آیا بارداری پس از سرطان سینه خطرناک است؟

سرطان پستان از شایع ترین سرطان ها در بانوان است که تعداد زیادی از زنان را در سنین باروری مبتلا می کند. این موضوع به خصوص در کشور ما اهمیت بسیار فراوانی دارد. زیرا مطابق مطالعات انجام شده، به نظر می رسد مبتلایان به این بیماری در ایران جوان تر از کشورهای غربی می باشند.

پایین بودن سن این بیماری در کشور ما از ابعاد مختلفی قابل بررسی است، از جمله این که بسیاری از بیماران ممکن است بعد از ابتلا به سرطان پستان و در طی مراحل درمانی، تمایل به حاملگی داشته باشند یا اینکه اصولاً بیماری در دوران حاملگی بروز کند. 

 سرطان پستان طی حاملگی

سرطان پستان هنگامی که در زمان حاملگی یا در اولین سال پس از زایمان اتقاق بیافتد، به عنوان «سرطان پستان طی حاملگی» شناخته می شود. سرطان پستان و سرطان گردن و رحم، شایعترین سرطان هایی هستند که طی حاملگی دیده می شوند که در مجموع حدود 50 درصد از تمام سرطان ها حین حاملگی را شامل می شوند.احتمال بروز سرطان پستان در دوران حاملگی بسیار کم است. ولی از این نظر اهمیت دارد که معاینه پستان برای تشخیص زودرس در بارداری و شیردهی مشکل می شود.

اهمیت سرطان پستان در دوران حاملگی این است که به خاطر تغییرات هورمونی بدن و به دنبال آن تغییرات پستان در دوران بارداری (مثل بزرگ شدن پستان)، هر گونه علائم یا تغییرات مربوط به سرطان، ممکن است جلب توجه نکند و دیرتر کشف شود و به این ترتیب، تشخیص بیماری به تعویق بیافتد.قطعا اگر پزشک و بیمار از تظاهرات مختلف سرطان و نیز تغییرات دوران بارداری و شیردهی اطلاع کافی داشته باشند، میزان تأخیر در تشخیص به حداقل خواهد رسید.

علائم سرطان پستان

در دوران بارداری نیز مانند زمان غیر بارداری، شایعترین علامت بیماری وجود یک توده بدون درد در پستان است. بیش از 90 درصد موارد این توده ها توسط خود فرد کشف می شود. دیگر علائم عبارتند از فرورفتگی نوک پستان، چسبندگی تومور به پوست یا ضخیم شدن پوست پستان، فرورفتگی پوست یا چسبندگی پوست به قسمت های زیرین و بزرگ شدن غدد لنفاوی زیر بغل. اساساً هر گونه تغییر واضحی که اخیراً در ناحیه پستان و قفسه سینه ایجادشده و قبلاً وجود نداشته است، باید مورد توجه قرار گرفته شود.

 لازم به ذکر است که مانند بیماران غیر حامله، در این بیماران نیز در اثر بی توجهی به علائم اولیه، ممکن است بیماری در مراحلی کشف شود که به نقاط دیگر بدن منتشر شده است.در موارد نادر حتی بدون وجود علائم اولیه در پستان، انتشار بیماری به دیگر نقاط بدن اتفاق می افتد و بیماری با تظاهراتی در سایر نقاط بدن خود را نشان می دهد.

 تشخیص سرطان پستان در دوران بارداری

 استفاده از روش های تشخیصی که در افراد معمولی به کار می روند، در دوران بارداری کمی دچار محدودیت می شود. ماموگرافی در این دوران ارزش تشخیصی زیادی ندارد چرا که افزایش نسوج و غدد پستانی در زمان حاملگی، نمای رادیولوژیک خاصی ایجاد می کند که تفسیر آن را مشکل می کند.عوارض ماموگرافی برای جنین، در صورتی که پوشش محافظتی خاص به کار برده شود، قابل اغماض می باشد و به هر حال استفاده از آن به نظر پزشک بستگی دارد.

 سونوگرافی در تفکیک تومورهای توپر از کیست ها مفید است و در مواردی که معاینه بالینی مشکوک، و بیمار از درد یا حساسیت پستان شکایت کند، مفید می باشد. توده های پستانی که در زمان حاملگی لمس می شوند، باید به دقت توسط پزشک بررسی شوند و مورد ارزیابی قرار بگیرند. در مواردی که پزشک صدر در صد مشکوک به سرطان است ممکن است پس از معاینه اقدام به انجام نمونه برداری سوزنی یا بیوبسی نماید.

 تصمیم گیری در مورد اینکه توده های پستانی در طی حاملگی فقط تحت نظر قرار گرفته شوند، کار آسانی نیست. چراکه با افزایش اندازه پستان و ازدیاد عروق ناشی از حاملگی، معاینه بالینی روز به روز مشکل تر خواهد شد. تومور لمس شده ممکن است در معاینات بعدی ناپدید شود، در صورتی که در واقع در حال بزرگ شدن است و به سادگی لابه لای بافت پستان مخفی شده می باشد.

به همین دلیل تأخیر تشخیص در معاینه بالینی این بیماران به مقدار قابل توجهی گزارش شده است.بعد از تشخیص سرطان پستان، بررسی از نظر دست اندازی تومور به بافت های دیگر می تواند با استفاده از MRI بدون تزریق ماده حاجب انجام شود.

ارتباط استروژن با سرطان پستان و بارداری

استروژن برای بارداری ضروری می باشد. استروژن برای رشد ارگان‌های کودک شما مهم است و همینطور به افزایش گردش خون و بزرگ شدن رحم کمک می‌کند.استروژن همینطور نقش کلیدی در تولید شیر دارد. استروژن با سرطان پستان هم مرتبط است. هر دو، سلول‌های طبیعی و سلول‌های سرطانی حاوی مولکول‌های پروتئینی به نام گیرنده‌های استروژن می باشند. وقتی که استروژن در بدن گردش می‌کند؛ به سلول‌هایی که گیرنده استروژن دارند متصل می‌گردد و این امر باعث تقسیم و گسترش سلول‌های سرطانی می‌شود.

عوامل موثر بر باروری در دوران بیماری سرطان سینه عبارتند از:

• سن
• نوع داروهایی که برای درمان سرطان سینه شما استفاده شده است
• دوز داروهای مصرفی
• اینکه پرتودرمانی شده‌اید یا نه

درمان سرطان پستان می‌تواند خطری برای باروری باشد. بنابراین ممکن است بخواهید اقداماتی را برای حفظ باروری در آینده انجام بدهید:

1. تخمک‌های خود را برای استفاده بعدی تهیه و ذخیره کنید.
2. تخمدان خود را با دارو یا جراحی سرکوب نمایید.

جنین و تخمک‌هایی که از طریق آزمایشگاه بارور می‌شوند، امکان زنده ماندنشان بیشتر از تخمک‌های نابارور است. بعد از درمان کامل، جنین‌ها می‌توانند کاشته شوند.انجماد بافت تخمدان به این صورت است که قسمت‌هایی از تخمدان که شامل تخمک‌ها و سلول‌های تولید کننده هورمون هستند با جراحی حذف می‌شوند و بعدا به رحم شما منتقل می‌شوند.

آیا سرطان سینه بر باروری تاثیر می‌گذارد؟

در بیشتر موارد درمان سرطان سینه مدت زمانی که فرد قادر به باروری است را کوتاه می‌کند  به این صورت که بسیاری از زنانی که تحت شیمی درمانی هستند دچار توقف پریود می‌شوند. بعضی دیگر دچار یائسگی زودرس و یا یائسگی ناشی از شیمی درمانی می‌شوند. پریود دوباره بعد از تکمیل درمان به خصوص در زنان زیر ۳۵ سال شروع می‌شود و این پروسه مدت زمانی را برای باروری از زن مبتلا به سرطان پستان سلب مینماید.

 حاملگی پس از سرطان پستان

 با توجه به اینکه بسیاری از بیماران مبتلا به سرطان پستان در سنین باروری هستند، یک سؤال مهم برای بیماران مطرح می شود:

آیا من می توانم پس از درمان سرطان پستان، حامله بشوم؟

 سرطان های پستان که در زمان غیر حاملگی تشخیص داده شده اند، باید به طور متناسبی درمان شوند و قبل از اقدام به حاملگی، به طور صحیح و تا زمان مناسب پیگیری گردند.در خانم هایی که قبل از شروع درمان ها، پریود های منظم داشته اند، حتی با قطع قاعدگی احتمال تخمک گذاری نیز وجود دارد.

بنابراین در صورت شروع درمان هورمونی باید از روش های پیشگیری از بارداری به نحو مناسب استفاده کنند. برای بیمارانی که پیش از درمان، در سنین حوالی یائسگی بوده اند، ابتدا باید آزمایشات خونی مناسب از نظر بررسی وضعیت یائسگی انجام شود.

درمان های هورمونی در صورت حاملگی احتمال اختلالات جنینی را افزایش می دهند، چرا که استفاده از روش های صحیح جلوگیری با دقت کافی اکیداً توصیه می شود.به دلیل اینکه اغلب موارد عود طی 2 سال اول پس از اتمام درمان اتفاق می افتند، توصیه میشود که حاملگی تا 3-2 سال بعد از اتمام درمان به تعویق بیافتد و در صورتی که قصد بارداری وجود دارد باید تاموکسیفن قطع شود.

با این وجود راجع به این موضوع کاملاً با احتیاط و بر اساس شرایط هر بیمار بایستی تصمیم گیری شود. در صورتی که شواهدی از عود بیماری وجود نداشته باشد، خانم هایی که درزمان ابتلا سرطان پستان حامله می شوند باید همانند هر خانم حامله دیگری پیگیری شوند.

 جراحی و شیردهی :

جراحی در بافت پستان اگر در زمان شیردهی و یا مدت کوتاهی بعد از آن باشد، ممکن است منجر به ترشح شیر از محل برش یا به اصطلاح فیستول شیری شود، به همین علت چنانچه جراحی پستان ضروری نباشد، بهتر است در زمان شیردهی انجام نشود و یا چنانچه مدت کوتاهی پس از قطع شیردهی باشد پزشک معالج با تجویز دارو ترشح شیر را متوقف نماید و سپس اقدام به جراحی کند در موارد اجتناب ناپذیر که جراحی در زمان شیردهی انجام و فیستول شیری ایجاد شده است با رعایت بهداشت فردی و مصرف آنتی بیوتیک در صورت بروز عفونت می توان فیستول شیری را کنترل کرد.