آزمایش ژنتیک برای تشخیص سرطان

در میان انواع سرطان، تعدادی از آن ها می توانند از طریق یک ژن معیوب خانوادگی به نسل بعدی آن خاندان منتقل شوند. در واقع فرد با به ارث بردن این ژن جهش یافته، در برابر بروز سرطان های به خصوصی آسیب پذیر شده و احتمال دیده شدن این گروه از بیماریها در او افزایش خواهد یافت.

در این گونه موارد می توان با به کارگیری یک تست ژنتیکی مناسب، این اختلال را به موقع شناسایی و از بروز آن پیشگیری کرد. چنین آزمایش هایی برای تمامی افراد و زوج ها قبل از ازدواج و به خصوص در خانواده هایی که سابقه بروز انواع سرطان های ژنتیکی را داشته اند ضروری می باشد.

تست ژنتیکی

این آزمایش معمولاً برای خانواده هایی انجام می گیرد که بیشتر در معرض بروز سرطان های ایجاد شده از راه وراثت هستند. در این آزمایش ابتدا با بررسی فرد مبتلا به سرطان در یک خانواده، به تشخیص عوامل ایجاد کننده سرطان و منشأ بروز آن می پردازند.

اگر علت ایجاد کننده ناشی از یک اختلال ژنتیکی باشد بنابراین لازم است که سایر اعضای خانواده هم از نظر احتمال ابتلا به این گونه از سرطان مورد ارزیابی و پیگیری قرار گیرند.در صورتی که ژن بیماری زا در یکی از افراد خانواده وجود داشته باشد، او را جهت پیگیری و مشاوره نزد مشاور ژنتیک ارجاع خواهند داد تا برنامه ای مشخص برای پیشگیری از ابتلا به سرطان برایش تنظیم و اجرا گردد.

ممکن است ابتلا فرد به سرطان ناشی از تغییر ژنتیکی نباشد اما باز با این حال ممکن است یک ویژگی و استعداد خاصی در ابتلا به سرطان در این خانواده وجود داشته باشد که هنوز شناسایی نشده است.

در این شرایط باز هم افراد خانواده به مرکز مشاوره ارجاع داده می شوند تا اطلاعات کافی در مورد عوامل خطرزای ابتلا به سرطان به آن ها داده شود و راه های موجود جهت کاهش ریسک ابتلا را شناخته و بتوانند از آن ها در پیشگیری از ابتلا به سرطان استفاده کنند.

لازم به ذکر است که گاه ممکن است تغییرات ژنتیکی را نتوان از طریق آزمایشات و بررسی های معمول شناسایی کرد اما در هر صورت انجام آزمایشات ژنتیک به همراه مشاوره پیش و پس از انجام آزمایشات در افراد با سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان امری ضروری و حیاتی برای حفظ جان اعضای آن خانواده و نسل های بعدی می باشد.

آزمایشات ژنتیکی برای تعیین ریسک ابتلا به سرطان :

هدف کلی از این آزمایشات، بررسی ساختار ژن ها و تعیین جهش هایی است که منجر به بروز سرطان در فردی از یک خانواده شده اند. این بررسی ها اصولاً در چند دسته افراد انجام می گیرند که در ادامه به بررسی آن ها می پردازیم: 

جهش ژنی در خانواده

افرادی که در خانواده هایشان نوع خاصی از جهش ژنی مشاهده شده که به بروز سرطان در یکی از اعضا انجامیده است که در آن ها برای تعیین قابلیت بیماری زایی ژن جهش یافته در سایر اعضای خانواده، آزمایشات ژنتیک انجام می شود.

چنانچه این جهش ژنی در ساختار ژنوم فرد نهادینه شده باشد، احتمال بروز بیماری و درگیری با سرطان در آینده ای نزدیک محتمل خواهد بود و درصد ابتلا بیش از افرادی است که این ژن در آن ها دیده نمی شود، هر چند در معرض عوامل خطر این بیماری بوده باشند. بنابراین انجام این آزمایشات برای تشخیص زود هنگام و اقدام به درمان به موقع سرطان بسیار حائز اهمیت است.

پس از این که وجود ژن معیوب تشخیص داده شد، می توان با درمان های موجود خطر را از بین برده یا به کمک توصیه های لازم، ریسک ابتلا به آن گونه از سرطان موروثی در خانواده را به حداقل رساند.

به عنوان نمونه، زنانی که به سرطان سینه مبتلا هستند، نوعی از ژن های جهش یافته در آن ها یافت می شود که به نام های BRCA1 و BRCA2 خوانده می شوند. در صورتی که هر کدام از این ژن ها دچار موتاسیون شوند، می توانند ریسک ابتلا به سرطان پستان یا تخمدان را در زنان بالا ببرند.

افرادی که از بستگان نزدیک این خانم هستند نظیر دختر، مادر و خواهر او در معرض خطر بالایی برای ابتلا به سرطان سینه، سرطان تخمدان یا نوع دیگری از سرطان ها در صورت به ارث بردن این ژن های جهش یافته در خود هستند.

بنابراین لازم است تمام زنانی که از نزدیکان این خانم محسوب می شوند، جهت انجام تست های تشخیصی ژنتیکی و مشاوره ژنتیک به مراکز مربوطه مراجعه کنند تا بتوانند از وقوع این بیماری در خود، پیش از این که به مرحله غیر قابل کنترلی برسد، پیشگیری کنند. 

افراد مبتلا به سرطان

انجام آزمایشات ژنتیک همچنین برای افرادی که به نوع خاصی از سرطان مبتلا هستند هم ضروری می باشد. ممکن است سرطان در این افراد از یک الگوی وراثتی به خصوصی پیروی کند که در این حالت انجام آزمایشات ژنتیکی اهمیت بیشتری می یابد.

معمولاً در صورتی که سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان در فرد قوی بوده و بروز سرطان در چند نسل به طور مدام دیده شده باشد، و یا سرطان در سنین کمتری و در جوانان خانواده دیده شود، چنین خانواده ای ریسک بالایی در ابتلا به سرطان داشته و لازم است که حتماً مشاوره ژنتیک برایشان انجام پذیرد.

با این آزمایشات می توان به توالی ژنی عامل سرطان زا پی برده و احتمال ایجاد آن در سایر بستگان فرد را مشخص کرد. علاوه بر اطرافیان شخص مبتلا، این جهش ها می توانند خود فرد را نیز مستعد ابتلا به انواع دیگری از سرطان ها به دنبال پیشرفت بیماری قبلی او کنند که همین مسئله ضرورت انجام تست های تشخیصی ژنتیک برای این افراد را روشن می سازد. 

تست تشخیص ژنتیک در اعضای خانواده

اهمیت انجام آزمایش های ژنتیکی تشخیص سرطان برای اعضای خانواده فرد مبتلا به سرطان به مراتب بیشتر از خود فرد مبتلا می باشد. آن چه در مورد این افراد اهمیت دارد، تشخیص به موقع سرطان پیش از جدی شدن خطرات و عوارض ناشی از آن می باشد تا احتمال مرگ و میر ناشی از فاز حاد سرطان را به حداقل میزان برسانیم. 

آزمایش سلول های سرطانی برای یافتن درمان مناسب

این آزمایش ها در مقابل آزمایشاتی که تاکنون به بررسی آن ها پرداختیم اندکی متفاوت است. در این آزمایشات سلول های سرطانی در فرد مبتلا از بدن او خارج شده و توسط پزشک مورد بررسی قرار می گیرند تا به تغییرات ژنتیکی و غیر طبیعی DNA موجود در سلول ها پی ببرند. هدف از این کار تعیین نوع درمان مناسب مورد استفاده برای فرد مبتلا می باشد تا میزان مؤثر بودن آن و ایجاد یک نتیجه مطلوب در صورت به کارگیری روش درمانی مد نظر را بسنجند.

بدین ترتیب می توان بهترین و کارآمدترین روش درمان سرطان بیمار را بوسیله آزمایش ژنتیک تشخیص داد تا فرآیند بهبودی و بازتوانی بیمار سریع تر طی شده و طول مدت بیماری او به حداقل برسد.

شما می توانید با کمک به خیریه های سرطانی کمکی به بیماران سرطانی کنید و آنها را تا بهبودی کامل همراهی نمایید.