راه های تشخیص سرطان مغز استخوان

سرطان مغز استخوان باعث می شود که استخوان رشد بی رویه داشته باشد، به طوری که بافت جایگزین استخوان می شود. به این خاطر که بافت مقاومت استخوان را ندارد و باعث شکستگی استخوان می شود. منظور از مغز استخوان دقیقا مغز قرمز رنگ در داخل استخوان است. این مایع در استخوان های لگن، جمجه، شانه، دنده، ران و ستون فقرات وجود دارد. سرطان مغز استخوان انواعی دارد که مولتیپل میلوما و لوکمیا نام دارند. برای درمان این نوع از سرطان معمولا از داروها و روش پلاسما فریز استفاده می شود. امروزه انواع خیریه ها ازجمله خیریه های سرطانی تلاش شایانی در مسیر بهبود بیماران سرطانی انجام داده اند.

مغز استخوان یک بافت اسفنجی است که درون بعضی استخوان‌ها، از جمله مفصل ران و استخوان ران وجود دارد. مغز استخوان دربردارنده‌ی سلول‌های بنیادی است که به انواع سلول‌های خونی موجود در بدن توسعه می‌یابند، از جمله:

• گلبول‌های قرمز که اکسیژن و دی‌اکسیدکربن را به سراسر بدن منتقل می کنند
• گلبول‌های سفید که با عفونت‌ها مبارزه می‌کنند
• پلاکت‌ها که به لخته شدن خون کمک می‌کنند

بدن این گلبول‌ها را زمانی که نیاز دارد تولید می‌کند، مانند وقتی که گلبول‌های قدیمی ازبین می‌روند. گاهی اوقات این سلول‌ها با سرعت بیش‌ازحد و یا غیرطبیعی رشد می‌کنند که درخیریه سرطانی آن را به نام سرطان مغز استخوان می‌شناسند.

علائم و نشانه های میلوما که در خیریه سرطان تشخیص داده می شود احتمال دارد که شامل موارد زیر باشد:

• کم آبی
• درد شکم
• تکرر ادرار
• خواب آلودگی
• تشنگی شدید
• از دست دادن اشتها
• آسیب کلیه یا نارسایی کلیه
• درد استخوان یا ضعف استخوان ها
• نوروپاتی محیطی یا سوزن زدن به دلیل آسیب عصبی
• عفونت به دلیل کمبود گلبول های سفید طبیعی (لوکوپنی)
• خون ریزی و کبودی ناشی از پلاکت خون کم (ترومبوسیتوپنی)
• ضعف و خستگی ناشی از کمبود گلبول های قرمز (کم خونی)
• سردرگمی ناشی از مقادیر بالای کلسیم در خون (هایپرکلسمی)

بعد از تشخیص سرطان مغز استخوان در خیریه، دورنمای موجود از هر فردی به فرد دیگر کاملا متفاوت است. اکثر افراد مبتلا به این سرطان با تشخیصی زودهنگام، واکنش خوبی به درمان نشان می‌دهند و پس از بهبودی هم سال‌های سال بدون سرطان به زندگی ادامه می‌دهند. در موارد دیگری که سرطان تهاجمی است، ممکن است واکنش خوبی به درمان نشان داده نشود.

علاوه بر این، هم سرطان و هم درمان‌های سرطان می‌توانند باعث عواقب خطرناکی همچون عفونت شدید یا نارسایی کلیه بشوند. تحقیقات سرطان مدام در حال یافتن درمان‌های جدید و دارو‌های امیدوارکننده است و برای گزینه‌های مختلف درمان، باید به خیریه سرطانی مراجعه کرد.نام علمی سرطان مغز استخوان KML می باشد. سرطان مغز استخوان باعث رشد بی رویه ی بافت استخوانی می شود، و در نتیجه بافت با استخوان جایگزین خواهد شد اما بافت جایگزین شده مقاومت و محکم بودن استخوان را ندارد و در نتیجه استخوان می شکند.

تکثیر غیر عادی گلبول های سفید 

افرادی  که به سرطان مغز استخوان مبتلا می شوند، تغییری ژنتیکی در کروموزوم فیلادلفیا ی آنها به وجود می آید. این موضوع باعث می شود که گلبول های سفید به صورت خیلی غیرعادی تکثیر شوند و ساخت سلول های خون را تحت تاثیر قرار دهند. از این‌رو تعداد گلبول های قرمز کاهش پیدا می کند و فرد به کم خونی، خونریزی و عفونت مبتلا می شود.

 خوب است بدانید که تقریبأ هر سال 80 نفر به سرطان مغز استخوان مبتلا می شوند. درصد ابتلای مردان به سرطان بیشتر از زنان است. معمولا کسانی که به این سرطان مبتلا می شوند، سنشان بالای 60 سال است. اما این رقم به این معنا نیست که نوجوانان و کودکان به این سرطان مبتلا نمی شوند. هر ساله  تقریباً 10 درصد از مبتلایان زیر 20 سال هستند.

 انواع سرطان مغز استخوان

همه ی ما می دانیم که سرطان ها هم می توانند خوش خیم باشند و هم بدخیم .به تومورهای سرطانی که کشنده نباشند، خوش خیم می‌گویند و تومورهای سرطانی که به نواحی دیگر بدن پخش می شوند و بسیار کشنده باشند بدخیم هستند. سرطان مغز استخوان هم خوش خیم و هم بدخیم است.تومورهای خوش خیم استخوانی کیست استخوانی، استئوکندروم، تومور ژان سل،  انکندروم و دیسپلازی فیبرو نام دارد.

تومورهای بدخیم استخوانی که منجر به مرگ می شود، میلوم مولتیپل، استئوسارکوم، سارکوم یوینگ و کندرو سارکوم نام دارد.

 انواع سرطان مغز استخوان براساس سلول های آسیب دیده به سه دسته تقسیم می شوند:

مولتیپل میلوما: 

این سرطان در پلاسماسل ها اتفاق می افتد. پلاسماسل ها در مغز استخوان قرار دارند.

لوکمیا:

این سرطان رشد گلبول های سفید را تحت تاثیر قرار می دهند. لوکمیای حاد باعث رشد سریع گلبول های سفید می شود و لومیای مزمن رشد گلبولها را آهسته می کند. چند نوع لوکمیا وجود دارد:

لوسمی حاد لنفاوی:

این لوکمیا در کودکان بسیار رایج است.

 لوسمی حاد مغز استخوان:

این نوع لوکمیا در بزرگسالان زیاد دیده می شود اما گاهی اوقات ممکن است در کودکان نیز اتفاق بیفتد.

 لوسمی مزمن لنفاوی:

این نوع لوکمیا در لنفوسیت ها دیده می شود. لنفوسیت نوعی گلبول سفید است. این نوع لوکمیا در بزرگسالان بیشتر دیده شده است.

 لوسمی مزمن مغز استخوان:

این نوع از لوکمیا بسیار نادر است، زیرا از مغز استخوان شروع می شود و در خون و سایر بدن گسترش پیدا می کند.

 لوسمی مزمن میلومونوسیتیک:

این لوکومیا فقط در سلول های مغز استخوانی ای پیدا می شود که گلبول های سفید دیگر را می سازد. معمولاً در بزرگسالان اتفاق می افتد.

 لوسمی اطفال:

رایج ترین نوع سرطان است که کودکان و نوجوانان را درگیر میکند.

لنفوم ها:

 لنفوم سلول های سرطانی در سیستم لنفاوی است. لنفوم ها می توانند در بسیاری از نواحی بدن مخصوصا در مغز استخوان پیدا شوند.

دو نوع اصلی لنفوم وجود دارد:

لنفوم غیرهوچکین:

نوعی لنفوم که روی لنفوسیت‌ها تأثیر می‌گذارد. این سرطان‌ها می‌توانند در هر جای بدن توسعه یابند و بسیاری از انواع مختلف لنفوسیت‌ها را تحت‌تأثیر قرار می دهند.

لنفوم هوچکین:

لنفوم هوچکین هم نوعی از سرطان است که روی لنفوسیت‌ها تأثیر می‌گذارد. تفاوت اصلی بین لنفوم هوچکین و غیرهوچکین، وجود نوع مخصوصی از سلول غیرطبیعی به نام سلول رید اشتنبرگ است.

علت ابتلا به سرطان مغز استخوان

باید بدانید اشخاصی که رادیوتراپی و شیمی درمانی انجام می دهند یا داده اند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان مغز و استخوان قرار دارند. یکی از علت های دیگر ابتلا به سرطان مغز استخوان می تواند وراثت باشد.از علت های دیگر ابتلا به این سرطان وضعیت پاژه است. پاژه وضعیت غیر سرطانی است که سلول‌های غیرطبیعی و جدید در آن مشخص می‌شود. کسانی که به این وضعیت دچار هستند، بیشتر در معرض ابتلا به این سرطان قرار می گیرند.

ما باید نشانه ها و علائم سرطان مغز استخوان را مثل دیگر سرطان ها بشناسیم تا بتوانیم پیش از جدی شدن شرایط با این بیماری مقابله کنیم. سلول های سرطانی پلاسماهای سالم را تحت تاثیر قرار می دهند.پلاسمای سالم مسئول مبارزه با عفونت ها و میکروب هایی است که وارد بدن فرد می‌شود و زمانی که این پلاسماها از سلول‌های سرطانی نتوانند مسئولیت خود را به خوبی انجام بدهند، عفونت و میکروب به آسانی وارد بدن می‌شود و این ممکن است سیستم ایمنی و جسمانی فرد را با گذشت زمان ضعیف کند.

دلیل دیگر بروز سرطان عبارتند از خوراک‌های صنعتی و غذا‌های آماده (فست فودها، سوسیس‌ها، کالباس‌ها، همبرگرها، پیتزا. نیترات موجود در آن‌ها که در بدن تبدیل به نیتروزامین می‌شود ماده‌ای سرطان‌زا است)، آشامیدنی‌های صنعتی (نوشابه‌های گازدار، آبمیوه‌های شیمیائی و…)، مواد شیمیایی و پلاستیکی، استرس‌های روانی و روحی، شوینده‌های شیمیائی، مواد شیمیائی معطر کننده، عطر‌های شیمیایی، امواج الکترونیکی و مخابراتی، همه وسایل برقی که میدان مغناطیسی ایجاد می‌کنند (برخی از قطعات کامپیوتری که داغ می‌شوند گاز سمّی فلورین تولید می‌کنند)، لباس‌هایی که با مواد نسوز تولید می‌شود، مواد آرایشی شیمیایی، مواد نگه دارنده شیمیایی، طعم دهنده‌ها و رنگ دهنده‌های شیمیایی، کنسرو‌ها و کمپوت ها.

 نشانه های ابتلا به سرطان مغز استخوان چیست؟

 خستگی بیش از حد:

 مبتلایان به این نوع سرطان بعد از خواب کافی و رژیم غذایی مناسب هم احساس خستگی دارند. بعد از اینکه سلول های سرطانی، سلول های سالم را تحت تاثیر قرار دادند، این احساس در فرد به وجود می‌آید و این اتفاق می‌تواند منجر به کم خونی یا تولید سیتوکین شود.احساس خستگی یکی از موارد رایج است که اکثر افراد ممکن به آن دچار شوند و به آن توجه نکنند. بنابراین نشانه های دیگری که در زیر به آن اشاره می کنیم، نیز نشانه های ابتلا به سرطان مغز استخوان هستند.

 کم خونی:

 کم خونی زمانی اتفاق می افتد که تعداد گلبول های قرمز کم شود. زمانی که سلول های سرطانی در بدن گسترش پیدا می‌کند تعداد گلبول های قرمز سالم کم می شود. بنابراین فرد دچار کم خونی می شود. کم خونی هم می تواند باعث خستگی باشد.

خستگی ممکن است با استراحت کافی از بین نرود و روزها و هفته ها ادامه داشته باشد.باید این را هم گوشزد کرد که کم‌خونی فقط با ابتلا به سرطان مغز استخوان مرتبط نمی‌باشد. گاهی اوقات کم خونی را می توان با مصرف بعضی از قرص‌های آهن برطرف کرد و دلایل آن می‌تواند غیر از ابتلا به سرطان مغز استخوان کمبود آهن و کمبود ویتامین باشد.

 درد استخوان ها:

سلول های سرطانی در مغز استخوان به وجود می آیند و تعداد گلبولهای قرمز سالم را کاهش می دهد. این کاهش می تواند منجر به ضعیف شدن و پوکی استخوان شود. از این رو درد شدید در استخوان ها احساس می شود. کاهش گلبول های قرمز سالم در بدن باعث می شود تا استخوان ها به راحتی ترک بخورند و یا بشکنند. درد در استخوان ها امکان دارد با حرکت کردن بیشتر شود و معمولاً در شب یا اوایل صبح شدت پیدا می کند.

 بی حسی:

 زمانی که سلول های سرطانی گلبول های قرمز خون را تحت تأثیر قرار می دهند، ممکن است موجب درد و بی حسی در استخوان ها شود. این بی حسی بیشتر زمانی اتفاق می افتد که استخوانهای ستون فقرات تحت تاثیر قرار بگیرند.زمانی که فشار و گسترش در ستون فقرات زیاد شود، استخوان ها و عصاب آن ناحیه بی حس می شود و در نتیجه بین رابط های مغز و ستون فقرات اختلال به وجود می آید.

 مشکلات کلیوی:

 این سلول‌های سرطانی باعث می‌شوند که پروتئین‌هایی در بدن تولید شود. این پروتئین ها به کلیه فشار وارد می کنند. تولید بیش از اندازه ی این پروتئین ها باعث آسیب رساندن به کلیه و مشکلات کلیوی می شود.

 هایپرکلسمی:

 وقتی که سلول های سرطانی وارد بدن می شوند، باعث می شود که سلول های سالم را ضعیف شوند و در نهایت آن‌ها را از بین می‌برد. این اتفاق باعث می شود که استخوان ها و مهره های نقاط مختلف بدن بی حس و در نتیجه ضعیف شود. همچنین ترک خوردگی و شکستگی استخوان ها را نیز به همراه دارد.

 کاهش وزن:

 غده های سرطانی کاهش وزن بسیار سریع، بدون ورزش و رژیم غذایی را به همراه دارد. ورزش کردن برای افرادی که مبتلا به این سرطان هستند، بسیار سخت است. بنابراین اگر فردی بدون اینکه رژیم غذایی بگیرد یا ورزش سختی را انجام دهد، با کاهش وزن بسیار سریع مواجه شد، حتماً با یک مشکل بسیار جدی مواجه است و باید به آن توجه کند.

 سردرگمی روانی:

 سردرگمی می تواند با خستگی بیش از حد و آسیب های کلیوی همراه باشد. از آنجایی که سلولهای سرطانی به مغز استخوان وارد می‌شود و آن را از بین می‌برد، ارتباط های غیرمرتبطی به مغز ارسال می‌شود، بنابراین فرد دچار سردرگمی روانی می‌شود. سردرگمی روانی از عواملی است که ممکن است زمانی که بدن کاملاً سالم است در فرد اتفاق بیفتد.

بیماری های مکرر:

 از آنجایی که سلول‌های سرطانی به مغز استخوان حمله می‌کنند و آن را از بین می‌برند. توان بدن برای مبارزه با بیماری ها و میکروب ها ضعیف می شود و فرد ممکن است به بیماری های دیگر دچار شود زیرا سیستم ایمنی بدن ضعیف شده است. کسانی که دچار مشکلات تنفسی و ریوی هستند، مقابله با بیماری های عفونی برای آنها بسیار دشوار است.

 تشخیص سرطان مغز استخوان

آزمایش‌هایی که برای تشخیص سرطان مغز استخوان انجام می‌شوند شامل موارد زیر هستند:

آزمایش‌های خون و ادرار:

آزمایش خون یا ادرار می‌تواند پروتئین خاصی را که با مولتیپل میلوما در ارتباط است شناسایی کند. آزمایش خون می‌تواند عملکرد کلیه، سطح الکترولیت یا سایر سطوح گلبولی را هم ارزیابی کند.

آسپیراسیون مغز استخوان:

 پزشک‌ها از سوزن های مخصوصی استفاده می‌کنند تا یکی از استخوان‌ها را سوراخ کنند و نمونه‌ی کوچکی از مغز استخوان را بردارند. متخصصی این نمونه را زیر میکروسکوپ بررسی می‌کند و دنبال سلول‌های غیرطبیعی یا سرطانی می‌گردد. این آزمایش به‌منظور به‌حداقل‌رساندن ناراحتی یا درد، با بیهوشی انجام می‌شود.

آزمایش‌های تصویربرداری:

 اشعه‌ی اکس، اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT)، تصویرسازی تشدید مغناطیسی (MRI) و اسکن برش‌نگاری با گسیل پوزیترون (PET) می‌توانند برای یافتن استخوان‌های غیرطبیعی یا آسیب‌دیده استفاده شوند.این آزمایش‌ها در طی دوره‌ی درمان هم به‌صورت متناوب استفاده می‌شوند تا چگونگی روند درمان یا چگونگی پیشرفت بیماری کنترل شود.

درمان سرطان مغز استخوان

 داروهای تالیدومید همراه با دگزامتازون، داروهای ضد سرطان (شیمی درمانی)، بیس فسفونات ها مانند زولدرونیک اسید و آلندرونیت، داروهای کورتونی، مسکن ها و آنتی بیوتیک ها داروهایی هستند که برای مقابله با عفونت تجویز می شود‌. اگر کم خونی فرد بسیار شدید باشد، تزریق خون انجام می‌شود.

از روش اتولوگ و الوژن هم برای پیوند سلول های بنیادی مغز استخوان استفاده می کنند. اگر مشاهده شود که طحال فرد بسیار بزرگ شده است ممکن است توسط عمل جراحی طحال فرد را بردارند، یا اگر میزان پروتئین خون بسیار زیاد باشد، خون را تصفیه می‌کنند و پلاسما را تعویض می‌کنند که به این روش پلاسمافرز(Plasmapheresis) می گویند.

 یک روش دیگر هم برای درمان سرطان مغز استخوان وجود دارد که پژوهشگران دانشگاه پنسیلوانیا بر روی دو داوطلب آن را امتحان کرده اند. این روش کریسپر نام دارد، یعنی سلول های سیستم دفاعی افراد را با نمونه های جدید و تقویت شده جایگزین می‌کنند. پژوهشگران می گویند ما تا پایان دوره ی درمانی  تاثیرگذاری این روش را منتشر نمی کنیم و هنوز آن را تایید نکرده ایم.

انواع درمان سرطان مغز استخوان:

۱. شیمی‌درمانی

شیمی‌درمانی از دارو برای ازبین بردن سرطان و یا جلوگیری از گسترش آن استفاده می‌کند. انواع مختلف زیادی از درمان‌های شیمی‌درمانی وجود دارند.

۲. پیوند مغز استخوان

در بعضی موارد، پیوند مغز استخوان هم یکی از گزینه‌ها محسوب می‌شود، اما همه‌ی بیماران نمی‌توانند از این نوع درمان بهره ببرند. در این درمان، دُزهای بالایی از شیمی‌درمانی به فرد مبتلا داده می‌شود تا مغز استخوان کنونی از بین برود و سپس سلول‌های پیوندی به‌صورت داخل وریدی دریافت می‌شوند.

۳. پرتودرمانی

این درمان شامل اِعمال پرتو مستقیم به سلول‌های سرطانی به‌منظور جلوگیری از تکثیر آنهاست.

پس از تشخیص سرطان مغز استخوان پزشک یا انکولوژیست درباره‌ی گزینه‌های موجود درمانی صحبت کرده و یک طرح درمان ارائه می‌دهند. ممکن است این برنامه به‌صورت دوره‌ای نیاز به تجدیدنظر داشته باشد که بستگی به چگونگی واکنش سرطان به درمان و چگونگی واکنش فرد به داروها دارد.برای سفارش استند تسلیت و تاج گل می توانید با ما در تماس باشید.

4.اشعه ایکس و تشخیص سرطان استخوان

اشعه ایکس یک آزمایش تصویربرداری سرطان است که از مقدار کمی اشعه برای ایجاد تصویری از ساختار بدن استفاده می کند و همچنین روشی موثر برای مشاهده استخوان ها است. اشعه ایکس معمولاً می تواند آسیب استخوان ناشی از سرطان یا رشد استخوان جدید ناشی از سرطان را تشخیص دهد. آنها همچنین می توانند تعیین کنند که آیا علائم شما دلایل دیگری مانند شکستگی دارد یا خیر. اگر سرطان استخوان را با اشعه ایکس انجام دهید، باید برای تشخیص و درمان به یک مرکز تخصصی ارجاع دهید.

5.اسکن استخوان

برای تعیین مرحله استئوسارکوم می توان از اسکن استخوان استفاده کرد. در اسکن استخوان، از ردیاب های رادیواکتیویته برای بررسی داخل استخوان ها استفاده می شود. ردیاب در ورید بیمار تزریق می شود. در ناحیه استخوان جمع می شود و توسط دوربین مخصوص تشخیص داده می شود. استخوان‌های سالم جلوی دوربین روشن‌تر به نظر می‌رسند و نواحی آسیب‌دیده، مانند استخوان‌های ناشی از سلول‌های سرطانی، در تصویر برجسته می‌شوند.

6.توموگرافی کامپیوتری (CT یا CAT)

سی تی اسکن از اشعه ایکس گرفته شده از زوایای مختلف برای گرفتن عکس از داخل بدن استفاده می کند. کامپیوتر این تصاویر را در یک تصویر سه بعدی دقیق ترکیب می کند و هر گونه ناهنجاری یا تومور را نشان می دهد. برای اندازه گیری اندازه تومور می توان از سی تی اسکن استفاده کرد. گاهی اوقات، بیماران قبل از اسکن، ماده خاصی به نام کنتراست دریافت می کنند تا جزئیات بهتری از تصویر ارائه شود. این رنگ را می توان در رگ بیمار تزریق کرد یا به صورت قرص یا مایع بلعید.

7.تصویربرداری الکترومغناطیسی (MRI)

در این روش به جای اشعه ایکس از میدان های مغناطیسی برای تولید تصاویر دقیق از بدن استفاده می شود. MRI می تواند برای اندازه گیری اندازه تومور استفاده شود. قبل از اسکن، رنگ مخصوصی به نام ماده کنتراست در اختیار بیمار قرار می گیرد تا تصویر واضح تری ایجاد کند. این رنگ را می توان در رگ بیمار تزریق کرد. اسکن MRI برای جستجوی تومورها در بافت های نرم اطراف استفاده می شود. MRI نقشه راه را برای انجام بهترین جراحی سرطان در اختیار جراحان قرار می دهد.

8.توموگرافی گسیل پوزیترون یا اسکن PET-CT

برای تعیین مرحله استئوسارکوم می توان از اسکن PET استفاده کرد. اسکن PET معمولاً با سی تی اسکن ترکیب می شود و به آن اسکن PET-CT می گویند. با این حال، اسکن PET روشی برای ایجاد تصاویری از اندام ها و بافت های بدن است. مقدار کمی ماده رادیواکتیو به بدن بیمار تزریق کنید. این قند توسط سلول هایی مصرف می شود که بیشترین انرژی را مصرف می کنند. از آنجایی که سرطان تمایل به استفاده فعال از انرژی دارد، بیشتر مواد رادیواکتیو را جذب می کند. سپس یک ماده اسکنر را بررسی می کند تا تصویری از داخل بدن تولید کند.