سرطان می تواند قسمت های مختلف بدن را درگیر کند. سرطان از جمله بیماری هایی است که اگر در مراحل اولیه شناسایی شود قابل درمان است. سرطان روده ی بزرگ از انواع سرطان هاست و برای درمان آن از جراحی، پرتو درمانی و شیمی درمانی استفاده می شود.
سرطان می تواند قسمت های مختلف بدن را درگیر کند. سرطان از جمله بیماری هایی است که اگر در مراحل اولیه شناسایی شود قابل درمان است. سرطان روده ی بزرگ از انواع سرطان هاست و برای درمان آن از جراحی، پرتو درمانی و شیمی درمانی استفاده می شود.
روده ی بزرگ قسمت انتهایی دستگاه گوارش است. سرطان روده بزرگ (Colon cancer)که به آن سرطان کولون، سرطان رکتوم یا چنگار روده بزرگ نیز گفته می شود نوعی از سرطان است که از روده بزرگ (کولون) شروع می شود. این بیماری به دلیل رشد غیر طبیعی سلول ها اتفاق میافتد و میتواند به بافتهای دیگر بدن حمله کند، (متاستاز) یا در آنها تکثیر یابد.
مواردی که در این مقاله مورد بحث و بررسی قرار میگیرند عبارت اند از:
روده ی بزرگ قسمت انتهایی دستگاه گوارش است. سرطان روده بزرگ )Colon cancer ((که به آن سرطان کولون، سرطان رکتوم یا چنگار روده بزرگ نیز گفته می شود) نوعی از سرطان است که از روده بزرگ (کولون) شروع می شود. این بیماری به دلیل رشد غیر طبیعی سلول ها اتفاق میافتد و میتواند به بافتهای دیگر بدن حمله کند، (متاستاز) یا در آنها تکثیر یابد.
برای ایجاد سرطان کولون ابتدا یک پولیپ تشکیل می شود که یک برجستگی مخاطی کوچک شبیه به گل کلم است. این پولیپ حالت سرطانی ندارد ولی با گذشت زمان در آن تغییرات سلولی رخ می دهد و به سرطان تبدیل می شود. در واقع سرطان های کولون در ابتدا پولیپ بوده اند که بعداً به سرطان تبدیل می شوند.
روده ی بزرگ قسمت انتهایی دستگاه گوارش است. سرطان روده بزرگ )Colon cancer ((که به آن سرطان کولون، سرطان رکتوم یا چنگار روده بزرگ نیز گفته می شود) نوعی از سرطان است که از روده بزرگ (کولون) شروع می شود. این بیماری به دلیل رشد غیر طبیعی سلول ها اتفاق میافتد و میتواند به بافتهای دیگر بدن حمله کند، (متاستاز) یا در آنها تکثیر یابد.برای ایجاد سرطان کولون ابتدا یک پولیپ تشکیل می شود که یک برجستگی مخاطی کوچک شبیه به گل کلم است. این پولیپ حالت سرطانی ندارد ولی با گذشت زمان در آن تغییرات سلولی رخ می دهد و به سرطان تبدیل می شود. در واقع سرطان های کولون در ابتدا پولیپ بوده اند که بعداً به سرطان تبدیل می شوند.
پولیپ کولون هیچ علامتی از قبیل درد یا خونریزی یا نفخ یا موارد دیگر ندارد و کاملا بدون علامت است. حتی در آزمایش های معمول چکاپ نیز چیزی مشخص نمی شود و قابل کشف نیست. این بیماری بیشتر افرادِ در سنین بالا را درگیر می کند، اما با این حال امکان دارد در هر سنی و برای هر فردی اتفاق بیفتد. سرطان کولون (روده بزرگ) امروزه یکی از سرطان های شایع در جوامع صنعتی بوده و میزان وقوع آن در دهه های اخیر رو به افزایش است. سرطان روده بزرگ چهارمین سرطان شایع در کشور ایران است که شیوع آن به دلیل تغذیه نامناسب، مصرف سیگار و سبک زندگی رو به افزایش است.
دلیل اصلی بروز سرطان روده ی بزرگ هنوز مشخص نشده است. سرطان روده بزرگ شامل فعال شدن آنکوژن در پولیپ و یا نابودی ژن های نابود کننده ی تومور که سلول های سرطانی را کنترل می کند، اتفاق می افتد. اکثر سلول ها پروتوآنکوژن دارند که به رشد آنها کمک می کند.
وقتی یک پروتوآنکوژن جهش پیدا می کند و یا تعداد زیادی از آن وجود داشته باشد، می تواند تبدیل به آنکوژن دائما فعال شود و سلول ها به طور غیر قابل کنترلی رشد می کند .
با این که هنوز به صورت دقیق مشخص نیست چه چیز باعث این تغییرات می شود، وقتی سلول های درون پولیپ بدون کنترل تکثیر پیدا کرده و پخش شود، در نهایت به داخل روده بزرگ می رسد. لنف و عروق خونی این سلول ها را به تمام بدن انتقال می دهد و با ادامه این روند، تومور تشکیل می شود.
عواملی که می تواند احتمال بروز سرطان روده بزرگ در فرد را افزایش دهد عبارتند از :
- سن بالا: بیشتر افرادی که، سن آنها بیشتر از 50 سال است، دچار سرطان روده ی بزرگ می شوند. البته امروزه تعداد مبتلایان، در افراد جوان تر از 50 سال نیز افزایش یافته است و دلیل این امر هنوز مشخص نشد است.
- نژاد آفریقایی-آمریکایی: احتمال مبتلا شدن آمریکایی های آفریقایی تبار نسبت به نژادهای دیگر به سرطان روده بزرگ بیشتر است.
- سابقه فردی ابتلا به سرطان روده یا پولیپ: کسانی که در حال حاضر مبتلا به سرطان روده بوده یا دچار پولیپ های غیر سرطانی هستند، احتمال ابتلای آنها به سرطان روده بزرگ نسبت به دیگر افراد بیشتر خواهد بود.
- بیماری های التهابی روده: افرادی که به بیماری های التهابی مزمن روده بزرگ گرفتار هستند، بیشتر در خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ قرار دارند.
- سندرم های وراثتی: تعدادی از جهش های ژنی که سالیان طولانی بین نسل های مختلف خانواده رواج دارد، می تواند خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را به میزان قابل توجهی افزایش دهد. شایع ترین سندرم های ارثی که خطر سرطان روده بزرگ را افزایش می دهد شامل: پولیپوزوم آدنوماتوز خانوادگی (FAP) و سندرم لینچ می شود که به عنوان سرطان ارگانیسم غیر پولیپوزیس ارثی(HNPCC) نیز شناخته می شوند.
- سابقه خانوادگی: کسانی که یکی از افراد خانواده ی آنها به این بیماری مبتلا باشد، احتمال ابتلا به سرطان روده بزرگ در آنها بیشتر خواهد بود. اگر بیش از یک عضو خانواده مبتلا به سرطان روده یا سرطان روده بزرگ باشد، احتمال ابتلا به سرطان روده بزرگ بازهم بیشتر از قبل می شود. به این افراد سفارش می شود هر 5 ماه یک بارد کولونوسکوپی انجام دهند.
- تحرک کم: افرادی که در زندگی تحرک کمی دارند و کار آنها بیشتر پشت میز نشینی است، احتمال ابتلا به این سرطان در آنها بیشتر خواهد بود. داشتن فعالیت بدنی منظم می تواند احتمال ابتلا به سرطان روده بزرگ را کاهش دهد.
- رژیم غذایی کم فیبر و پرچرب: رژیم غذایی کم فیبر و دارای چربی و کالری زیاد به وجود آمدن سرطان کولون و سرطان رکتوم می شود. برخی از مطالعات صورت گرفته نشان دهنده ی افزایش خطر سرطان روده بزرگ در افرادی است که رژیم های غذایی پر از گوشت قرمز و گوشت فرآوری شده دارند.
- الکل: زیاده روی در مصرف الکل، خطر ابتلا به این نوع سرطان را افزایش می دهد.
- چاقی: در افراد دارای اضافه وزن، احتمال ابتلای به سرطان روده بزرگ و مرگ آنها در نتیجه ی ابتلا به این بیماری بسیار بیشتر از افراد با وزن طبیعی است.
- پرتودرمانی: سابقه پرتو درمانی به ناحیه ی شکم امکان دارد مبتلا شدن به این سرطان را افزایش دهد.
- دیابت: خطر بروز سرطان روده بزرگ در افرادی که دیابت دارند، بیشتر است.
- خونریزی از مقعد یا تغییر در عادات دفع از شایع ترین علائم هشدار دهنده ابتلا به سرطان روده بزرگ است.
- سیگار: سیگار کشیدن و مصرف دخانیات می تواند خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش دهد.
علائم سرطان روده بزرگ شامل موارد ی همچون: تغییر مداوم در عادات روده، از جمله اسهال یا یبوست یا تغییر در انسجام مدفوع، خونریزی رکتال یا وجود خون در مدفوع، ناراحتی مداوم شکم مانند گرفتگی، گاز یا درد، خالی نشدن روده به طور کامل، ، ضعف یا خستگی و کاهش وزن بی دلیل است. بسیاری از مبتلایان به این نوع سرطان هیچ علائمی را در مراحل اولیه بیماری تجربه نمی کنند. زمانی که علائم ظاهر می شود بسته به اندازه و محل سرطان روده بزرگ، احتمالاً فرق خواهد داشت.
برای تشخیص سرطان روده بزرگ از دو روش کولونوسکوپی و آزمایش خون استفاده می شود
- در روش کولونوسکوپی از یک لوله بلند، انعطاف پذیر و باریک متصل به دوربین فیلم برداری و مانیتور برای بررسی وضعیت مجاری روده بزرگ و روده فرد استفاده می شود. زمانی که در حین کولونوسکوپی منطقه مشکوکی دیده شود، تجهیزات عمل جراحی از طریق لوله وارد بدن فرد می شود و از آن برای نمونه برداری و خارج کردن پولیپ برای آنالیز و حذف پولیپ، استفاده می شود.
- در آزمایش خون می توان از ماده شیمیایی که توسط سرطان روده بزرگ تولید می شود (آنتی ژن کارسینوامبریونیک یا CEA) مطلع شد. با گذشت زمان، میزان CEA در خون ممکن است به پزشک این اطلاعات را بدهد که آیا سرطان به درمان پاسخ می دهد یا خیر.
درمان سرطان روده بزرگ بسته به شرایط بیمار از جمله محل بروز سرطان، مرحله بیماری میزان گسترش آن و سایر شرایط سلامتی بیمار فرق دارد. در کسانی که دچار سرطان روده بزرگ (کلون) هستند و سرطان آنها به بخشهای دورتر گسترش پیدا نکرده، عمل جراحی درمان اصلی است. شیمی درمانی نیز ممکن است پس از جراحی به عنوان درمان کمکی در نظر گرفته شود. سایر شیوه های درمانی شامل: پرتودرمانی، درمان هدفمند و ایمونوتراپی است. گاهی اوقات به سرطان روده بزرگcolorectal cancer نیز گفته می شود. این نام در حقیقت ترکیبی از سرطان رورده بزرگ و سرطان رکتوم است که در ابتدایی ترین مرحله روده را درگیر می کند.
- جراحی: جراحی سرطان روده بزرگ به وسیله ی متخصص جراح عمومی و با نظارت پزشک گوارش انجام می شود. جراحی گاهی برای تعیین بدخیم بودن یا نبودن یک توده و برداشتن غده سرطانی از بدن و گاهی هم برای اطلاع از گسترش و دست اندازی سلولهای سرطانی به نقاطی دیگر بدن انجام میشود. گاهی اوقات، جراحی اساسا به قصد باز کردن یک انسداد صورت میگیرد، اگر ناحیه درگیر در سرطان روده بزرگ بسیار جزئی باشد، پزشک ممکن است یک روش کم تهاجم جراحی را برای فرد تجویز کند.
عمل های جراحی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- برداشتن پولیپ در حین کلونوسکوپی
- برداشتن مخاط آندوسکوپی
- جراحی با حداقل تهاجم (جراحی لاپاروسکوپی)
چنانچه سرطان روده بزرگ فرد گرفتار، وارد مراحل پیشرفته خود شده باشد، انجام موارد زیر توصیه می شود:
- کلکتومی جزئی
- عمل جراحی برای ایجاد راهی برای خارج شدن ضایعات از بدن
- برداشتن غدد لنفاوی
در شیوه پرتو درمانی تشعشع، گزینه دیگری برای نابود کردن سلول های سرطانی است. در این نوع درمان از منابع انرژی قدرتمندی مانند اشعه X و پروتون ها برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می کند. این روش ممکن است برای کوچک کردن یک سرطان بزرگ قبل از عمل انجام شود و در نتیجه خارج کردن آن از بدن بیمار را ساده تر کند.
هنگامی که عمل جراحی گزینه ی مناسبی برای درمان فرد مبتلا نباشد، انجام پرتو درمانی می تواند برای تسکین علائمی مثل درد تجویز شود. چنانچه سلولهای سرطانی در سراسر بدن پخش شده یا خارج از محدوده تابش اشعه باشند، علاج قطعی نخواهد بود. البته، حتی اگر بهبود کامل در نتیجه پرتو درمانی محتمل نباشد، باز هم می توان از آن استفاده کرد، زیرا با جمع کردن غده سرطانی، باعث کاهش علائم و نشانه های حاصل از آن، مثل درد یا خونریزی خواهد شد .
شیمی درمانی، روشی برای از بین بردن سلول های سرطانی و جلوگیری از رشد سریع سلولها به کمک داروهای شیمیایی است. شیمی درمانی یک درمان رایج برای بیماری هاست که سلول ها و به ویژه سلول های غیر طبیعی و سلول های سرطانی را با استفاده از مواد شیمیایی و داروهای شیمیایی از بین می برد. از شیمی درمانی برای بهبود کامل، کاهش دائم و موقت سلول های سرطانی، در بدن استفاده می شود.
در بعضی موارد پرتودرمانی با شیمی درمانی ترکیب می شود.درمان های دیگر( جراحی و پرتو درمانی) به صورت موضعی عمل می کند ولی شیمی درمانی روی روند پراکندگی سلول های سرطانی در کل بدن و رشد تومور اولیه تاثیر می گذارد.
استفاده از داروهای شیمیایی در جهت متوقف ساختن رشد سلول های سرطانی است و همچنین می تواند سلول های سرطانی که در اثر انتشار از سلول اولیه در قسمت های مختلف بدن پراکنده شده اند را از بین ببرد. امروزه بسیاری از عوارض جانبی این روش درمان، قابل کنترل است.
همانطور که اشاره شد در شیمی درمانی از دارو برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می شود. چنانچه سرطان بزرگتر باشد یا به غدد لنفاوی سرایت کرده باشد، شیمی درمانی برای سرطان روده بزرگ معمولاً پس از جراحی انجام می شود.
به این ترتیب، شیمی درمانی ممکن است سلول های سرطانی که در بدن باقی مانده است را از بین ببرد و به کاهش خطر عود سرطان کمک می کند.اگر سرطان به صورت موضعی عود کرده باشد (معمولا پس از شیمی درمانی) گاهی می توان به افزایش طول عمر کمک کرده و یا حتی سرطان را درمان کرد.
اگر سرطان با عمل جراحی برداشته نشده باشد ممکن است شیمی درمانی ابتدا انجام شود. اگر تومور به اندازه کافی کوچک شود، جراحی انجام میشود. معمولا دوباره پس از جراحی، شیمی درمانی صورت می گیرد. اگر سرطان بیش از حدی گسترش یافته باشد که بتوان با جراحی آن را درمان کرد، شیمی درمانی و یا درمانهای هدفمند ممکن است به کار گرفته شود.
شیمی درمانی ممکن است قبل از جراحی، جهت کوچک کردن یک سرطان بزرگ نیز مورد استفاده قرار گیرد تا با جراحی راحت تر از بین برود. از شیمی درمانی همچنین می توان برای تسکین علائم سرطان روده بزرگ که با جراحی قابل برداشتن نیست و یا در مناطق دیگر بدن گسترش نیافته است، استفاده کرد. داروهای شیمی درمانی برای درمان سرطان روده به منظور از بین بردن سلول های سرطانی یا ممانعت از رشد و گسترش آنها، مورد استفاده قرار می گیرند.
شیمی درمانی برای سرطان روده ممکن است به صورت داخل وریدی یا مصرف قرص انجام گیرد. امروزه رژیم های حاوی اگزالی پلاتین و در این میان FOLFOX رایج ترین رژیم شیمی درمانی مورد استفاده است.
رژیم کپسیتابین و اگزالی پلاتین Cape/OX نیز یک جایگزین مناسب برای بیماران مطمئن و با انگیزه به شمار می رود.معمولا شیمی درمانی به صورت دورهای داده میشود به این معنی که پس از انجام چند روز درمان پشت سر هم (بر طبق نظر پزشک) مدتی به بیمار استراحت داده میشود. این دوره استراحت به بدن شما فرصت بازسازی سلولهای سالمی را که در طی درمان از بین رفتهاند، میدهد و بدن شما را برای جلسه بعدی درمان آماده خواهد کرد.
بیشتر وقت ها این درمان بهترین انتخاب است که در واقع استفاده از دارو برای متوقف ساختن رشد سلولهای سرطانی است و میتواند سلولهای سرطانی که در فاصلهای دورتر از توده سرطانی اولیه است را نیز از بین ببرد بنابراین، یک درمان سیستمیک در نظر گرفته میشود. عملکرد دارو هدف شیمی درمانی از بین بردن سلولهای بدخیم است که میتواند به سلولهای سالم نیز آسیب برساند. این درمان به صورت تزریقی، خوراکی و گاهی به صورتهای دیگر به کار میرود .
تعداد جلسات بسته به شدت سرطان فرق دارد و توسط پزشک معالج مشخص می شود. طول مدت شیمی درمانی 6 ماه توصیه می شود و تاثیر بیشتری در درمانهای طولانی تر 9 و12 ماهه دیده نشده است.
در کموتراپی، برای از بین بردن سلولهای سرطانی از دارو استفاده میشود. داروهای ضد سرطانی بیشتر به روش تزریق داخلی در بدن یا داخل عضلات و برخی به شکل خوراکی استفاده میشود. دارو از طریق جریان خون به قسمتهای مختلف بدن میرود تا باعث از بین رفتن سلولهای سرطانی شود. در این روش داروها به صورت دورهای تجویز میشود؛
یعنی دوره درمانی با یک دوره استراحت ادامه پیدا می کند و بعد از آن، از ابتدا دوره درمانی شروع میشود. چنانچه سلولهای سرطانی، کبد را درگیر کرده باشد، میتوان دارو را مستقیماً به شریانهای تغذیهکننده کبد تزریق کرد. بعد از آنکه تمامی سلولها و بافت سرطانی از طریق جراحی برداشته می شود، یک دوره شیمیدرمانی نیز بیمار باید انجام دهد تا سلولهای سرطانی باقیمانده نیز، در صورت وجود از بین بروند.
این روش، قبل از عمل جراحی سرطان روده تجویز می شود. پزشک این بیماری ممکن است ترکیبی از شیمی درمانی و رادیوتراپی را برای کمک به کاهش اندازه تومور قبل از جراحی به بیمار توصیه می کند. این درمان بیشتر برای سرطان رکتال رایج است.
این روش بعد از جراحی به کار گرفته می شود. این روش درمانی ممکن است به از بین بردن سلول های سرطانی روده که بعد از جراحی های برداشتن سرطان در بدن باقی می ماند، کمک کند و ریسک بازگشت سرطان را کاهش دهد. شیمی درمانی ادجوانت ممکن است منجر به جلوگیری از گسترش سرطان روده به سایر نقاط بدن شود.
داروهای شیمیدرمانی سلولهای با سرعت تکثیر بالا را مورد هدف قرار میدهند، علاوه بر سلولهای سرطانی، بافتهایی نظیر سلولهای خونی، بافت پوششی سیستم گوارشی و سلولهای فولیکول مو نیز که دارای سرعت تکثیر بالایی هستند، در هنگام شیمی درمانی تحت تاثیر داروها و عوارض آنها قرار می گیرند.
با توجه به نوع سرطان و مدتی که از آغاز این بیماری می گذرد، شیمی درمانی میتواند در زمین های زیر تاثیر گذار باشد:
- کاهش علائم ناشی از بیماری: در موارد پیشرفته سرطان، شیمی درمانی باعث جلوگیری از رشد و پراکندگی سلولهای بدخیم نمیشود، ولی می تواند با خُرد کردن توده، سبب کاهش درد ناشی از بزرگ شدن آن و فشار به بافتهای اطراف شود.
- کنترل بیماری: بعضی مواقع شیمی درمانی از رشد سریع و پراکنده شدن سلولهای سرطانی به بافتهای دیگر جلوگیری می کند.
- درمان قطعی: در اکثر موارد، شیمی درمانی می تواند باعث نابودی کامل توده سرطانی شود.
علائم انسدادی شامل خونریزی ، درگیری اندام های مجاور و اعصاب مجاور است که باعث درد می شوند. این علائم زمانی ظاهر می شوند که سرطان در مرحله پیشرفته است. در مراحل اولیه ، هنگامی که خونریزی یا انسداد وجود ندارد ، هیچ علامتی نداریم ؛ بنابراین ، سرطان اغلب در مراحل پایانی به پزشک مراجعه می کند. به طور کلی ، برخی از علائم وجود دارد که باید از آنها آگاه باشید: اسهال و یبوست ، خون در مدفوع ، خون در مدفوع ، تنگ شدن مدفوع ، کم خونی فقر آهن بدون دلیل ، کاهش وزن ، درد شکم ، ضعف و بی حالی و خستگی. تبدیل می شود.
بنابراین ، می تواند شامل علائم گوارشی ، خون یا علائم عمومی باشد.
یکی از مهمترین علائم تغییر عادات روده است ؛ برای مثال ، اگر قبلاً یک بار در روز مدفوع می کردید ، وضعیت شما تغییر کرده است. ممکن است با اسهال یا یبوست همراه باشد. 44 درصد از بیماران سرطانی درد شکمی دارند. روده بزرگ قابل مشاهده است این دردها ممکن است غیر اختصاصی ، مبهم و غیر قابل تشخیص از علل دیگر باشد. کم خونی فقر آهن در حدود 20 درصد از بیماران مشاهده می شود.
سرطان روده بزرگ یکی از شایع ترین سرطان ها در دستگاه گوارش است. یکی از دلایل دیر ظهور علائم این سرطان وضعیت خاص غدد لنفاوی و حجم اطراف آن است.یکی از درمان های این سرطان کولکتومی است که از طریق جراحی سرطان روده بزرگ انجام می شود. در این نوع جراحی ، جراحان لاپاراسکوپی با استفاده از لاپاراسکوپ شکم را برای انجام عمل جراحی باز می کنند ، مرحله بندی تومور مهمترین عامل در پیش بینی زندگی بیمار است و با جراحی انجام می شود. این روش با پرتودرمانی-شیمی درمانی انجام می شود و جراحی لیزر آندوسکوپی را می توان در مرحله پیشرفت و عود سرطان در نظر گرفت. این درمان نیست.
در مراحل اولیه درمان سرطان روده ، جراحی تأثیر بسیار مثبت و مفیدی بر درمان انسان دارد. در طول عمل ، پزشک تومور را از بدن خارج می کند. در برخی موارد ، تومور بیش از حد بزرگ می تواند باعث حذف قسمتی از روده همراه با تومور شود. اگر سرطان پیشرفت کرده و سایر اندام ها را درگیر کرده باشد ، برداشتن تومور ، تومور را درمان نمی کند ، اما از شدت علائم و مشکلات بیمار می کاهد
خلاصه
در این مقاله از خیریه قصد داشتیم شما عزیزان را با یکی دیگر از انواع سرطان آشنا کنیم و راه های تشخیص و علائم این بیماری را توضیح دهیم. از طرفی روش های درمان این بیماری را نیز در اختیارتان قرار داده ایم. اگر شما عزیزان هم دوست دارید که به افراد سرطانی کمک کنید میتوانید با سفارش و خرید تاج گل خیریه و استند تسلیت از موسسه های خیریه به این عزیزان در تامین هزینه های درمان بیماری شان کمک کنید.
همانطور که در جریان هستید روش درمان و طول درمان بیماری هایی مانند سرطان میتواند واقعا هزینه بر باشد. اگر هر کدام از ما دست به دست هم بدهیم میتوانیم به سادگی کمک کوچکی به افراد مبتلا به سرطان کنیم.
ثبت نظر