سرطان روده کوچک

سرطان روده کوچک نوع نادری از سرطان است که در روده کوچک یا باریک، یعنی بخشی از دستگاه گوارشی بین معده و روده بزرگ به وجود می آید. دلیل ابتلا به این سرطان مشخص نیست، اما بعضی عامل‌ها احتمال بروز آن را افزایش می‌دهد که از آن جمله می‌توان به سابقه خانوادگی ابتلا به سندرم‌های سرطانی یا پیش از این مبتلا بودن به سرطان روده بزرگ اشاره کرد.علائم سرطان روده کوچک دقیق نیست و شامل اسهال، درد بالای شکم، کاهش وزن و خستگی مزمن می‌شود. سرطان روده کوچک گاهی تا زمان وخیم شدن عارضه، برای مثال انسداد یا سوراخ شدن روده تشخیص داده نمی‌شود.

متاسفانه سرطان روده کوچک یکی از انواع سرطان و عامل مرگ و میر در سرتاسر دنیا شناخته شده است که بسیاری از افراد به دلیل سبک زندگی نادرست به آن مبتلا می شوند.می توانید آگاهی خود را نسبت به این گونه بیماری ها بالا برده تا بتوانید از مبتلا شدن به بیماری سرطان پیشگیری کرد.با انتخاب سبک درست زندگی و آگاهی داشتن به این نوع از سرطان از روند افزایش آن به سادگی جلوگیری کنیم. در ادامه شما با یکی از انواع سرطان آشنا خواهید شد تا بتوانید از مبتلا شدن به این بیماری تا حد امکان پیشگیری کنید.

روده کوچک چگونه کار می‌کند؟

برای اینکه درک بهتری از سرطان روده کوچک بداسته باشید باید در ابتدا بدانید که این اندام چگونه کار می‌کند. بعد از اینکه غذا جویده و سپس بلعیده می‌شود، غذا از طریق مری از دهان به سمت معده حرکت می‌کند. در معده کار گوارش غذا با مخلوط شدن غذا با اسیدهای معده آغاز می‌شود.غذا به همراه اسیدهای معده تشکیل مایع غلیظی داده و وارد روده کوچک خواهند شد. در روده کوچک کار گوارش غذا ادامه پیدا کرده و بیش‌تر املاح و مواد مقوی موجود در غذا در این اندام جذب خون خواهند شد. این اندام در حالی روده کوچک نام گرفته که با طولی معادل ۶-۵ متر  بزرگترین بخش لوله‌ی گوارش است.

روده کوچک شامل سه بخش است:

دوازدهه (duodenum) – این بخش از روده کوچک تنها ۳۰ سانتی متر طول دارد. در فاصله‌ی کمی از جایی شروع دوازدهه آمپول واتر (ampulla of Vater) قرار دارد که شیره پانکراس و صفرا از طریق آن وارد دوازدهه می‌شود. .و به فرایند گوارش غذا کمک می‌کنند. انتهای روده باریک یا ژژنوم (jejunum) و دراز روده یا ائلیوم (ileum) – این بخش‌ها قسمت زیادی از روده کوچک را تشکیل می‌دهند، در این قسمت‌ها بیش‌تر مواد مغذی و املاح جذب خون خواهند شد.ائلیوم محتویات خود را داخل قسمت ابتدایی روده بزرگ موسوم به کولون خالی می‌کند. این لوله‌ی ماهیچه‌ای یک و نیم متر طول دارد. در این بخش آب و سایر املاح باقی مانده جذب خون خواهند شد. بعد از انجام عمل گوارش و جذب مواد، مواد زاید در رکتوم یا قسمت انتهایی لوله گوارش از طریق مقعد دفع خواهند شد.

نحوه شکل گیری سرطان روده کوچک چگونه است؟

سرطان روده کوچک نوع سرطان نادری است که در بین افراد خیلی کم به این سرطان مبتلا می شوند جزو سرطان های شایع نیست. به طور کلی این نوع سرطان با رشد سلول های بدخیم در قسمت روده کوچک باعث به وجود آمدن این بیماری می شود. روده کوچک قسمتی از دستگاه گوارش را تشکیل می دهد  به این گونه که معده را به روده بزرگ وصل می کند. روده کوچک با جذب کردن مواد مغذی و معدنی از غذاهایی که مصرف می کنید نقش خود را ایفا می کند. سلول های سرطانی در روده کوچک باعث مسدود کردن این قسمت از دستگاه گوارش می شود و در عملکرد آن دچار مختل می شود.

شایع ترین سرطان ها از این دسته بیماری، توموری به نام کارسینوئیدی که در ادامه آدنوکارسینوما روده کوچک قرار دارد. این غده ها بیشتر در دیواره بافت روده کوچک قرار داشته و وظیفه ساخت و ترشح مخاط را برعهده میگیرد. انواع دیگر این نوع سرطان شامل سارکوم، لنفوم و تومور های استرومائی در دستگاه گوارش بوده که زیاد متداول نیست.

علت به وجود آمدن سرطان روده چیست؟

در اغلب موارد علت سرطان روده مشخص نیست اما به طور کلی می توان گفت سرطان روده بزرگ زمانی ایجاد می شود که سلول های سالم در روده دچار تغییر DNA شوند.در عملکرد طبیعی بدن سلول های سالم رشد می کنند و به صورت منظم تقسیم می شوند. زمانی که DNA سلول آسیب ببیند و سرطانی شود، سلول ها باز هم به تقسیم شدن ادامه میدهند و علیرغم عدم نیاز به سلول جدید، دائما تکثیر می شود.

با تجمع سلول های غیر طبیعی، تومور ایجاد می شود.به مرور زمان، سلول های سرطانی رشد کرده و به تدریج زیاد می شوند و به بافت های سالم مجاور حمله می کنند. درنتیجه این بافت ها تخریب می شوند. همینطور سلول های سرطانی می توانند به قسمت های دیگر بدن نیز حرکت کنند و تومور ایجاد کنند.
جهش های ژنتیکی نیز می توانند خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش دهند. اما این ژن های ارثی تنها با درصد کوچکی از سرطان های روده ارتباط دارند

آشنایی با انواع سرطان روده کوچک

سرطان روده انواع مختلفی دارد که در هر قسمت روده، سلول های سرطانی رشد کرده و تقسیم می شوند. انواع این سرطان شامل موارد زیر می شود:

آدنوکارسینوما

سرطان سارکوم در ابتدا به شکل سلول های سرطانی ظاهر نمی شود و یک نوع سرطان خوش خیم به نظر می رسد پس از مدتی در غده روده شروع به رشد و تکثیر می کند و سرطان را در آن قسمت شکل می گیرد.

این نوع در بافت نرم روده کوچک شروع به فعالیت می کند و عملکرد روده را مختل می کند.

تومورهای کارسینوئید

این تومورها در قسمت های تحتانی روده شکل می گیرند و گاهی مواقع می تواند بر آپاندیس و روده تاثیر گذار باشند. همچنین این تومورهای سرطانی می توانند مواد شیمیایی لازم بدن را مانند سروتونین را از بین ببرند.

تومور های استرومایی در دستگاه گوارش

 این نوع تومور شایع نمی باشد و به ندرت اتفاق می افتد. به این نکته توجه کنید که همه این تومورها سرطانی نیستند و مشکل خاصی را برای بیمار ایجاد نمی کنند. این تومور می تواند بیش از نیمی از آن در معده قرار بگیرد.

لنفوم

این نوع در ابتدا در غدد لنفاوی شروع می شود. افرادی که به این نوع از سرطان دچار هستند اغلب دارای سیستم ضعیف ایمنی هستند. در واقع به علت سیستم ضعیف ایمنی، قادر به مبارزه با بیماری و عفونت های بدن نیست.

چه عواملی زمینه سرطان روده را فراهم می کند؟

عواملی که احتمال این بیماری را بیشتر می کند عبارتند از:

سن بالا: سرطان روده بزرگ در افراد بالای 50 سال بیشتر دیده می شود اگر چه میزان ابتلا به این بیماری در افراد زیر 50 سال نیز رو به افزایش است و علت آن هنوز مشخص نیست.

نژاد: نژاد امریکایی افریقایی بیشتر از سایر نژادها دچار سرطان روده بزرگ می شوند.

سابقه داشتن پولیپ یا سرطان کولورکتال: اگر پیش از این پولیپ غیر سرطانی یا سرطان در روده بزرگ داشته اید احتمال ابتلا به این نوع سرطان در آینده در شما بیشتر است.

نشانه های سرطان روده کوچک چه هستند؟

در اکثر مواقع سرطان روده کوچک در مراحل اولیه قابل تشخیص نمی باشد و علائم آن مشابه با سایر بیماری های ساده دیگر است و معمولا آن را در مراحل اولیه جدی نمی گیرند. زمانی که بیماری پیشرفت میکند قابل تشخیص است.

شما با مشاهده این گونه نشانه ها می توانید به پزشک متخصص مراجعه کنید تا در صورت لزوم آزمایشات لازمه انجام شود. این نشانه ها به شرح زیر می باشد:

• مشاهده خون در مدفوع یا زمانی که شما خود را خشک می کنید متوجه لکه های خون در دستمال شوید.
• احساس کردن یک توده در شکم
• کاهش وزن ناگهانی و بی دلیل
• وجود تورم، گرفتگی یا درد در وسط شکم
• کم خونی (تعداد کم گلبول های قرمز)
• حالت تهوع و استفراغ

تمامی  این علائم ذکر شده به این معنی نیست که شما ابتلا به سرطان روده کوچک هستید ممکن است شما مشکلات ساده دیگری را دارید و با درمان های خانگی ساده بتوانید مشکل خود را حل کنید. اگر با داشتن اکثر این علائم دچار نگرانی شدید بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص نهایی را در این خصوص به شما بدهد.

چه افرادی در معرض خطر مبتلا شدن سرطان روده کوچک هستند

پزشکان هنوز  علت مشخص به وجود آمدن سرطان روده کوچک را کشف نکرده اند اما عواملی وجود دارد که خطر مبتلا شدن به این نوع سرطان را افزایش می دهد. این عوامل به شرح زیر می باشد:

• سن شما یک از عوامل مهم در ابتلا به این سرطان روده کوچک است. میانگین سن افراد مبتلا به سرطان روده 60 سال است زیرا در بسیاری از مواقع این سلول های سرطانی در مراحل اولیه علائم خاصی را نشان نمی دهند و بعد از سالها قابل تشخیص هستند.
• جنسیت یکی از عوامل مهم دیگری است که می تواند خطر مبتلا شدن به سرطان روده کوچک را افزایش دهد. در اکثر مواقع این نوع بیماری در آقایان پدیدار می شود.
• ممکن است برخی از افراد به طور ژنتیکی این نوع بیماری را در خود داشته باشند و بعد از سال ها در بدن آن ها پدیدار شود.
• افراد سیگاری در اکثر مواقع نه تنها در خطر ابتلا به این نوع از بیماری هستند بلکه در آینده ممکن است دچار بسیاری دیگر از بیماری های مختلف شوند همچنین مصرف الکل تاثیر زیادی در مبتلا شدن به این نوع از سرطان را دارد.
•  افرادی که به میزان کم از فیبر غذایی استفاده می کنند، بیشتر در معرض ابتلا به سرطان روده باریک قرار دارند. فیبر در سبزیجات و میوه ها به وفور یافت می شود .مصرف موادغذایی شور مانند گوشت قرمز و ماهی شور و یا دودی، احتمال ابتلا به سرطان روده باریک را بیشتر می کند. مصرف بیش از حد قند و شکر نیز اثرات سوئی بر روده باریک دارد.
  افرادی که سابقه خانوادگی ابتلا به این سرطان را دارند حتما تحت نظر پزشک باشند و هر چند وقت یک بار آزمایشات تشخیص سرطان روده باریک را انجام دهند
• کسانی که در محل کار خود با مواد شیمیایی مضر سرو کار دارند و یا در محل زندگی آن ها مواد شیمیایی خطرناکی وجود دارد، سلامتی آن ها در خطر است.
• افرادی که سابقه بیماری هایی مانند کرون، سلیاک و سرطان روده بزرگ را داشتند می تواند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهد. زیرا این سلول های سرطانی رشد می کنند و تقسیم می شوند و در صورت که زود درمان نشود می تواند به سایر قسمت های دیگر پخش شوند.

نحوه تشخیص سرطان روده کوچک به چه صورت است؟

برای تشخیص این نوع سرطان راه ها و راه حل های گوناگونی وجود دارد و بستگی به این دارد که شما دارای چه علائم و نشانه هایی از سرطان روده هستید. به طور کلی در ابتدا آزمایشاتی که شما باید انجام دهید آزمایش خون است که به طور متداول از شما گرفته خواهد شد تا تشخیص نهایی داده شود. یکی دیگر از روش های تشخیص سرطان روده کوچک استفاده از اشعه ایکس است که بر روی شکم قرار می دهند تا با تصویری شفاف تر اندام های داخلی را مشاهده کنند تا به طور دقیق بتوانند تشخیص نهایی را بدهند.

در صورتی که پزشکان دچار شک و شبه ای در این خصوص شوند به طور دقیق تر از روش آندوسکوپی آن را بررسی می کنند تا جزئیات به طور کامل مشاهده شود.آندوسکوپی که از یک لوله  نازک انعطاف پذیر و نازک تشکیل می شود و به پزشک اجازه مشاهده دقیق تر در نواحی دستگاه گوارش را می دهد. روش دیگری نیز وجود دارد که بیمار با نوشیدن مقدار زیاد باریم سولفات با دستگاهی مخصوص که دارای اشعه ایکس است روده کوچک و دستگاه گوارش مورد بررسی قرار می گیرد.

روش دیگر مشابهی در خصوص بیماری سرطان روده کوچک وجود دارد که بیمار مقدار زیادی آب می نوشد و باعث می شود که روده بزرگ تر شود و در نتیجه تصویر واضح تری از روده شما برداشته می شود.انواع دیگری وجود دارد که می توان این نوع از سرطان را تشخیص داد که شامل: انتشار توموگرافی، انتشار پوزیترون و تصویر برداری به طور مغناطیس است. انتخاب نحوه تشخیص توسط پزشک بستگی به این خواهد داشت که شما چه علائمی از سرطان روده را دارید.

درمان سرطان روده کوچک چگونه است؟

درمان این نوع بیماری سرطان بستگی به مرحله پیشرفت سرطان شما دارد هر چه پیشرفت بیماری بیشتر باشد درمان بیشتری برای شما صورت می گیرد. به طور کلی برای درمان این نوع سرطان جراحی و شیمی درمانی را انتخاب می کنند. در جراحی سرطان روده متخصصان قسمتی از روده را که سلول های سرطانی در آن قرار دارند را برمی دارند و عمل پس را در آن قسمت انجام می دهند.شیمی درمانی هم می تواند در حین عمل و بعد از عمل جراحی برای بیمار انجام شود تا روند بهبودی را افزایش دهند.روش درمانی که پزشک پیشنهاد می‌دهد به عواملی از جمله نوع سرطان و اینکه آیا سرطان در بدن گسترش یافته یا خیر، بستگی دارد.

جراحی

درمان اصلی سرطان روده کوچک استفاده از روش جراحی است. باید جراحی انجام شود تا قسمت عفونی روده بریده شود و قسمت‌های سالم روده به هم متصل شوند. همینطور، اگر انسدادی در روده وجود داشته باشد، باید جراحی انجام شود.معمولا جراح می‌تواند تمام تومور را با یک جراحی خارج کند. اما در مورد تمام افراد اینطور نیست. محل قرار گیری تومور در روده و اینکه چه مقدار از روده مبتلا شده است از عوامل تعیین کننده‌ی وسعت جراحی هستند. ممکن است نیاز باشد جراح بخشی از معده، بخشی از روده بزرگ، کیسه صفرا یا غدد لنفاوی اطراف را در حین عمل جراحی بردارد.

پرتو درمانی

شکل های پیشرفته پرتو درمانی با شدت نتظیم شده (IMRT) ازقبیل TomoTherapy و Trilogy را می توان برای مداوای موارد کوچک سرطان روده کوچک بکار برد. این سیستم های ارائه پرتو درمانی، پرتوها را بر روی خود تومور متمرکز می کند و از آسیب رسیدن به بافت و اندام های سالم پیرامونی جلوگیری می کند.پرتو درمانی می تواند یاخته های سرطانی باقیمانده پس از جراحی را از بین ببرد و در مواردی که نتوان از جراحی برای برداشتن تومورها بهره گرفت، می توان از پرتو درمانی سرطان روده کوچک برای کاهش درد استفاده کرد.

رادیوتراپی

رادیوتراپی استفاده از اشعه‌هایی با انرژی بالا برای از بین بردن سلول‌های سرطانی و عدم آسیب به سلول‌های سالم است. معمولا برای درمان سرطان‌های روده کوچک از رادیوتراپی استفاده نمی‌شود. اما در برخی از افراد، ممکن است بعد از جراحی یا همراه با شیمی درمانی از رادیوتراپی نیز استفاده شود (رادیوشیمی )

شیمی درمانی

شیمی درمانی، استفاده از داروهای ضد سرطان (سایتوتوکسیک) برای کشتن سلول‌های سرطانی است. گاهی از شیمی درمانی به تنهایی و گاهی شیمی درمانی همراه با جراحی و رادیوتراپی برای درمان سرطان روده کوچک استفاده می‌شود. شیمی درمانی همیشه مناسب نیست. تاثیر شیمی درمانی در درمان سرطان روده کوچک هنوز در حال بررسی است.

 پیش آگاهی از سرطان روده ی کوچک

• کمتر از 35 درصد افرادی که آدنوکارسینوم روده ی باریک دارند، پس از 5 سال زنده می مانند.
• شانس بقا زمانی بهتر است که سرطان به دیواره های روده کوچک محدود شده باشد و گره های لنفاوی درگیر نباشند.
• شانس بهبود در افرادی که تومورم کارسینوئید و یا لنفوم روده ی باریک دارند، بهتر است. زمانی که پزشکان نمی توانند به طور کامل تومورها را بردارند، این بدخیمی ها به شیمی درمانی و / یا اشعه درمانی بهتر پاسخ می دهند.

آیا روشی برای تشخیص زود هنگام سرطان روده کوچک وجود دارد؟

متاسفانه هیچ غربالگری به خصوصی برای این نوع از سرطان وجود ندارد . اما در برخی از کشور ها برای تشخیص سرطان روده کوچک روش هایی را پیش گرفتند. تست هایی در خصوص این نوع از سرطان وجود دارد که از طریق آزمایش از مدفوع انجام می شود.در این آزمایش اگر خون وجود داشته باشد بررسی می کنند تا خطر ابتلا به این نوع از سرطان را کاهش دهند.

با انجام این گونه از آزمایش ها می توان درصد بسیاری از مبتلایان به این نوع سرطان را کاهش داد.تحقیقاتی که اخیرا در خصوص این نوع سرطان انجام شده نشان می دهد با انجام غربالگری و آزمایش های مختلف به روش FOBT مرگ و میر ناشی از سرطان روده را تا 25 درصد کاهش دادند.

روش های پیشگیری از مبتلا شدن به سرطان روده کوچک

شما می توانید با خودداری کردن از عوامل خطرساز به کاهش مبتلا شدن به بیماری سرطان روده کوچک کمک کنید. مواردی هستند که شما برای داشتن زندگی سالم و بدون هیچ بیماری باید رعایت کنید. این نکات شامل موارد زیر می باشد:

فعالیت های فیزیکی:

شما باید روزانه فعالیت هایی در خصوص سلامتی خود انجام دهید. این فعالیت ها می تواند پیاده روی و انجام دادن ورزش های حرفه ای مورد علاقه شما باشد.

حفظ وزن متعادل:

چاقی و اضافه وزن یکی از عوامل مهم در به خطر انداختن سلامتی شماست. شما باید سعی کنید با ورزش ها و فعالیت های فیزیکی روزانه وزن متناسب خود را حفظ کنید تا دچار مشکلی در خصوص سلامتی خود نشوید.

تغییر رژیم غذایی:

بسیار از افراد عادت دارند که غذا های بی کیفیت و پرچرب را مصرف کنند. افراط در مصرف اینگونه غذاهای سرطان زا در طی زمان منجر به بیماری سرطان روده کوچک می شود که شما با مشکلات زیادی روبه رو شوید پس بهتر است غذا های سالم را جایگزین اینگونه غذا های بی کیفیت کنید.مواد غذایی سالم شامل میوه ها و سبزیجات تازه و همچنین پروتئین و مواد معدنی مورد نیاز بدن می باشد.

ترک سیگار و الکل:

امروزه مصرف سیگار به عنوان یکی از عوامل مهم در ابتلا به سرطان های مختلف از جمله سرطان روده کوچک شناخته شده است. شما با سیگار کشیدن نه تنها خود را دچار مشکل می کنید بلکه باعث می شوید اطرافیان شما نیز از دود سیگار آسیب ببینند و خطر مبتلا شدن این نوع از سرطان برای آن ها نیز افزایش یابد در نتیجه بهتر است شما سیگار را ترک کنید تا خود و اطرافیانتان را از خطر مبتلا شدن به سرطان روده را کاهش دهید.همچنین افراط در مصرف الکل می تواند آسیب های جبران ناپذیری را برای شما به همراه داشته باشد. شما با رعایت کردن چند نکته ساده می توانید زندگی سالمی را داشته باشید و نگران مبتلا شدن  به سرطان روده در خود نباشید.

نکته پایانی درباره سرطان روده کوچک

در پایان، بهتر است این نکته را در نظر بگیرید که شما اگر قبل از دچار شدن به هر بیماری سبک غلط زندگی خود را عوض کنید می توانید بهترین پیشگیری را در خصوص مبتلا شدن به سرطان روده کوچک را کاهش دهید.همچنین اگر شما علائم ذکر شده این نوع سرطان را در خود مشاهده کردید حتما به این معنی نیست که شما مبتلا به این نوع سرطان هستید. بهتر است درمان های اولیه را در منزل انجام دهید در صورت عدم بهبودی به پزشک متخصص مراجعه کنید.

برای روند بهبودی بیماران سرطانی، انجمن حمایت از بیماران سرطانی وجود دارد که می تواند با اقداماتی مانند فروش تاج گل خیریه و استند تسلیت هزینه های آن را صرف کمک به بیماران سرطانی کند. این خیریه های سرطانی بسیار کار پسندیده ای را انجام می دهند زیرا می تواند در روند بهبودی بیمار نقش پررنگی را داشته باشند.بسیاری از بیماران مبتلا به سرطان روده کوچک دغدغه مالی در رابطه با بهبودی خود دارند که بسیاری از این انجمن ها این مشکل را تا حد زیادی برطرف کرده اند.