همه چیز در مورد سرطان نازوفارنکس

سرطان یکی از بیماری هایی است که امروزه افراد زیادی را مبتلا می کند. درمان انواع سرطان ها یکی از چالش های اصلی علم پزشکی به شمار می رود که همه روزه پیشرفت های بیشتری در این زمینه به دست می آید. یکی از انواع سرطان، سرطان نازوفارنکس می باشد که نوعی سرطان نادر در مقایسه با انواع دیگر محسوب می شود. در ادامه این مطلب قصد داریم به بررسی این بیماری و دلایل ابتلا به آن و همچنین درمان و سایر مطالب مربوط به آن توضیح دهیم پس با ما همراه باشید.

تعریف سرطان نازوفارنکس

این بیماری یکی از انواع نادر سرطان به شمار می رود که از قضا درمان آن هم ساده بوده و به راحتی می توان در صورت تشخیص به هنگام، از عود بیماری و ایجاد صدمات جبران ناپذیر آن پیشگیری کرد. سرطان نازوفارنکس با سایر انواع سرطان که در ناحیه گلو ایجاد می شود مانند سرطان مری و سرطان حنجره تفاوت دارد و نباید با آن ها اشتباه گرفته شود.

از جمله شایع ترین تومورهای موجود در حفرهٔ بینى و سینوس‌‌ هاى پارانازال که قسمتی از نازوفارنکس هستند، کارسینوم سلول سنگفرشى است. در این نوع سرطان رایج ترین قسمتی که تومور در آن ایجاد می شود، دهانهٔ سینوس ماگزیلارى می باشد. همچنین در سرطان نازوفارنکس، کارسینوم سلول های سنگفرشى نیز به طور عمده دیده می شود که 80 درصد از آن ها به شکل غیر شاخى هستند.ناحیه نازوفارنکس در بدن انسان دارای گردش لنفاوى بسیار بالایی می باشد و از این رو تومورهاى این قسمت می توانند به غدد لنفاوى زنجیره ژوگولار فوقانى و میانى در دو سمت یا به غدد لنفاوى خلفى وارد شوند. متاستاز به غدد لنفاوى ممکن است در 80 درصد از بیماران مبتلا به سرطان نازوفارنکس دیده شود و در حدود 5 درصد از بیماران هم اولین علامت بالینى آن ها، ظهور تومور گردنى خواهد بود.

نشانه های ابتلا به سرطان نازوفارنکس

ابتلا به این بیماری در افراد می تواند علائم و نشانه های مختلفی داشته باشد. ممکن است بیمار به وجود یک توده در قسمت گردن خود مشکوک شود و یا قدرت شنوایی او ضعیف تر شود که به طور معمول تنها در یک گوش ایجاد می شود. وزوز گوش نیز یکی دیگر ازعلائم احتمالی ابتلا به سرطان نازوفارنکس می باشد که در آن صدایی شبیه به زنگ تولید می شود و از داخل بدن تولید می شود. همچنین ممکن است این افراد دچار خونریزی بینی شده و یا بینی آن ها مسدود شود.
در صورتی که این علائم را در خود مشاهده کردید و به مدت چند هفته متوالی این نشانه ها را ادامه پیدا کردند، بهتر است به یک متخصص گوش، حلق و بینی مراجعه نمایید.

درست است که ابتلا به این نوع سرطان چندان شایع نیست، اما بهتر است نشانه های خود را برای اطمینان با پزشک خود در میان بگذارید.
بروز درد موضعی در این نوع سرطان شایع نمی باشد، اما وجود سوراخ شیپور استاش در ناحیه نازوفارنکس نقش عمده ای در ظهور علایم سرطان نازوفارنکس در حفره بینی دارد. فشار در نازوفارنکس بر روی سوراخ شیپور استاش اجازه باز شدن آن را نمی دهد، در نتیجه مایع در گوش میانی جمع شده و بیمار دچار التهاب گوش میانی همراه با نشت مایع خواهد شد. در این شرایط بیمار احساس پری گوش و کاهش خفیف تا متوسط قوه شنوایی خواهد داشت که در این مواقع عمدتا درد وجود ندارد، مگر این که مایع گوش به شکل ثانویه دچار عفونت شود.

دلایل ابتلا به سرطان نازوفارنکس

هنوز دلیل اصلی ابتلا به این نوع سرطان شناخته نشده است، اما مجموعه ای از عوامل وجود دارند که می توانند خطر ابتلا به بیماری سرطان نازوفارنکس را بیشتر کنند که در ادامه به آن ها اشاره خواهیم کرد:

• خوردن زیاد گوشت و ماهی خشک و غذاهای نمک سود شده
• نژادهایی که در جنوب چین یا شمال آفریقا زندگی می کنند
• قرار گرفتن در معرض ویروس اپشتاین بار یا EBV (ویروس رایجی که ایجاد تب می کند)
• قرار گرفتن در معرض گرد و غبار چوب به طور مداوم
• ابتلای یکی از اعضای خانواده مثل والدین به این نوع سرطان
• قرار گرفتن در معرض ویروس پاپیلوم انسانی (HPV)
• مصرف انواع مشروبات الکلی

استعمال سیگار و دخانیات: افراد سیگاری و کسانی که دخانیات‌ مصرف می کنند بیش تر از سایرین در معرض ابتلا به سرطان نازوفارنکس قرار دارند.
رژیم غذایی: مصرف برخی مواد غذایی می تواند احتمال ابتلا به سرطان نازوفارنکس را افزایش دهد. به همین دلیل است که بروز این سرطان در آسیا و آفریقای جنوبی شیوع بیشتری دارد. رژیم غذایی ساکنان این مناطق شور بوده و سرشار از نیترات و نیتریت می باشد. این مواد در واکنش با پروتئین ماده ای به نام نیتروز آمین را تشکیل می دهند که این ترکیب می تواند باعث آسیب زدن به DNA موجود در سلول های بدن شود.
عوامل ارثی: احتمال ابتلا به سرطان نازوفارنکس در کسانی که سابقه خانوادگی ابتلا به این سرطان را دارند، بیشتر می باشد.
:عوامل محیطی: کسانی که در محل کار خود با ذرات چوب در ارتباط اند، بیشتر در معرض ابتلا به سرطان نازوفارنکس قرار دارند. علت آن هم می تواند استنشاق ذرات چوب و ورود آن ها به فضای دهان و حلق باشد.
ویژگی های مربوط به گوش و حلق و بینی: افراد مبتلا به شرایط خاص مربوط به گوش و حلق و بینی می توانند در معرض ابتلا به سرطان نازوفارنکس باشند. در این افراد ممکن است علائمی مانند آبریزش بینی، عفونت گوش میانی و یا پولیپ دیده شود.

لازم به ذکر است که مردها حدود ۳ برابر بیش تر از زن ها به سرطان نازوفارنکس مبتلا می شوند و میانگین سن تشخیص بیماری در آن ها حدود ۵۰ سال می باشد.

درمان سرطان نازوفارنکس

درمان های به کار رفته برای این بیماری می تواند بر اساس شدت و وسعت درگیری متفاوت باشد. در صورتی که بیماری منجر به فلج عصب فاسیال یا تهاجم به غدد لنفاوى موضعى شده باشد، درمان باید فشرده و شدید بوده و به‌ صورت برداشتن کامل و موضعى تومور به همراه حاشیه‌ اى از بافت غیر سرطانی براى بیوپسى توصیه می شود.

جراحی

برای انجام جراحى برای درمان‌ بیماری می بایست به گستردگی بیمارى توجه نمود. لازم است‌حین جراحی عصب فاسیال حفظ شود، مگر این که فلج شده باشد یا مستقیما توسط تومورها مورد تهاجم قرار گرفته باشد. معمولاً در صورتی که متاستاز دوردست وجود داشته باشد، جراحى انجام نمى‌ شود مگر در صورت وجود کارسینوم کیستى آدنوئید.

پرتو درمانی

کارسینوم‌ هاى سنگفرشى مخاطى نسبت به اشعه حساس هستند، به ویژه اگر کوچک بوده یا به شکل سطحی تهاجم داشته باشند. در تومورهاى موجود در حفره دهان و ناحیه دهانی حلقی که قطری به اندازه حدود ۴ سانتى‌متر دارند، ممکن است نتیجه درمان جراحى مانند نتایج حاصل از پرتودرمانى مطلوب نباشد. گاهی اوقات ممکن است پرتودرمانى به‌ همان اندازه ای که جراحى مؤثر است مفید باشد، اما مزیتی که پرتو درمانی دارد این است که عوارض جانبى جراحى مثل تغییر شکل و فرم اولیه صورت فرد را ندارد.

با این وجود التهاب مخاط، خشک شدن دهان و احتمال نکروز استخوان و بروز مشکل در تکلم بعد از پرتو درمانى ممکن است رخ دهد که باید این موارد هم در نظر گرفته شوند. تومورهاىی که اندازه بزرگ تری داشته و در حفره دهان قرار گرفته اند به پرتو درمانى جواب خوبی نمى‌ دهند و به همین دلیل برای از بین بردن این ضایعات در بیش تر مواقع، جراحى و سپس انجام پرتو درمانى موضعى بعد از آن یک روش درمانى ارجح محسوب مى‌ شود.سلول های سرطانی که به دنبال ابتلا به سرطان نازوفارنکس به وجود می آیند در مقابل تابش پرتو و پرتو درمانی حساس هستند و به همین دلیل هم روش رادیو‌ تراپی یا پرتو درمانی یکی از بهترین روش های درمان این نوع سرطان محسوب می شود.

یکى از عوارض جانبى این تومورهای سرطانی، مسدود کردن مجراى شنوایى و ایجاد عفونت گوش میانی به دنبال آن است. احتمالا پرتو درمانى می تواند در درمان سرطان سینوس نازال و پارانازال مفید واقع شود، اما شواهد موجود نشان می دهند که انجام پرتو درمانى پس از جراحى در این گونه مواقع نتایج بهترى را به همراه خواهد داشت. در مراحل اولیه ابتلا به سرطان‌ هاى مربوط به حنجره، بهترین روش درمانی نیز پرتودرمانى می باشد. یک‌ برتری روش پرتو درمانى در مقایسه با جراحی این است که توانایی تکلم و صحبت کردن در فرد باقى خواهد ماند.از دست دادن عزیزان با بیماری سرطان می تواند یکی از بزرگ‌ ترین و غیر قابل باور ترین غم‌ ها برای هر خانواده ای باشد که آن ها را در سوگ بزرگی فرو خواهد برد. در این شرایط بهترین کاری که از دست اطرافیان ایشان بر می آید این است که با سفارش تاج گل خیریه و یا استند گل تسلیت، همراهی و همدلی خود را با صاحبان عذا نشان دهند و به این ترتیب با کمک‌ به موسسات خیریه در کاهش قربانیان این بیماری سهیم باشند.

سخن پایانی

امید است که با رعایت نکاتی که در پیشگیری از سرطان ذکر نمودیم و دوری کردن از ریسک‌فاکتور های ابتلا به این‌بیماری، خود و عزیزانمان و در کل تمامی خانواده ها را از ابتلا به انواع مختلف این بیماری مصون‌نگاه داریم.