سرطان مری

سرطان مری یکی از انواع سرطان های دستگاه گوارش می باشد که  این نوع سرطان معمولا در سلول هایی که سطح داخلی مری را تشکیل می دهند ، رخ می دهد. همچنین این نوع سرطان ممکن است که هر نقطه ای از مری را درگیر کند. البته باید بگوییم که این نوع سرطان در آقایان بیشتر از بانوان رایج است.در واقع مری لوله ای است که گلوی انسان را به معده ی او متصل می کند. مری به انتقال غذایی که انسان می بلعد کمک کرده و غذا را تا معده هدایت می کند.

سرطان مری تا چه حد شایع است؟

سرطان مری چندان سرطان شایعی نیست ولی با این همه جز ده سرطان شایع در دنیا می باشد. در آمریکا از هر صد هزار نفر 4.2 نفر طبق آمارهای جدید به سرطان مری مبتلا می‌شوند. در سال 2018 چیزی در حدود 17290 به این بیماری مبتلا شده‌اند از این میان به صورت تقریبی آمار مرگ چیزی در حدود 15850 نفر تخمین زده شده است.نتایج یک تحقیق 5 ساله نشان می‌دهد که در فاصله‌ی سال 2008 تا 2014 چیزی در حدود 19.2 درصد جمعیت به این نوع از سرطان مبتلا شده‌اند. میزان ابتلای افراد در مناطق جغرافیایی مختلف ، کاملا متفاوت می باشد. اما به طور کلی گفته می شود که این نوع سرطان به مصرف دخانیات ، الکل و یا عادات غذایی و چاقی مربوط می باشد.

نشانه سرطان مری وعلائم سرطان مری در جوانان

علائم سرطان مری هنگامی که سرطان مری در مراحل اولیه است، معمولاً قابل ملاحظه نیست . در واقع سرطان مری زمانی علائم اولیه خود را نشان می‌دهد که بیماری نسبتا پیشرفت کرده باشد. با پیشرفت علائم بیماری، یک یا چند مورد از علائم زیر را در بیمار می‌توان مشاهده نمود:

مشکل در بلع غذا (دیسفاژی): این مشکل اغلب جزء علائم اولیه ابتلا به سرطان مری است که در نتیجه تشکیل تومور و تنگ شدن مسیر مری ایجاد می‌گردد. در این حالت ممکن است بیمار احساس چسبندگی غذا در زمان بلع داشته باشد. در صورتی که این مشکل تشدید شود، احتمالاً فرد در زمان مصرف مایعات نیز با مشکل مواجه خواهد شد.

حالت تهوع: پس از خوردن غذا (که در واقع باعث برگشت غذایی می‌شود که در ظاهر در مری چسبیده است) بیمار احساس حالت تهوع می کند.

درد: وجود درد در ناحیه سینه یا پشت سینه در زمان بلع غذا (اودینوفاژی یا بلع دردناک غذا)

کاهش وزن

استفراغ خونی

سرفه:  که به طور خاص در زمان بلع غذا دیده می شود.

گرفتگی صدا

رفلکس اسیدی: علائم رفلکس معده می‌تواند در مراحل اولیه بیماری مشاهده شود و در زمان پیشرفت سرطان در ناحیه پایین مری نزدیک معده تشدید شود. این علائم شامل درد در ناحیه سینه و سوزش سر دل است. لازم به ذکر است که رفلکس اسیدی در بسیاری از افراد بدون دلیل خاص مشاهده می‌گردد و اکثر افراد مبتلا به این مشکل سرطان مری ندارند. اگر سرطان در سایر بخش‌های بدن پخش شود، سایر علائم متعدد احتمالی ممکن است در بیمار مشاهده شود. تمام علائم بالا می‌تواند در نتیجه سایر بیماری‌ها نیز مشاهده شود. به همین خاطر لازم است آزمایش‌های لازم برای تایید ابتلای فرد به سرطان مری انجام شود.

چه موقع باید به پزشک مراجعه نمایید؟

در صورت بروز نشانه‌های نگران ‌کننده و مزمن باید به پزشک مراجعه نمایید. مری بارت (Barrett’s esophagus) مشکلی است که معمولا قبل از وقوع سرطان مری در بدن به وجود می آید و طی آن به‌‌طور مداوم اسید معده رفلاکس پیدا می‌کند و باعث تحریک مری می‌شود. اگر مشکل شما، مری بارِت تشخیص داده شده است، باید از پزشک درباره‌ی علائم و نشانه‌هایی بپرسید که نشان از وخیم‌تر شدن وضعیت مری دارند. باید از این نشانه‌ها آگاه باشید تا بهتر از خود مراقبت نمایید و بدانید که چه زمانی بیماری‌تان وخیم‌تر می‌شود.

غربالگری مری، به‌جز برای بیمارانی که دچار مری‌ بارت هستند، چندان معمول نیست. علت این است که به‌جز بیماران مبتلا به مری بارت، دسترسی و شناسایی سایر گروه‌های درمعرض خطر ابتلا به بیماری های مری ساده نیست. اگر دچار مری بارت هستید، باید با پزشک درباره‌ی مزایا و مضرات غربالگری سوال نمایید.

علل بروز سرطان مری

در واقع هنوز مشخص نیست که چه عاملی سبب بروز این نوع سرطان می گردد اما می توان بیان کرد که این نوع سرطان هنگامی رخ می دهد که سلول های مری دچار جهش در DNA شوند. این جهش باعث می شود که سلول های طبیعی و سالم به طور غیر عادی شروع به رشد نموده و تقسیم های سلولی پی در پی را در پیش بگیرند.سلول های غیر طبیعی جمع شده و سبب ایجاد تومور در لوله ی مری می شوند. این سلول ها می توانند به تقسیم سلولی خود ادامه داده و در نهایت به یافت های مجاور و یا سایر ارگان های بدن نیز ، سرایت کنند.

انواع سرطان مری 

این نوع سرطان با توجه به نوع سلول های درگیر طبقه بندی می شود. تشخیص نوع سرطان از اهمیت بالایی برخوردار بوده و می تواند در انتخاب روش های درمانی نقش بسزایی داشته باشد.

آدنوکارسینوما

آدنوکارسینوما در سلول های غدد ترشح مخاط موجود در مری آغاز می گردد. این نوع سرطان اغلب در سلول های موجود در قسمت های تحتانی مری رخ داده و در واقع شایع ترین نوع سرطان در ایالات متحده محسوب می گردد. همچنین لازم به ذکر است که این نوع سرطان ، بیشتر در مردان شایع می باشد.

سرطان سلولی فلسی

سلول های سنگفرشی در واقع سلول های نازکی می باشند که سطح داخلی مری را می پوشانند. کارسینوم سلول های سنگفرشی بیشتر مواقع در قسمت فوقانی و میانی مری اتفاق می افتد. وقوع سرطان در سلول های سنگفرشی مری ، شایع ترین نوع سرطان  لوله ی مری در سراسر جهان است.سرطان مری انواع دیگری نیز دارد که می توان گفت که احتمال بروز آنها بسیار پایین بوده و کمتر مواردی در این زمینه مشاهده می گردد. از جمله ی آنها می توان به کارسینوم سلول کوچک ، سارکوم ، لنفوم ، ملانوما و کوریوکارسینوم اشاره نمود.

عوامل خطر برای سرطان مری

در حالت کلی تصور می شود که تحریک مداوم مری می تواند از علل بروز این نوع سرطان باشد. عواملی که باعث تحریک مری می شوند و خطر ابتلا به این نوع سرطان را افزایش میدهند ، عبارتند از:

• ابتلا به بیماری رفلاکس معده
• سیگار کشیدن
• ایجاد تغییرات پیش سرطانی در سلول های مری مانند مری بارت
• چاق بودن
• نوشیدن الکل
• رفلاکس صفرا
• وجود مشکلاتی در بلع به دلیل اسفنکتری و یا ماهیچه ای که از حالت انقباض خارج نمی شود.
• عادت داشتن به نوشیدن مایعات بسیار گرم
• قرار ندادن میوه و سبزیجات در رژیم غذایی
• قرار گرفتن فرد تحت پرتودرمانی در ناحیه ی سینه و یا شکم

عوارض ناشی از سرطان مری

این نوع سرطان با توجه به میزان پیشرفتی که در بدن فرد بیمار داشته می تواند عوارض مختلفی را از خود نشان دهد که برخی از آنها عبارتند از:

• انسداد مری یکی از اصلی ترین عوارض این نوع سرطان است که می تواند عبور مواد غذایی و مایعات را دشوار و یا غیر ممکن سازد.
• درد از دیگر عوارض این نوع سرطان می باشد که در صورتی که سرطان پیشرفته باشد می تواند درد بیشتری را نیز به همراه داشته باشد.
• خونریزی در مری از عوارض این نوع سرطان است که در مواردی خونریزی می تواند تدریجی بوده و گاهی اوقات نیز ممکن است که خونریزی شدید و ناگهانی باشد.

روش های پیشگیری از ابتلا به سرطان مری

هر فرد میتواند به منظور کاهش احتمال ابتلا به این نوع سرطان ، قدم هایی بردارد که در ادامه به بررسی آنها خواهیم پرداخت:

ترک سیگار:

چنانچه سیگار می کشید در مورد راهکارهای ترک سیگار با پزشک خود مشورت نمایید. داروها و مشاوره های بسیاری برای ترک سیگار وجود دارد که می توانید از این روش ها برای ترک سیگار کمک بگیرید.

عدم مصرف الکل:

به طور کلی توصیه می شود که الکل مصرف نکنید. اما اگر نوشیدن الکل را انتخاب کردید این کار را با اعتدال انجام دهید. مصرف بیش از حد الکل نه تنها برای مری مضر بوده بلکه می تواند سلامت عمومی بدن را نیز تحت تاثیر قرار دهد.انواع میوه ها و سبزیجات را در رژیم غذایی خود بگنجانید.

وزن خود را کنترل نمایید.

چنانچه دچار اضافه وزن و چاقی می باشید، در مورد راهکارهای کاهش وزن با پزشک خود مشورت داشته باشید. لازم است که کاهش وزن به صورت تدریجی باشد تا در نهایت کاهش وزن پایدار شود.

مراحل سرطان مری

مراحل پیشرفت سرطان مری شامل 5 مرحله می باشد که با اعداد یونانی از I تا IV شماره گذاری می­شوند، مرحلۀ  IV، پیشرفته­ ترین مرحلۀ سرطان مری می باشد.

• مرحلۀ ۰

در این مرحله در سطح بافت مری، سلول­ های غیرمعمولی که هنوز به سلول سرطانی تبدیل نشده ­اند مشاهده می­شود.

• مرحلۀ  I

در این مرحله سلول های سرطانی در لایۀ بیرونی مری ظاهر می گردند..

• مرحلۀ  II

در این مرحله سلول های سرطانی به بافت ماهیچه ­ای یا لایۀ درونی مری نفوذ پیدا کرده ­اند و حتی امکان دارد سرطان به یک یا دو غدۀ لنفاوی مجاور نیز رسوخ نموده باشد.

• مرحلۀ  III

در این مرحله سرطان به عمق لایۀ داخلی ماهیچه و یا دیواره بافت همبند رسیده است و همچنین ممکن است در خارج از مری به اندام های پیرامون و یا در غدد لنفاوی بیشتری در مجاورت مری انتشار یافته باشد.

• مرحلۀ  IV 

این مرحله پیشرفته ترین مرحلۀ سرطان مری می باشد، که سرطان به سایر اندام های بدن و غدد لنفاوی دورتر از مری نیز اشاعه یافته است.

روش های تشخیص سرطان مری

این نوع سرطان معمولا با بروز علائم و نشانه ها قابل تشخیص می باشد اما چنانچه فردی به سرطان لوله ی مری مشکوک باشد ، لازم است که آزمایشات مختلفی بر روی بدن او انجام شود. همچنین از این نوع آزمایشات برای شناسایی اینکه این نوع سرطان در چه مرحله ای قرار دارد نیز استفاده می گردد.

سوابق پزشکی و معاینه ی بدنی در سرطان مری 

چنانچه فرد دارای علائمی مبنی بر وجود این نوع سرطان باشد ، پزشک متخصص در مورد سوابق پزشکی فرد سوال می کند تا عوامل احتمالی خطا را بررسی نموده و اطلاعات بیشتری در این زمینه کسب کند.

همچنین پزشک متخصص بدن بیمار را به منظور یافتن علائمی از این نوع سرطان بررسی می کند. در این نوع معاینه پزشک به نواحی مانند سینه و گردن توجه ویژه ای خواهد کرد. چنانچه علائم یافت شده در بدن فرد غیر طبیعی باشد ، پزشک متخصص آزمایشات و سی تی اسکن مری را برای بررسی بیشتر برای بیمار تجویز خواهد کرد.

آزمایشات تصویربرداری:

آزمایشات تصویربرداری و سی تی اسکن یکی از کاربردی ترین آزمایشات برای تشخیص سرطان مری است که در آن از امواج اشعه ی ایکس ،میدان مغناطیس ، امواج صوتی و یا امواج رادیواکتیو برای ایجاد تصاویری از بدن شما استفاده می گردد.

آزمایشات تصویربرداری ممکن است که به دلایل مختلفی انجام شوند از جمله :

• برای کمک به پیدا کردن منطقه ی مشکوک به سرطان
• برای دانستن اینکه سرطان تا چه حدی پیشرفت کرده است.
• به منظور تعیین اینکه آیا درمان موثر است یا خیر
• برای جستجوی علائم بازگشت این نوع سرطان

در برخی از روش های تصویربرداری از باریم استفاده می شود. در این روش لازم است که فرد میزان مشخصی باریم را بلعیده تا تصاویر ناشی از عکسبرداری به وسیله ی اشعه ی ایکس بتوانند ناهنجاری های موجود در مری را به خوبی نشان دهند. اما این روش میزان پیشرفت این نوع سرطان را مشخص نمی کند.تصویربرداری برای تشخیص این نوع سرطان در مراحل اولیه بسیار کارآمد می باشد و می تواند برجستگی های ناشی از وجود تومور و یا غده در مری را به خوبی نشان دهد.

اسکن توموگرافی کامپیوتری:

سی تی اسکن از اشعه ی ایکس به منظور گرفتن تصاویر مقطعی از بدن فرد استفاده می کند. این آزمایش مشخص می کند که آیا این نوع سرطان به غدد لنفاوی مجاور و یا دیگر ارگان های  بدن سرایت کرده است و یا خیر. 

اسکن تصویر برداری رزونانس مغناطیس MRI:

این نوع تصویربرداری مانند سی تی اسکن ، تصاویر دقیق از بافت های بدن ایجاد می کند. در اسکن های MRI به جای اشعه ی ایکس از امواج رادیویی برای عکس برداری استفاده می گردد. به طور معمول از MRI برای بررسی مغز و نخاع استفاده می شود تا در نهایت مشخص شود که آیا سرطان مری به این بخش های بدن انتقال یافته است و یا خیر.

ارزیابی میزان گسترش سرطان چگونه است؟

وقتی ابتلا به سرطان در بیمار تشخیص داده شد، پزشک برای اطلاع از میزان گستردگی سرطان در نواحی دیگر و تشخیص سرطان غدد لنفاوی، آزمایش‌های جانبی‌ای تجویز می‌کند. این آزمایش‌ها شامل موارد زیر می باشند:

• سونوگرافی آندوسکوپیک (EUS)؛
• توموگرافی رایانه‌ای (Computed Tomography) یا همان سی تی اسکن؛
• برش‌نگاری با گسیل پوزیترون (Positron Emission Tomography) یا به‌اختصار (PET).

با وجود پیشرفت‌های پزشکی در زمینه‌ی تشخیص و درمان، سطح‌بندی و تعیین مراحل سرطان مری پیچیده‌تر و دقیق‌تر شده است. با تشخیص مرحله‌ی پیشروی سرطان، پزشکان درمان‌های مناسب برای هر فرد را به‌کار می‌گیرند.

روش های درمان سرطان مری

اینکه پزشک متخصص برای فرد چه نوع درمانی را انتخاب می نماید به نوع سلول های درگیر در سرطان ، مرحله ی سرطان ، سلامت کلی بدن فرد و در نهایت ترجیحات درمانی فرد بستگی دارد.

جراحی:

جراحی برای از بین بردن سلول های سرطانی به تنهایی و یا به همراه روش های دیگر کاربرد دارد. جراحی نیز خود به روش های مختلفی انجام می شود که عبارتند از :

جراحی برای برداشتن تومورهای بسیار کوچک: چنانچه سرطان در فرد در مراحل اولیه تشخیص داده شود و این نوع سرطان پیشرفت زیادی نداشته باشد ، این روش جراحی برای درمان پیشنهاد می گردد.

جراحی برای برداشتن بخشی از مری و قسمت بالایی معده: به طور کلی در این روش ها ممکن است که بخشی از قسمت های سالم مری نیز به همراه بخش سرطانی از بدن خارج شود که این کار به دلیل این است که پزشک اطمینان یابد سلول های سرطانی از بدن فرد به طور کامل پاکسازی شده است.

شیمی درمانی:

از دیگر روش های درمانی این نوع سرطان است که با استفاده از مواد شیمیایی سلول های سرطانی را از بین می برند. شیمی درمانی ممکن است که پیش از جراحی و یا پس از آن بر روی بدن فرد بیمار انجام شود. شیمی درمانی همچنین می تواند به منظور کاهش علائم و عوارض بیماری برای افرادی که سرطان در بدن آنها گسترش یافته، به کار گرفته شود.

پرتودرمانی:

در این روش درمانی از پرتوهای اشعه ی ایکس برای از بین بردن سلول های سرطانی در سرطان مری استفاده می شود. پرتودرمانی معمولا همراه با شیمی درمانی به کار گرفته می شود و در آن تومورهای سرطانی به عنوان بافت هدف در نظر گرفته می شوند. پرتو درمانی ممکن است عوارضی مانند واکنش های پوستی ، آسیب به قلب و ریه و دیگر عوارض را به دنبال داشته باشد.تنها نکته ی حائز اهمیت در این زمینه این است که فرد باید در مورد عوارض درمان های مختلف آگاهی داشته  و با مشورت با پزشک معالج روش درمانی موثری را انتخاب نماید.

 کلام آخر 

یکی از مهمترین سرطان هایی که می تواند افراد را با مشکلات بسیاری مواجه نماید و در نحوه غذا خوردن آنان تاثیر بگذارد را می توان سرطان مری دانست. با توجه به اینکه عوامل مختلفی می تواند سرطان مری را در افراد به وجود آورد در ابتدا باید تشخیص در چگونگی ایجاد این بیماری توسط پزشک صورت گیرد. در واقع مرحله تشخیص بیماری می تواند مزیت های فراوانی را برای این افراد به همراه داشته باشد.در مراحل ابتدایی از این طریق می توان از شیوع سرطان مری جلوگیری نمود. همچنین هزینه های درمانی در مراحل ابتدایی می تواند بسیار کمتر باشد و برای کسانی که دچار مشکلات مالی هستند بسیار تاثیرگذار است. با این حال در برخی از مواقع ممکن است تشخیص به درستی صورت نگیرد و این بیماری در بدن افراد گسترش پیدا کند و به اندام های دیگر نیز سرایت نماید.

در این صورت درمان ها با هزینه های بالاتر و در مراحل فشرده تر و سخت تری برای افراد انجام می شود. به همین منظور خیریه ها و انجمن های حمایت از بیماران مبتلا به سرطان می توانند به این افراد کمک های مالی خود را برسانند.در واقع شما نیز می توانید یکی از خیرینی باشید که با خرید استند تسلیت و تاج گل خیریه از این خیریه ها به این افراد کمک نمایید. زیرا این هزینه های جمع آوری شده به حساب افرادی که دارای شرایط مالی خوبی نیستند واریز می شود تا از این طریق درمان آن ها صورت گیرد.