کدام سرطان ها ارثی هستند ؟

سرطان در واقع یک اختلال شایع است و معمولا شنیدن خبر ارثی بودن سرطان و درگیر شدن چند نفر از اعضای خانواده به این بیماری، جای تعجب ندارد. گاهی اوقات برخی از انواع سرطان ها زمینه ارثی دارند اما در برخی مواقع قرار گرفتن تعدادی از اعضای خانواده در معرض عوامل و فاکتورهای بروز سرطان از قبیل استعمال دخانیات مثل سیگار کشیدن باعث می شود که ریسک ابتلا به سرطان افزایش قابل چشم گیری پیدا کند.

این احتمال وجود دارد که فاکتورهای خطر ابتلا به سرطان تحت تاثیر سایر عواملی از قبیل چاقی که معمولاً زمینه ارثی دارد قرار بگیرند اما در برخی مواقع سرطان به علت وجود یک ژن غیر عادی که از پدر و مادر به فرزندان منتقل می شود به وجود می آید. در ادامه به بررسی این مبحث می پردازیم که چند درصد از سرطان ها ارثی بوده و دلایل ابتلا به سرطان ها کدام اند. اگر به سلامتی خود و اعضای خانواده اهمیت می دهید، بهتر است در ادامه با ما همراه باشید.

کدام سرطان ها ارثی هستند؟

در بین بیماری هایی که یک فرد ممکن است در طول عمر خود بدان ها دچار شود، بیماری سرطان از مابقی بیماری ها نگران کننده تر است. در واقع طبق آماری  که بر اساس تحقیقات میدانی بدست آمده است، ۱۰ درصد سرطان ها به ‌طور ژنتیکی قابل انتقال هستند اما بسته به شرایط محیطی و جغرافیایی و همچنین نحوه ی زندگی و رفتارهای یک فرد در طول زندگی و همچنین سبک زندگی، ممکن است سرطان به حالت های مختلفی در بدن شخص نمود پیدا کند یا حتی این احتمال وجود دارد که بیماری اصلاً او را درگیر نکند.

ژن های تولید کننده سرطان های نوع وراثتی، از والدین به فرزندان قابل انتقال بوده و در این شرایط افراد مختلفی را درگیر خود می کند. بنابراین به والدینی که دچار اینگونه بیماری ها هستند، توصیه ی اکید میگردد که هرچه سریع تر آزمایش های لازم را برای فرزندان خود انجام داده و در رابطه با وضعیت سلامت آنها با پزشک متخصص مشورت نمایند. تا هرگونه احتمال ابتلا به بیماری را در آنها به صفر برسانند.البته در نظر گرفتن این نکته خالی ضروری است که ممکن است در برخی نسل‌ها سرطان بروز نکرده اما برای نسل بعدی قابل مشاهده باشد.

اگر پدر مادری جهش ژنتیکی داشته باشند تا ۵۰ درصد امکان رخداد جهش هایی که مسبب سرطان در فرزندان می‌شوند وجود دارد. با دانستن این نکته، بهتر است برای حفظ سلامت خود و فرزندانتان آزمایش های روتینی را انجام داده تا از سلامت کامل خود، اطمینان حاصل کنید.به طور کلی ۱۰ درصد سرطان در زنان و مردان وراثتی هستند، البته تحقیقات زیادی نشان می دهد که ممکن است جهش وراثتی عامل اصلی سرطان نباشد و سبک زندگی یک فرد باعث بروز بیماری‌های ناخوشایندی مثل سرطان در بدن او شود. برای مثال افرادی که از تنباکو استفاده می کنند، نسبت به باقی افراد جامعه راحت‌تر دچار مشکلات ناخوشایندی مثل سرطان و بیماری های خطرناک دیگری می‌شوند.

گاهی سرطان به طور خانوادگی در بدن همه اشخاص ظاهر می شود اما ممکن است جهش وراثتی در لیست عاملین این اتفاق نباشد.در واقع افرادی که در یک خانواده زندگی میکنند سبک زندگی متشابهی دارند، مثلاً سیگاری بودن یکی از اعضای خانواده می‌تواند بر روی سلامت دیگر افراد نیز اثر بگذارد یا حتی ممکن است عادت سیگار کشیدن به همه خانواده ربط پیدا  کند که در این صورت احتمال بروز بیماری در بین همه ی اعضاء خانواده نیز افزایش پیدا می‌کند.

اگر دوست دارید بدانید که کدام سرطان ها ارثی هستند، می توانید این مقاله را دنبال کنید. ما در این مقاله مطالب زیر را برایتان شفاف سازی می نماییم؛

•  چرا سرطان ارثی است ؟
• علت ارثی بودن سرطان ها
• ویژگی ها و علائم سرطان ارثی
• روش های درمان سرطان 
• نقش جهش ژنتیکی در بروز سرطان

در تعریف سرطان میتوان گفت نوعی اختلال است که در آن سلول ها به صورت غیر عادی و به طرز غیرقابل کنترلی شروع به رشد و تکثیر می کنند. این اختلال به علت تغییرات در برخی از ژن های درون سلولهای ایجاد می گردد. ژن ها، یک بخش از DNA هستند که وظیفه ی آنها تولید پروتئین های مورد نیاز بدن و تاثیر گذاری بر نحوه عملکرد سلول ها بوده و به حفظ تعادل آنها کمک می کنند.

تاثیر ژن ها در تعیین رنگ چشم، پوست، مو و قد کاملا مشهود می باشد و همچنین در شانس ابتلا به برخی از بیماریهای خاص از قبیل سرطان موثر هستند. گاهی اوقات ژن ها دستخوش تغییرات مختلفی می ‌شوند که از آنها تحت عنوان جهش ژنتیکی یاد می شود به عنوان مثال ممکن است جهش در ژن ها باعث توقف در روند عملکرد آنها شود.

دلیل اصلی انجام تست های ژنتیکی این است که در طی آن تغییرات وراثتی، جهش در کروموزوم ها، ژن ها و پروتئین های یک فرد به طور کامل بررسی شوند. رخ دادن یک جهش ژنتیکی در بدن هر فرد به راحتی امکان پذیر است. در برخی موارد این جهش مضر و برخی اوقات نیز سودمند است، در برخی موارد جهش ژنتیکی یک عمل خنثی است و تغییری در سلامت فرد ایجاد نمی کند.جهش هایی که مضر باشند بدن افراد را با بیماری سرطان مواجه می‌کنند. انواع خاصی از جهش‌های ژنتیکی، به عنوان عامل سرطان های وراثتی، در طی تحقیقات بسیار زیادی شناخته شده است.

برای اثبات وجود یا عدم وجود شرایط وراثتیِ حاملِ سرطان، بررسی های ژنتیکی می ‌توانند این نظریه را تایید یا رد کنند. آزمایش‌های ژنتیکی نیز قابل بررسی هستند تا جهش های مشخصِ وراثتی در اعضای یک خانواده از نظر حامل بودن یا نبودن تشخیص داده شوند. بر اساس عملکرد های ژنتیک در افراد، خطر ابتلا به سرطان از طریق مکانیسم‌های مختلفی قابل بروز است. مثلاً خطر افزایش سرطان در جهش ژن های کنترل کننده رشد سلولی بسیار زیاد است.

۱۰ درصد سرطان ها به طور کامل، ارثی هستند یعنی از والدین به افراد انتقال پیدا می‌کنند اما باید بدانید که باقی سرطان ها با یک تغییر ژنتیکی شروع می‌شود و از یک سبک زندگی نا سالم تغذیه شده و در بدن افراد بروز و شروع به رشد می کنند. شاید برای شما هم این سوال وجود داشته باشد که آیا با توجه به تحقیقات صورت گرفته و نتایج به دست آمده می توان تشخیص داد که کدام سرطان ها ارثی بوده و از والدین به فرزندان منتقل شده اند؟ و حتی علائم و ویژگی ها در آن ها چگونه و به چه صورت بروز می نماید؟

انواع سرطان‌های ارثی : 

• سرطان معده
• سرطان رحم
• سرطان پوست
• سرطان روده
• سرطان تخمدان
• سرطان سینه
• سرطان پانکراس
• سرطان پروستات و تخمدان

آزمایش های تشخیصی زیادی هستند که بر اساس سابقه خانوادگی شما و تحقیق بر روی جهش ‌های ژنتیکی مختص سرطان، برای ارزیابی میزان خطر شخصی شما در رابطه با ابتلا به سرطانی از نوع خاص کمک می کنند. اگر مشکوک به وجود غده های سرطانی در بدن خود هستید حتماً باید آزمایش های مربوطه را به انجام رسانیده و با یک پزشک متخصص در رابطه با سابقه خانوادگی خود در حیطه بیماری های مختلف از جمله سرطان مشورت کنید.

آزمایش های ژنتیکی برای تشخیص و درمان سرطان

 اگر خود یا اطرافیانتان در معرض خطر ابتلا به سرطان‌های ارثی هستید باید آزمایش ژنتیک انجام دهید. این تست های ژنتیکی به صورت کاملا دقیق علائم سرطانی منتقل شده از نسلی به نسل بعد را مشخص می نمایند.

در صورتی که یکی از شرایط زیر برای شما وجود دارد بهتر است به انجام این تست ها بپردازید :

سابقه شخصی سرطان حتی در صورتی که درمان شده استسابقه خانوادگی سرطان حتی اگر یکی از اعضای خانواده تان درگیر آن شده باشد متعلق بودن به یک جامعه خاصِ در معرض خطر یکی از انواع سرطان اگر شرایط ذکر شده در فوق برایتان رخ داده است، حتما باید با یک پزشک یا مشاور ژنتیک صحبت کنید تا مشخص شود که در خانواده تان، در اقوام یا جمعیتی که شما به آن تعلق دارید چه نوع سرطان هایی شایع بوده و به طور ارثی وجود داشته است. هر متخصص ژنتیک با توجه به معیارهای خاصی می تواند تشخیص دهد که آیا آزمایش ژنتیک برای شما نیاز است یا خیر

نباید به طور خود سر، به هر آزمایشی تن داد. برخی از این آزمایش ها تهاجمی هستند و حتی ممکن است خودشان باعث افزایش احتمال و ریسک بروز سرطان بر بدن انسان شوند. پس مشاوره گرفتن از یک پزشک متخصص کاملا الزامی است.حال سوال اصلی که بوجود می آید  که آیا همه افرادی که به طور ارثی، جهش مستعد کننده سرطان را به ارث می برند به این بیماری مبتلا می شوند؟

ویژگی ها و علائم سرطان ارثی

 حال که می‌دانید کدام سرطان ها ارثی هستند؟ باید به این مسئله نیز واقف باشید که همه افراد دارای جهش های مستعد کننده سرطان، لزوماً به این بیماری دچار نمی شوند. افراد زیادی حامل جهش سرطان زا هستند اما به آن مبتلا نمی شوند. عوامل زیادی در بروز یا عدم بروز سرطان در بدن افراد حاملِ جهش، تاثیر می گذارد.هر فرد دارای دو نسخه ژن خاص است که یکی را از مادر و دیگری را از پدر خود به ارث می برد. الگوی وراثت سرطان، راه بسیار مطئن و خوبی برای فهم بهتر نحوه ی ابتلا به سرطان می باشد،

جهش هایی که باعث بروز سرطان وراثتی می شوند از دو طریق قابل ارث بری و انتقال هستند :

1. اتوزومال مغلوب
2. اتوزومال غالب

اتومازول مغلوب، وراثتی است که فرد فقط در صورتی ممکن است به سرطان مبتلا شود که هر دو ژن جهش یافته از والدین خود را به ارث برده باشد. معمولاً پدر و مادر هایی که یک نسخه جهش یافته از سرطان را با خود حمل می‌کنند با بیماری سرطان مواجه نمی شوند و اگر یک نسخه جهش یافته به فرزند او منتقل شود باز هم امکان بروز سرطان به طور حتمی وجود ندارد.

در تعریف اتوزومال غالب باید گفت به این معن است که در صورتی که تنها یک ژن جهش یافته در بدن فرد وجود داشته باشد، بیماری قابل بروز است. والدین فردی که به وراثت اتومازول غالب دچار است ممکن است فقط حامل ژن جهش یافته باشند و اثرات آن را در بدن خود مشاهده نکرده باشد.کروموزوم X یکی از عوامل وراثتی بودن سرطان علت ارثی بودن سرطان ها در برخی موارد وراثتی است. وراثت مرتبط به کروموزوم X یکی دیگر از اَشکال وراثت ژن ایجاد کننده سرطان محسوب می شود. مرد ها فقط می توانند یک نسخه از کروموزوم ایکس را توسط مادرشان به ارث ببرند اما کروموزوم ایکس در زنان به صورت دو نسخه قابل ارث بری می باشد.

"بیان متغیر" و "نفوذ کامل" دو طریقه ی کاملاً جدا دارند که در رابطه با بروز سرطان ها قابل تحلیل هستند. افرادی که دارای جهش نفوذ کامل می باشند تنها در برخی موارد اثرات جهش را در بدنشان مشاهده می کنند اما جهش هایی که بیان متغیر دارند، با شدت های متفاوتی علائم را از بدن فردی به فرد دیگر انتقال می دهد. در مجموع با توجه به این که میدانید کدام سرطان ها ارثی هستند ؟ باید سابقه خانوادگی خود را بررسی کرده و در صورت وجود چنین سوابقی حتماً با یک پزشک متخصص ژنتیک مشورت کنید. انجام آزمایش های مربوطه در صورتی که مشکوک به این بیماری باشید کاملاً مفید و کاربردی هستند.