تاثیر آزمایش ژنتیک برای احتمال ابتلا به سرطان

ژنتیک یا وراثت یکی از شاخه‌های علوم زیستی است. این علم به مطالعه ژن‌ها میپردازد و ژن‌ها مولکول‌های اند که وظیفه تکوین، کنترل و همچنین بررسی و انتقال خصوصیات ظاهری موجودات زنده را دارند. پس در واقع ژنتیک مطالعه ویژگی و صفات جانداران که میتواند از والدین به ارث برسند باشد. موضوع اصلی علم ژنتیک انتقال، بیان و تکامل ژن‌هاست. تاثیر آزمایش ژنتیک برای احتمال ابتلا به سرطان می توانید بسیار مفید و حیاتی باشد.

تاثیر آزمایش ژنتیک برای احتمال ابتلا به سرطان

علم ژنتیک را به سه دسته زیر تقسیم‌بندی می‌کنند:

• ژنتیک مولکولی: با بررسی دی.ان.ای یعنی همان ماده موجود در ژن‌ها می‌توانند اطلاعات خوبی از ساختارهای مولکولی به دست آوردند.
• ژنتیک کلاسیک: کروموزم وراثت را به صورت تئوری مورد بررسی قرار میدهد. آنان فرض می‌کنند که ژن‌ها به صورت خطی بر روی کروموزوم‌هاند. و برای تعیین موقعیت آنان با بررسی‌های که از آمیزشهای خاصی صورت گرفته می‌پردازند.
• ژنتیک جمعیت: این حیطه ژنتیک به بررسی تغییرات در فراوانی ژن‌ها میپردازند. در کل مرز مشخصی برای این سه حوزه تعیین نکرده‌اند. به این معنی که با ژنتیک مولکولی هم ساختار و عملکرد کروموزوم‌ها بررسی می‌شود و همچنین به فهمیدن یک انتخاب طبیعی ما را کمک می‌کند.

تاریخچه ژنتیک

اولین باری در سال ۱۸۸۸ کلمه کروموزوم به کارگرفته‌شد. بعدها در سال ۱۸۹۰ دانشمند اتریشی به نام کریگورمندل با توجه به آزمایشاتی که انجام داده بود نتیجه گرفت که خصوصیات مشخصی از یک نسل به نسل دیگر منتقل میشوند.

در سال ۱۹۱۰ توماس هانت مورگان دانشمند آمریکایی اثبات کرد که روی کروموزوم تعداد زیادی ژن وجود دارد که با انتقال کروموزوم‌ها از طریق والدین به فرزند این ژنها نیز که حاوی خصوصیات والدین‌اند منتقل میشوند. در سال ۱۹۴۰ دو دانشمند دیگر به نام‌های جرج بیدل و ادوارد تاتوم در نظریه یک ژن- یک آنزیم بیان کردنند که هزر ژن یک آنزیمی که حاوی خصوصیات همان ژن است را تولید میکند. در صورت فقدان آنزیم ژن عمل نمیکند.

سال ۱۹۵۹ حدود ۲۳ جفت یعنی ۴۶ کروموزوم برای انسان تعیین کردند که ۲۲ جفت آن غیر جنسی و یک جفت کروموزوم جنسی میباشد. در سال ۱۹۴۴ کشف کردند که عمل ژن تحت تاثیر ماده‌ای به نام DNA که به صورت مارپیچ داخل کروموزوم وجوددارد و خصوصیات یک موجود را مشخص میکند.

مشاوره ژنتیک

یک شاخه از ژنتیک پزشکی است که مشکلات انسانی ناشی رخ دادن یا عدم رخ دادن یک بیماری ارثی در یک خانواده را مورد بررسی قرار میدهد. کمک میکند که به افرادی که در معرض اختلالات ژنتیکی‌اند، خدمات و اطلاعاتی ارائه دهند.

اهمیت مشاوره ژنتیک

• آمار نشان میدهد که چهل تا پنجاه درصد مرگ نوزادن به علت اختلالات ژنتیکی است؛ در ایران نیزسالانه ۳۰ هزار نوزاد معلول در اثر ختلالات ژنتیکی به دنیا می‌آیند. برای پیشگری از این مسائل باید به مشاوره‌های ژنتیک پیش از ازدواج و در دوران بارداری، مراجعه کرد و با کمک آزمایشات ژنتیک اقدامات لازم را پیشگری انجام داد.
• معمولان اختلالات و بیماری‌های ژنتیکی قابل درمان نیست، اما تا قبل از هفته هجدهم بارداری میتوان جنین را سقط کرد با نسبت به درمان او آگاهی داشت.
• بیماری‌های ژنتیکی شایعه عبارتند از: ناشنوایی، نابینایی، عقب‌ماندگی ذهنی، بیماری‌های تالاسمی اند که اکثرا در اثر ازدواج فامیلی به وجودآمده‌اند.
• در تشخیص به موقع بیماری میتوان با رژیم غذایی مناسب از پیشرفت آن جلوگیری کرد.
• در کشورهای پیشرفته برای سلامت نسل آینده خود هزینه زیادی را صرف آزمایشات ژنتیکی میکنند.

اهداف مشاوره ژنتیک

1. از اهداف مشاوره ژنتیک شناخت علایم و روش‌های پیش بینی بیماری و جلوگیری از ابتلا یا تکرار و پیشنهاد راهکارهای مناسب میباشد.
2. حمایت از خانواده‌های در معرض ابتلا یا آنان که فرد مبتلا به اختلالات ژنتیکی دارند.
3. ژنتیک بالینی با تشخیص و اداره جنبه‌های طبی
4. مسائل اجتماعی و روان شناختی بیماری‌های ارثی جهت درک ماهیت و پیامدهای اختلال
5. در زمان تشخیص اختلال ژنتیکی مسائلی مانند اطلاع دهی و شیوه‌های موجود برای تغییر این مخاطره در پیش میگیرند.
6. مهمترین هدف آنان نتنها تمرکز بر روی بیمار بلکه بررسی وضعیت سایر اعضای خانواده در حال حاضر آینده میباشد.

دلایل انجام مشاوره

• سابقه مشکلات ژنتیکی، نقایص مادرزادی، اختلالات کروموزومی و بیماری‌های ارثی در خانواده
• سقط جنین‌های مکرر
• داشتن فرزند با مشکلات مادرزادی و یا عقب‌ماندگی ذهنی
• خانم‌های ۳۵ سال به بالا که قصد بارداری دارند
• تست‌های آزمایشگاهی غیر طبیعی که میتواند نشان از یک اختلال ژنتیکی ویا کروموزومی باشد
• افرادی که ازدواج‌های فامیلی دارند، بیشتر در معرض فرزندانی با اختلالات ژنتیکی‌اند.

اختلال ژنتیکی چگونه تشخیص داده میشود؟

مشاوران با گرفتن تستهای ژنتیکی به بررسی سوابق بیمار و تشخیص اختلالات ژنتیکی میکنند. این تست‌ها عبارتند از:

• معاینات فیزیکی
• فاصله چشم‌ها از هم
• اندازه‌گیری طول بازوها و پاها
• فاصله اطراف سر (طول سر)
• بررسی سابقه فامیل
• تست‌های آزمایشگاهی

مشاوره ژنتیک چه نقشی در تشخیص سرطان‌های ارثی دارد؟

امروزه مراکز درمانگاه سرطان‌های فامیلی (Family cancer clinics) با هدف مشاوره ژنتیک برای مبتلایان به سرطان و نیز خانواده آن‌ها تاسیس گردیده و مشاوره‌های برای حل مشکلات، پاسخ به سوالات و تعیین پروتکل‌های درمانی و پیشگیری ارائه میدهد. مشاوره گیرنده باید در این زمینه صبر و حوصله زیاد داشته باشد.

مشاوران با جمع‌آوری اطلاعات کامل و آزمایشات لازم و همچنین گفتگو با اعضای خانواده مشاوره‌گیرنده سعی میکنند به بررسی ریشه ژنتیکی بیماری بپردازند. این مشاورات بین ۳-۱ جلسه به مدت ۴۵ دقیقه طول میکشد. 

این مشاوره‌ها مراحلی دارند که عبارتند از:

• ترسیم شجره‌نامه خانواده: مشاور قبل از هر چیز ابتدا شجره‌نامه بیمار را ترسیم میکند که در این شجره‌نامه به ابتلای اعضای خانواده به سرطان، نوع سرطان، سن ابتلا، زنده یا مرده بودن مبتلایان و الگوی ژنتیکی انتقال بیماری مورد بررسی قرار میگیرد.
• تعیین میزان احتمال ناقل بودن: بعد از تهیه شجره‌نامه ارثی بودن سرطان و احتمال ناقل بودن اعضای خانواده مشخص میشود.
• توصیه به انجام آزمایش ژنتیک: اگر بیش از ده درصد احتمال دهند که افراد خانواده میتوانند ناقل بیماری باشند، باید آزمایش ژنتیک بدهند تا قطعی شود که ناقل اند و از آن پیشگیری کنند. بدین منظور از فرد مبتلا آزمایش خون میگیرند اگر جواب منفی باشد خوشبختانه بیماری ارثی نیست و افراد خانواده ناقل آن نیستند، اما اگر جواب آزمایش مثبت باشد باید تک تک افراد خانواده هم آزمایش ژنتیک بدهند تا مشخص شود این بیماری را به ارث برده‌اند یا نه.
• انجام توصیه‌های لازم در صورت ناقل بودن: پس اگر فردی از خانواده ناقل بیماری باشدباید توضیحات کامل برای پیشگیری از ابتلا به سرطان به او داده شود. مشاوران ژنتیک باید پیامدهای روانی و اضطراب ناشی از آزمایش را کاهش دهند.

نقش ژنتیک و وراثت در ابتلا به سرطان

اگر ژنها تخریب شوند و بدن نتواند با سیستم خود ترمیمی که دارد ژن آسیب‌دیده را ترمیم کند در این صورت گفته می‌شود که جهش ژنتیکی اتفاق افتاده. در این مواقع سلول‌ها از کنترل خارج شده و ایجاد توده میکنند. گاهی این توده‌ها بدخیم‌اند و به سرطان تبدیل میشوند.

بنابراین در اکثر افراد جهش‌های ژنتیکی که در خود فرد اتفاق میوفتد عامل سرطان است. اما برخی دیگر به خاطر جهش‌های ژنتیکی که از والدین خود به ارث میبرند مبتلا به سرطان میشوند. این سرطان را به عنوان سرطان ارثی شناخته‌اند.

اگر جهش ژنتیکی در سلول‌های جنسی اتفاق بیوفتد به فرزندان نیز به ارث میرسد؛ اما اگر تغییر در بافت سلول‌ها باشد ارثی بودن آن تا حد زیادی منتفی میشود. پس سرطان یک بیماری ژنتیکی است اما در اغلب موارد ارثی نیست.

برای بروز بیماری سرطان عوامل متعددی بدنی و محیطی دخیل‌اند به عبارت دیگر سرطان یک بیماری مولتی فاکتور است. عوامل محیطی تسهیل‌کننده جهش‌های ژنتیکی که تاکنون شناخته شده اند عبارتند از: سیگار، الکل، داروهای هورمونی، غذاهای هورمونی، مواد شیمیایی، اشعه‌های مضر و برخی عوامل عفونت زا.

اما تعداد کمی از سرطانها ارثی‌اند بدین معنی که یک استعداد ژنتیکی در بروز برخی سرطانها و در برخی خانواده‌ها وجود دارد.و این موضوع برای همه سرطانها صادق نیست. فقط چند مورد از آنها زمینه ارثی بودن دارند که برخی عوامل محیطی مانند تغذیه نامناسب، استعمال دخانیات و غیره میزان بروز این سرطان‌ها را افزایش میدهد.

برخی بیماری‌های مادرزادی که همراه با نواقص کروموزومی و ژنتیکی اند میتوانند خطر ابتلا به برخی سرطانها را افزایش دهند. مثلا افراد میتلا به بیماری‌ نشانگان داون (مونگولیسم) از احتمال بیشتری برای ابتلا به سرطان به نسبت افراد عادی برخوردارند.

سرطان‌های نادری زمینه ارثی دارند و پژوهشگران توانسته‌اند ژن‌های که ما را مستعد سرطان میکنند را تشخیص دهند. یکی از علل درمان ناپذیری افراد مبتلا به سرطان این است که ما هنوز علت واقعی بروز این بیماری را کشف نکرده‌ایم. ما نمیدانیم هر ژن دقیقا چه وظیفه‌ای دارد و چه برسر یاخته‌ها می‌آورد. با وجود اینکه علت برخی از سرطان‌ها را ژنتیکی میدانند باز نتوانسته‌اند درمان قطعی برای آن بیابند.

سرطان‌های ارثی

 شایعه‌ترین سرطان‌ها که منشأ ارثی دارند عبارتند از:

• سرطان پستان
• سرطان روده بزرگ
• سرطان تخمدان سرطان پروستات
• سرطان‌های غدد درون ریز

  دلایل بروز سرطان ارثی

اگر در خانواده‌ای موارد زیر وجود داشت احتمال ابتلاء دیگر افراد خانواده به این بیمار زیاد است:

• دو نفر از افراد خانواده به یک نوع سرطان مبتلا شده باشند. (مثل سرطان کلیه)
• فردی از خانواده در سنین پایینتر از سن معمول یک سرطان به آن دچار شده باشد ( مانند سرطان روده بزرگ در ۲۰ سالکی)
• بیش از یک نوع سرطان در یک فرد بروز کرده باشد ( مثل یک زن با سرطان دو پستان و سرطان تخمدان)
• سرطان در هر دو عضو از اعضای دوگانه اتفاق افتاده باشد. ( هر دو چشم، هر دو کلیه، هر دو پستان)
• یک سرطان در چند خواهر یا برادر اتفاق افتاده باشد. ( مانند سارکوم در دو برادر و یک خواهر)
• سرطان در جنس غیر متداول رخ دهد ( مانند سرطان پستان در مرد)

عوامل غیرژنتیکی سرطان

علاوه بر عواملی که گفته شد میتوان دلایل غیر ژنتیکی یراس بروز این بیماری اشاره کرد مانند: پارازیت‌ها، مواد آرسنیک‌دار، آلاینده‌های هوا، مکمل‌ها و مولتی ویتامین‌ها، غذاهای‌کنسروی، میوه‌ها و سبزیجات غیرارگانیک، شکر تصفیه نشده، گوشت‌های فرآوری شده، موادغذایی شور یا دودی، نشستن طولانی مدت، آبمیوه‌های صنعتی، برخی ویروس‌ها.

راه‌های تشخیص زود هنگام سرطان

 برخی از سرطان‌ها حتی در کشورهای پیشرفته که سیستم سلامت قوی دارند قابل پیش‌بینی و تشخیص قبل از پیشرفت بیماری نیستند. برای مثال در سرطان روده‌بزرگ پولیپ‌ها ده سال طول می‌کشد تا  پیشرفت کند و به سرطان تبدیل شود. با این حال شاید با موارد زیر بتوان به تشخیص زود هنگام سرطان کمک کرد.

غربالگری

استفاده از معاینات و آزمایشات ساده بین افراد  سالم جامعه برای شناختن افرادی که بیماری خاصی دارند ولی هنوز علامتی پیده نکرده اند.

این آزمایشات عبارتند از:

• انجام ماموگرافی دوره ای برای تشخیص زودرس سرطان پستان
• بررسی سیتولوژی پاپ اسمیر برای تشخیص زودرس سرطان دهانه رحم
• انجام کلونوسکویی برای مردان و زنان بالای ۵۰ سال
• غربالگری PSA برای مردان سالم بین ۵۰ تا۷۰ یک یا دو سالی یکبار

آگاهی از سابقه خانوادگی

سابقه خانوادگی به دلیل اینکه نقش کلیدی در بروز برخی سرطانها دارد یکی از عواملی است که میتواند در پیشگیری و تشخیص زود هنگام سرطان نقش داشته باشد.  

کنترل آنچه میتوانید

با تغییر سبک زندگی خود میتوان بطور چشمگیری از پیشرفت و بروز برخی بیماریها جلوگیری کرد. برای داشتن بدن سالم رعایت اموری زیر لازم است:

• با ترک سیگار خطر ابتلاء به سرطانهای ریه، مثانه و دیگر انواع سرطان را کاهش دهید.
• پرهیز از سولاریوم یا حمام آفتاب بیش از حد از سرطان پوست جلوگیری کنید
• ترک الکل خطر ابتلا به سرطان کبد را به حداقل میرساند
• ورزش منظو و رژیم غذایی سالم احتمال ابتلاء به انواع سرطان را کاهش میدهد.

آزمایشات ژنتیکی

این آزمایشات میتواند به روش‌های مختلفی انجام شود مانند: گرفتن نمونه خون افراد مشکوک به سرطان، اسکن دی.ان.ای.

با اسکن دی.ان.ای می‌توان اطلاعات ژن‌های هر بیمار را مورد بررسی قرار داد و درمان‌های مخصوص آنان را برنامه ریزی کرد و داروهای را تجویز کرد که نارسایی‌های ژنتیکی در هر غده را درمان کند.

نشانه‌های پنهان سرطان

عواملی که در زیر بیان شده میتوانند دلایل متعددی داشته باشند. که یکی از آنها بروز سرطان است.

• کاهش وزن ناگهانی و بدون دلیل
• خون در ادرار یا مدفوع
• تغییرات در خالها
• خونریزی بین پریودها (زنان)
• نفخ (زنان)
• تغییرات در بیضه‌ها(مردان)
• مشکلات در دفع ادرار (مردان)
• تغییرات در پستان
• درد بدون دلیل و پایدار
• خستگی غیرمعمول و پایدار
• دشواری در بلع
• سرفه
• سوزش سردل
• تب
• تغییر در غده لنفاوی

تاج گل خیریه و استند تسلیت خیریه مراسم عزاداری

شاید برای شما هم جالب باشد که بدانید با انجام یک کار بسیار ساده از دو جهت می‌توانید دل بسیاری از افراد را خوشحال کنید.

بسیاری از شما با شرکت در مراسم داغدیدگان و سفارش تاج گل و استند تسلیت می‌خواهید در غم آن بازماندگان شریک باشید. موسسه خیریه محمدحسین رضوی با ارائه تاج گل خیریه و استند تسلیت خیریه این امکان را به شما می‌دهد که یک تاج گل پر از گل‌های برجسته و مصنوعی و یک استند تسلیت با بهترین متون در مراسم عزیزانتان هدیه دهید و احساس همدردی را به‌ جا آورید.

با سفارش از موسسه خیریه محمدحسین رضوی علاوه بر اینکه در مراسم حسن وظیفه خود را نشان می‌دهید، بلکه باعث شادی و کمک به بیماران سرطانی و خاص می‌شوید.

ویژگی تاج گل خیریه

• تاج گل مصنوعی و برجسته خیریه با تنوع رنگ
• در اندازه‌های بزرگ و کوچک
• اجاره در تمامی ساعات شبانه‌روز

ویژگی استند تسلیت خیریه

• انواع متون متنوع
• کیفیت بالای استند ها
• تازه و بدون هیچ زدگی

حمل‌ و نقل تاج گل خیریه و استند تسلیت خیریه و نصب کردن استندهای تسلیت در مسجد، منزل خانواده‌های عزادار و هر مکان دیگر که شما بخواهید به‌ صورت کاملاً رایگان انجام خواهد شد.