معرفی انواع داروهای شیمی درمانی

بیش از 100 نوع داروی ضد سرطان وجود دارد، پزشکان این 100+ دارو را به گروه های مختلف تقسیم می کنند. عواملی که نحوه دسته بندی و طبقه بندی داروهای شیمی درمانی را تعیین می کنند به شرح زیر است:

چگونه آنها بر مواد شیمیایی درون سلول سرطانی، تأثیر می گذارند؟

دارو کدام فعالیت یا فرایند را در سلول، بررسی می کند؟

دارو روی چه بخشی از چرخه سلولی، تأثیر می گذارد ؟

 

شیمی درمانی چگونه بر DNA و RNA سلول تأثیر می گذارد ؟

 

نکات مؤثر در رابطه با داروهای شیمی درمانی :

شیمی درمانی موادی را در داخل سلول ها به نام DNA و RNA تحت تأثیر قرار می دهد. DNA یا اسید دئوکسی ریبونوکلئیک، ماده شیمیایی در سلول است که از اطلاعات ژنتیکی تشکیل شده و آن را کنترل می کند. RNA یا اسید ریبونوکلئیک، نوع دیگری از اسید نوکلئیک است که در سلول ها یافت می شود.RNA  به ارسال اطلاعات از DNA سلول به پروتئین های ساخته شده توسط سلول کمک می کند. به این ترتیب DNA نحوه عملکرد و رفتار سلول را کنترل می کند.

 

استفاده از داروهای ضد سرطان منفرد یا چندگانه

 

هنگامی که تیم درمان سرطان شما یک برنامه درمانی برای شما طراحی می کند، ممکن است یک داروی شیمی درمانی واحد را به شما پیشنهاد دهند تا همزمان بیش از یک دارو را مصرف کنید. استفاده از بیش از یک دارو برای درمان سرطان، شیمی درمانی ترکیبی نامیده می شود.

 تیم درمانی شما نحوه کار هر دارو و عوارض جانبی آن را به خاطر می سپارد تا اطمینان حاصل کنند که داروها به خوبی کار می کنند. تیم درمانی با در نظر گرفتن نوع سرطان، مرحله آن و چندین فاکتور دیگر، برنامه درمانی شما را طراحی می کند.

 

انواع داروهای شیمی درمانی

 

عوامل آلکیله کننده

 

این گروه از داروهای شیمی درمانی، مستقیماً روی DNA کار می کنند تا سلول از تولید مثل خود جلوگیری کند. این داروها، سلول ها را در تمام مراحل چرخه سلولی از بین می برند. برخی از نمونه های عوامل آلکیله کننده، کلرامبوسیل، سیکلوفسفامید، سیس پلاتین و کاربوپلاتین هستند.

 

نیتروسوره

 

گروهی از داروها که مشابه داروهای آلکیله کننده عمل می کنند. این داروها باعث کاهش یا توقف آنزیم هایی می­شوند که به ترمیم DNA کمک می کنند، اگرچه بسیاری از داروهای شیمی درمانی این کار را نمی کنند. از نمونه های این گروه می توان به کارموستین و لوموستین اشاره کرد.

 

ضد متابولیت ها

 

داروهایی که با RNA و DNA سلول تداخل دارند. ضد متابولیت ها هنگام تقسیم سلول ها عمل می کنند. از نمونه­های این گروه می توان به فلوراوراسیل، متوترکسات و فلودارابین اشاره کرد.

 

آلکالوئیدها و محصولات طبیعی

 

داروهایی که از محصولات طبیعی ساخته می شوند. این گروه از داروها می توانند توانایی سلول را برای تقسیم و تبدیل شدن به دو سلول و ترمیم آسیب سلول ها مسدود کنند. می توان از نمونه های این گروه به وین کریستین، پاکلیتاکسل و تاپوتکان اشاره کرد.

 

آنتی بیوتیک ضد تومور

 

داروهای ضد نئوپلاستیک که از میکرو ارگانیسم ها ساخته می شوند، این آنتی بیوتیک ها مانند آنتی بیوتیک­هایی که برای درمان عفونت استفاده می شود، عمل نمی کنند. ممکن است در تمام مراحل چرخه سلولی کار کنند. آنها رشته های DNA را از بین می برند یا سنتز DNA مورد نیاز سلول ها را برای رشد، کند و یا متوقف می کنند. به عنوان مثال می توان به بلومایسین، دوکسوروبیسین و میتوکسانترون اشاره کرد.

 

عوامل هورمونی

 

در درمان سرطان دو نوع عامل هورمونی وجود دارد: هورمون های کورتیکواستروئید و هورمون های جنسی. کورتیکواستروئیدها برای درمان برخی سرطان ها (سرطان خون، مولتیپل میلوما و لنفوم) استفاده می شوند.

از استروئیدها همچنین برای کاهش تورم در اطراف تومورهای مغز و نخاع استفاده می شود. از استروئیدها با سایر داروهای شیمی درمانی در شیمی درمانی ترکیبی، استفاده می شود. نمونه هایی از کورتیکواستروئیدها پردنیزون و دگزامتازون هستند.

هورمون های جنسی نحوه ساخت و عملکرد هورمون های زنانه و مردانه را تغییر می دهند. می توان از آنها برای کنترل رشد سرطان های پستان، رحم و پروستات که ممکن است در اطراف هورمون ها رشد کنند، استفاده شود.

این داروها همانند داروهای شیمیایی معمولی، سلول ها را از بین نمی برند. آن ها "منبع تغذیه" را برای از بین بردن سلول های سرطانی قطع می کنند. نمونه هایی از هورمون های جنسی، تاموکسیفن و لوپرولید هستند.

 

 

اصلاح کننده های پاسخ بیولوژیکی

 

داروهایی که سیستم ایمنی بدن را برای مبارزه با رشد سرطان تقویت می کنند. عوامل دیگر ممکن است با ایجاد اختلال در فرایندهایی که برای رشد یا گسترش لازم است، رشد سرطان، را متوقف یا کاهش دهند.

این گروه، در حال رشد داروهای ضد سرطان هستند و اغلب جدا از شیمی درمانی تلقی می شوند. نمونه هایی از اصلاح کننده­های پاسخ بیولوژیکی هرسپتین و آواستین، اربیتوکس و ریتوکسان هستند. شیمی درمانی استفاده از داروهایی برای از بین بردن سلول های سرطانی است.

این روش معمولاً با جلوگیری از رشد، تقسیم و ساخت سلول های سرطانی کار می کند. از آنجا که سلول های سرطانی معمولاً سریع تر از سلول های طبیعی، رشد و تقسیم می شوند، شیمی درمانی تأثیر بیشتری بر سلول های سرطانی دارد.

با این حال، داروهای مورد استفاده برای شیمی درمانی قدرتمند هستند و هنوز هم می توانند به سلول های سالم آسیب برسانند، این آسیب باعث عوارض جانبی مرتبط با شیمی درمانی می شود .

 

روش های بررسی داروهای شیمی درمانی

 

شیمی درمانی ممکن است به چندین روش مختلف انجام شود، که در زیر ذکر شده است:

 

شیمی درمانی داخل وریدی:

 

 (IV) بسیاری از داروها نیاز به تزریق مستقیم به ورید دارند، به این روش شیمی درمانی داخل وریدی یا IV گفته می شود. چند دقیقه تا چند ساعت درمان طول می کشد. برخی از داروهای IV اگر در طی چند روز یا چند هفته به آنها مبتلا شوید، بهتر عمل می کنند. شما آنها را از طریق یک پمپ کوچک که می پوشید یا حمل می کنید، استفاده می کنید. به این روش، شیمی درمانی با تزریق مداوم گفته می شود.

 

شیمی درمانی خوراکی:

 

می توانید برخی داروهای شیمی درمانی را از طریق دهان مصرف کنید. آنها می توانند در یک قرص، کپسول یا مایع باشند. این بدان معناست که شما ممکن است بتوانید داروهای خود را در داروخانه تحویل گرفته و در خانه مصرف کنید.

درمان های خوراکی سرطان، اکنون رایج تر هستند. برخی از این داروها روزانه و برخی دیگر کمتر تجویز می شوند. به عنوان مثال، ممکن است دارویی به مدت 4 هفته روزانه و به دنبال آن به صورت یک استراحت 2 هفته ای تجویز شود.

 

شیمی درمانی تزریقی:

 

این زمانی است که شیمی درمانی را به صورت شات دریافت می کنید. این ضربه ممکن است در عضله تزریق شود یا در زیر پوست تزریق شود.

 

شیمی درمانی به شریان:

 

سرخرگ، رگ خونی است که خون را از قلب شما به قسمت دیگری از بدن می رساند. گاهی شیمی درمانی به شریانی تزریق می شود که مستقیماً به سرطان می رود. به این روش، شیمی درمانی داخل شریانی یا IA گفته می شود.

 

شیمی درمانی به داخل صفاق یا شکم:

 

 برای برخی از سرطان ها، داروهای شیمی درمانی ممکن است مستقیماً در شکم شما قرار گیرد. این نوع درمان، برای سرطان های مربوط به صفاق جواب می دهد. صفاق، سطح داخل شکم را پوشانده و روده ها، کبد و معده را احاطه کرده است. سرطان تخمدان، یکی از انواع سرطان است که به طور مکرر به صفاق گسترش می یابد.

 

شیمی درمانی موضعی:

 

می توانید برخی از انواع شیمی درمانی را به صورت کرمی که روی پوست خود قرار داده اید، استفاده کنید. داروهای خود را در داروخانه دریافت می کنید و در خانه مصرف می کنید.

 

سایر درمان های دارویی سرطان

 

داروهای سنتی که برای شیمی درمانی استفاده می شود، بخش مهمی از درمان بسیاری از سرطان ها است. این داروها، هم سلول های سرطانی و هم سلول های سالم را تحت تأثیر قرار می دهند. اما دانشمندان داروهای شیمی درمانی جدیدتری را طراحی کرده اند که بیشتر برای درمان سرطان کار می کنند. این درمان ها، عوارض جانبی مختلفی ایجاد می کنند. پزشکان ممکن است از این داروهای جدید سرطان، به عنوان تنها درمان دارویی استفاده کنند. اما آنها اغلب به شیمی درمانی سنتی اضافه می شوند.

این نوع درمان ها شامل موارد زیر است:

 

هورمون درمانی:

 

این روش های درمانی، میزان هورمون های بدن شما را تغییر می دهند. هورمون ها، مواد شیمیایی هستند که بدن شما به طور طبیعی تولید می کند. آنها به کنترل فعالیت سلول ها یا اندام های خاصی کمک می­کنند. پزشکان از هورمون درمانی استفاده می کنند، زیرا سطح هورمون، انواع مختلفی از سرطان ها را کنترل می کند. این موارد شامل درمان برخی سرطان های پستان و پروستات است 

.شیمی درمانی، غالباً برای یک زمان خاص مانند 6 ماه یا یک سال انجام می شود. یا ممکن است شیمی درمانی را تا زمانی که مؤثر است دریافت کنید. عوارض جانبی بسیاری از داروهای شیمی درمانی، برای درمان هر روز بسیار شدید است.

پزشکان معمولاً این داروها را به همراه استراحت تجویز می کنند، بنابراین شما قبل از درمان بعدی، وقت استراحت و بهبودی دارید. این اجازه می دهد سلول های سالم شما بهبود یابند. برخی از سرطان ها با زمان بهبودی کمتری در فاصله دو چرخه درمان می شوند.

این یک برنامه دوز متراکم، نامیده می شود. این امر می­تواند شیمی درمانی را در برابر برخی از سرطان ها موثرتر کند. اما همچنین خطر عوارض جانبی را افزایش می­دهد.