودک و بیماری اش را دارند بسیار حیاتی و مهم است.

واضح است که آگاهی و اطلاع کافی والدین در مواجه شدن با این بیماری، رفتار با کودک سرطانی و از همه مهم تر حفظ روحیه ی کودک و اعضای خانواده نقش بسیار مهمی در بهبود روند بیماری ایفا می کند. توصیه هایی که برای این خانواده ها در ادامه مطرح می کنیم  در مدیریت این موقعیت بسیار موثر است.

چند نکته مهم برای والدین درباره رفتار با کودک سرطانی :

وقتی که والدین متوجه ی بیماری فرزند خود می شوند، اصولا توجه بیشتری به کودک نشان می دهند و چه بسا با محبت های خیلی زیاد و افراطی کودک را لوس می کنند. این موضوع ممکن است که باعث شود هم کودک شما تصور کند که در شرایط غیر عادی قرار گرفته است و هم در صورت داشتن فرزندان دیگر، حس حسادت و یا دلسوزی آنها و به تبع آن برخورد نامتناسب و غیر معمول آن ها را برانگیزد.

بنابراین اولین توصیه ای که می توانیم به چنین والدینی کنیم این است که به جز انجام امور مربوطه به درمان بیماری، رفتار بسیار عادی با کودک خود داشته باشند.این موضوع باید به دیگران و اطرافیان کودک نیز یادآوری گردد.

نکته دیگری این است که بعد از آگاه کردن کودک از وضعیت بیماری خود، باید کودک را تشویق به بازی، ورزش و تحرک کنید تا از این طریق هم به بالا بردن روحیه فرزند خود کمک کنید و هم از نظر جسمانی او را آماده ی انجام مراحل نسبتا سخت درمان نمایید.

دادن پاسخ های صحیح به سوال های کودک، کنار آمدن و داشتن رفتار صبورانه در مقابل علایم احتمالی درمان، مدیریت روابط کودک با دوستان خود و کمک به طبیعی تر طی کردن دوران نقاهت از مهم ترین نکاتی می باشد که والدین باید موقع برخورد با کودک بیمار خود به آن توجه داشته باشد.

صحبت با کودک خود و اطلاع از درمان بیماری سرطان :

هر دفعه که شما درباره بیماری فرزند خود با او صحبت می‌کنید، امکان دارد که موضوع مرگ و ترس‌هایش را در این مورد با شما پیش بکشد. اگرچه پرسش‌های آن‌ها در این موارد خطرناک اند، اما آماده باشید تا از عهده اینگونه از سوالاتش برآیید. خودداری از بحث کردن درمورد مرگ، قدرت ابراز احساس ترس را از کودکان می‌گیرد و همینطور باعث می‌شود که شما فرصت و قدرت آرامش و اطمینان دادن به او را از دست بدهید.

همینطور این موضوع بسیار حائز اهمیت است که به بچه‌های بزرگتر این واقعیت را یادآوری و تاکید کنید که سرطان قابل درمان است و تحقیقات برای دستیابی به روش‌هایی بهتر و بهبود بخشیدن به طول دوره ی درمان ادامه دارد.

آگاه کردن کودک خود از بیماری به سن و سال و شرایط روحی او نیز بستگی دارد. کودکان از آن جا که روحیه ی بسیار حساس تری دارند ممکن است با نداشتن اطلاعات درست از بیماری خود بترسند و آن را بسیار بدتر و خطرناک تر از آنچه که هست تصور کنند .

ولی از آنجا که باید کودک را آماده ی درمان های خاص این بیماری از جمله شیمی درمانی کرد بهتر است که این موضوع با لحنی مناسب کودکان و ترجیحا توسط شخصی به جز پدر و مادر، به عنوان مثال یک روانشناس کودک و یا پزشک او به اواطلاع و توضیح داده شود.

پدر و مادر به خاطر احساسات خاصی که نسبت به فرزند خودشان دارند امکان دارد که نتوانند ناراحتی خود را در هنگام توضیح دادن بیماری  به کودک خود کنترل کنند و باعث ترس و ناراحتی کودک شوند. توجه کنید که اگر کودک به درستی از بیماری خود اطلاع نداشته باشد، می توان این امید را داشت که نه تنها روحیه ی خود را حفظ کند بلکه بیشترین همکاری را با پزشک و والدین در طول طی مراحل درمان بیماری داشته باشد.

رفتارهای کودکان مبتلا به سرطان بین رده ی سنی پنج تا دوازده سال :

این دسته از کودکان ممکن است در انجام تکالیف مدرسه بی حوصله شوند و یا تمایلی به انجام دادن آن نداشته باشند.

والدین آنها باید اولیای مدرسه را از بیماری فرزند خود مطلع کنند و تا حد امکان طرز رفتار با کودک سرطانی را به آنها اطلاع دهند تا راهکارهای تشویقی را برای برطرف کردن این مشکل کودک به کار ببندند و در صورت حاد بودن مشکل از یک روانشناس باتجربه کمک بگیرند.

اطلاع خواهر یا برادر از بیماری کودک :

تشخیص سرطان روی هر کدام از اعضای خانواده تاثیر می گذارد. برای خواهر و یا برادر ، لحظه ی اول زمان پر از ترس و ابهامی می باشد. حتی بچه های بزرگتر نسبت به آنچه که در حال پیش آمدن است واکنش نشان می دهند. آن ها از بستری شدن خواهر و یا برادرشان و مراجعه پی در پی او به پزشک و بیمارستان آگاه می شوند.

مشاهده می کنند که والدین خود گریه می کنند و سعی می کنند که یکدیگر را آرام کنند . آن ها ممکن است قسمت هایی از مکالمات شما را بشنوند که فهم آن برایشان مشکل و غیر قابل درک است و اغلب تلاش می کنند تا از این مکالمات آگاه شوند به همین علت باید وضعیت به وجود آمده را صادقانه باآن ها در میان بگذارید تا بتوانند چگونگی رفتار با کودک سرطانی  را بلد باشند.

بچه ها را تشویق کنید که سوال کنند و به این سوالات تا حد امکان ، به درستی پاسخ بدهید و واقیت سرطان را با توجه به سن و درک و فهمشان برای آن ها توضیح بدهید. اگر که خیلی کوچک و کم سن باشند همین قدر کافی است که به او گفته شود که خواهر و یا برادرش مریض شده و باید برای مدتی در بیمارستان بماند و برای یک مدت طولانی دارو مصرف کند.

اما بچه های بزرگ تر نیاز به کسب اطلاعات بیشتری دارند و باید برای تغییرات جسمی برادر و یا خواهر بیمار خود، مثل از دست دادن موهای سر و ابرو و یا برداشت عضو ، آماده شوند و حتی اگر مایل باشید دکتر و یا پرستاری که مراقبت از کودک را برعهده دارد، می تواند در باره ی بیماری و درمان آن برای تمامی اعضای خانواده توضیحاتی بدهند

بازگشت کودک به زندگی عادی :

امروزه پزشکان براین باورند که باید به اندازه ای که سن کودک اجازه ی درک را می دهد درمورد بیماری اش به او توضیح دهند. اما موقعیت و چگونگی توضیح دادن شرایط به کودک، بستگی به نظر شما و سن و شرایط فهم و درک کودکتان را دارد.

به طور کلی بچه های کوچک تر تنها نیاز دارند که به آنها بگویید "مریض هستند و باید دارو مصرف کنند تا خوب شوند، آمپول کمی درد دارد، اما تنها یک دقیقه طول می کشد." شما باید به آنها بگویید که مبتلا به سرطان شده اند، اما این بیماری با وجود اینکه خطرناک است، ولی قابل درمان می باشد.

چند نکته مهم دیگر در خصوص رفتار با کودک سرطانی :

  
1- صبر خود را بالا ببرید
2- در طی دوره ی درمان، به دیگر فرزندان خود نیز توجه داشته باشید
3- صادقانه با برادر و یا خواهرشان در باره ی موضوع حرف بزنید
4- بیماری سرطان را برای دوستان کودک خود تعریف کنید که بدانند بیماری سرطان مسری و قابل انتقال نیست
5- به خدا توکل داشته باشید و آرامش خود را حفظ نمایید
6- به دیگر اقوام و آشنایان بگویید که نباید به کودک ترحم بیجا کنند و با کودک شما رفتاری عادی داشته باشند
7- به کودکان توضیح بدهید که به خاطر انجام شیمی درمانی امکان دارد که ظاهرشان کمی تغییر کند

ما در خیریه محمدحسین رضوی به بیماران سرطانی کمک می کنیم و از آنها حمایت می کنیم تا با روحیه ای خوب این بیماری خاموش را شکست دهند.