علائم سرطان لثه چیست?

سرطان لثه از خانواده سرطان سر و گردن است و زمانی تشکیل می شود که سلول های لثه های بالایی و پایینی بیش از اندازه تقسیمات سلولی انجام بدهند و باعث ایجاد ضایع تومور مانندی بر روی لثه می شود.این بیماری می تواند بر روی عملکرد قسمت های دهان مانند لب ها، دندان ها، دوسوم جلویی بافت زبان و سقف دهان تاثیر گذار باشد این سرطان یکی از شایع ترین سرطان ها در بین مردم می باشد. سرطان لثه از طریق دستگاه لنفاوی منتشر می گردد و به قسمت های دیگر بدن انتقال می یابد.

ایجاد لکه و خال های سفید و قرمز در هر ناحیه ای از دهان ، خونریزی های بی علت از دهان، احساس مسدود شدن حلق و مری، تغییر شکل فک، نامنظم شدن ناگهانی دندان ها، کاهش وزن شدید، تورم لب و کام، تغییر بافت حفره دهان و لثه و زبان و لب و... بیشترین علائم برای تشخیص سرطان دهان از طریق معاینه ی چشمی و انجام بیوپسی و نمونه برداری می باشد.هر چه سرطان زودتر تشخیص داده شود بهتر است بنابراین از هزینه های سرطان نترسید خیریه هایی وجود دارند که این نگرانی را با برپایی خیریه های سرطان برطرف نموده اند و افراد داوطلب بسیاری برای کمک به خیریه و خیریه های سرطانی پیش قدم می شوند.

سرطان لثه چیست؟

معمولا افراد سرطان لثه را با التهاب لثه اشتباه می گیرند. منشا این بیماری شامل استخوان، غددبزاقی و غدد لنفاوی است. حدود 90 درصد از سرطان های حفره دهان را سرطان سلول سنگفرشی و یا سرطانی که از لایه سطحی مخاط منشاء می گیرد، تشکیل می دهند.معمولا سرطان لثه از طریق دستگاه لنفاوی منتشر می گردد و توسط مایع لنف به قسمت های دیگر بدن منتقل می گردد. این بیماری بعد از تصادف، سکته های قلبی و مغزی و برخی از سرطان ها، یکی از ده علت شایع مرگ و میر در جهان به حساب می آیند.

سلول‌های سرطانی ابتدا در غدد لنفاوی نزدیک به گردن ظاهر می‌شوند. شیوع و بروز این نوع سرطان ها بیشتر در افراد بالای 40 سال مشاهده می گردد. احتمال بروز این بیماری با بالا رفتن سن افزایش پیدا می کند که دلیل این امر تجمع تغییرات ژنتیکی در فرد است.سرطان لثه می تواند برای خود دهان باشد و یا منشا دیگری داشته باشد و به صورت ثانویه در لثه ظاهر می گردد.

سرطان لثه مشابه دیگر سرطان ها است و علت مشخصی ندارد ولی یک سری عوامل خطر در بروز آن نقش دارند که مهم ترین عامل، کشیدن سیگار است.

تقریبا 80 درصد از اشخاصی که تشخیص سرطان لثه برای آن ها داده شده است، افراد سیگاری می باشند.همچنین باید به این موضوع اشاره داشت که ریسک ابتلا به سرطان لثه در افراد مبتلا به بیماری کم خونی پلامر وینلسون 20 برابر بیشتر از دیگر افراد می باشد.همینطور ریسک ابتلا به این بیماری در افرادی که تحت پیوند سلول های خونی و سلول های بنیادی قرار میگیرند،14 برابر بیشتر از دیگران می باشد.

 به طور کلی هر عاملی که باعث ایجاد زخم در دهان شود و این زخم بیش از یک ماه در دهان شما باقی بماند، علامت خطر محسوب می گردد و باید در اسرع وقت این مشکل حل شود. هرچه دندانپزشک زودتر متوجه این بیماری شود، برای بیمار بسیار مفید واقع خواهد شد.این بیماری می تواند بر روی عملکرد قسمت های مختلف حفره ی دهانی شامل لب ها، دندان ها، دوسوم جلویی بافت زبان، قسمت هایی از دهان که در زیر زبان قرار گرفته اند و سقف دهان اثر بگذارد.

منشا سرطان لثه

سرطان لثه می تواند برای خود دهان باشد یا منشا دیگری داشته باشد و به صورت ثانویه در لثه ظاهر شود. سرطان لثه مشابه دیگر سرطان ها بوده و علت مشخصی ندارد ولی یک سری عوامل خطر در بروز آن نقش دارند که مهم ترین عامل،کشیدن سیگار می باشد. سرطان لثه نشانه های متفاوتی دارد که این نشانه ها شامل ضخیم شدن پوست ناحیه، غده ای شدن پوست یا ایجاد زخم های مزمن است.

پلاک های قرمز و سفیدی که باهم ترکیب شده اند اریتروپلاکیا نامیده می شوند که نشان دهنده ی رشد غرطبیعی سلول ها هستند و قابلیت بالایی برای سرطانی شدن دارند.اگر پلاک های قرمز و سفید برای مدت زمانی بیش از دو هفته در دهان بمانند باید حتما به دندانپزشک مراجعه نمایید.

در مراحل اولیه سرطان معمولا دردی حس نمی شود. پلاک هایی که به رنگ قرمز روشن دیده می شوند اریتروپلاکیا نامیده می شوند و منظره ی مخملی داشته و معمولا پیش سرطانی هستند. در 75 الی90 درصد موارد اریتروپلاکیا سرطانی می باشد. بنابراین لکه های رنگی داخل دهان خود را هیچ گاه نادیده نگیرید .دندانپزشک شما باید از این لکه ها نمونه برداری کرده و به آزمایشگاه ارسال نماید. پلاک های سفید لوکوپلاکیا و یا کراتوزیس نامیده می شوند.

خراش های ناشی از دندان های تیز، دندان شکسته یا مصرف تنباکو سبب ایجاد لوکوپلاکیا خواهد شد . وجود پلاک ها نشان می دهد بافت دچار تغییراتی شده است و قابلیت بدخیم شدن دارد.این پلاک ها پس از گذشت مدتی به زخم تبدیل می شوند.

این زخم ها در بسیاری از موارد بهبود نمی یابند که در این صورت این زخم‌های ایجاد شده مشکوک می باشند و حتما باید توسط متخصص بیماری های دهان مورد بررسی قرار بگیرد.علامت دیگر سرطان لثه وجود توده های غیر معمول در قسمت هایی از سر یا گردن است.سرطان لثه ششمین سرطان رایج در خانم ها و چهارمین سرطان رایج در آقایان است. باتوجه به این که علائم اولیه هشدار دهنده بیماری قابل مشاهده هستند، درنتیجه تشخیص آن به آسانی انجام می گردد.

به غیر از مواردی که به آن ها اشاره نمودیم، روش های دیگری هم برای تشخیص این بیماری وجود دارد. از جمله مواردی دیگر برای شناسایی این بیماری می توان به خون ریزی بی دلیل در لثه ها اشاره داشت، مشاهده قسمت های سفید یا قرمز رنگ روی لثه، لوزه یا مخاط دهان، گلو درد، کاهش وزن ناگهانی و تورم غدد لنفاوی اشاره کرد.این سرطان گاهی اوقات حتی چشم ها را هم مورد تهدید قرار می دهد. این سرطان در صورت پیشرفت می تواند سقف دهان و کف بینی را در برگیرد که در این صورت باید دهان و حتی کاسه چشم را هم تخلیه کرد.

 این بیماری بر روی لب ها نیز تاثیر میگذارد و در بین دهان و بینی هم دیده می شود که پس از درمان‌، مشکل این نواحی برطرف و اصلاح خواهد شد. دندانپزشکان در طی قرارهای معاینه منظم به دنبال علائم اولیه سرطان دهان می گردند ، اما شناخت این سیگنال های هشدار دهنده برای شما نیز بسیار مهم می باشد تا بتوانید سریعاً آنها را به اطلاع دندانپزشک خودتان برسانید.

ارتباط سرطان و تاثیر روی عملکرد سایر قسمت های بدن

این بیماری می تواند روی عملکرد قسمت های مختلف دهان مانند لب ها، دندان ها، دوسوم جلویی بافت زبان و سقف دهان اثر بگذارد این سرطان یکی از شایع ترین سرطان ها در میان جوامع بشری است. سرطان لثه از طریق دستگاه لنفاوی منتشر می شود و به قسمت های دیگر بدن منتقل می شود.ایجاد لکه و خال های سفید و قرمز در هر ناحیه از دهان ، خونریزی های بی دلیل از دهان، احساس مسدود شدن حلق و مری، تغییر شکل فک، نامنظم شدن ناگهانی دندان ها، کاهش وزن شدید، تورم لب و کام، تغییر بافت حفره دهان و لثه و زبان و لب و...

بیشترین راه تشخیص سرطان دهان از طریق معاینه ی چشمی و انجام بیوپسی و نمونه برداری است.سرطان لثه نوعی از سرطان سر و گردن است و زمانی شروع می شود که رشد سلول های لثه های بالایی یا پایینی از کنترل خارج شود و ضایعه تومور مانند تشکیل گردد. این سرطان یکی از شایع ترین سرطان ها در میان انسان ها است.

علل و عوامل خطرآفرین سرطان دهان چه چیزهایی می باشند؟

کارشناسان فکر می کنند که جهش ها در DNA یک سلول با تحریک رشد غیر عادی و مرگ سلولی دلیل اصلی سرطان دهان می شوند. در شرایطی که عامل تحریک کننده جهش اولیه در خیلی از موارد همچنان نامشخص باقی بماند، عوامل خاصی مثل خطر ابتلا به سرطان دهان را افزایش می دهند که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره نمود: 

استفاده از تنباکو و الکل:

استفاده از تنباکو و یا هر چیزی دیگری که باعث ورود مواد سرطان‌ز‌ا به دهان می گردد به طور قابل توجهی خطر ابتلا به سرطان دهان را افزایش می دهد. مصرف الکل نیز می تواند این خطر را بیشتر کند.

سن:

خطر مبتلا شدن به سرطان دهان با افزایش سن بیشتر خواهد شد و میانگین سن تشخیص این بیماری 62 سال می باشد.

ویروس پاپیلومای انسانی:

این ویرووس یک عفونت قابل انتقال از طریق رابطه جنسی است که پیوندهای قوی با برخی انواع سرطان دهان را دارد.

قرار گرفتن در معرض نور مستقیم خورشید: 

خورشید پرتوهایی را از خود منتشر می کند که می تواند باعث سوختگی لب ها شده و احتمال ابتلا به سرطان های دهان را افزایش دهد.

علائم سرطان لثه چیست؟

• تورم قسمتی از لب، کام، لثه و داخل حفره دهان و ایجاد توده در دهان
• پوسته پوسته شدن و تغییر بافت بخشی از حفره دهان، لثه، زبان و لب
• ایجاد لکه و خال های سفید و قرمز در هر ناحیه از حفره دهان
• خونریزی های بی دلیل از دهان
• بی حسی موضعی در دهان یا گردن یا در این نواحی
• ایجاد زخم در ناحیه دهان، صورت، گردن و لب و عدم بهبود تا دو هفته
• احساس مسدود شدن حلق و مری
• مشکل در بلع غذا و صحبت کردن
• خشن شدن صدا و به طور کلی تغییر صدا
• تغییر شکل فک
• نامنظم شدن ناگهانی دندان‌ها
• کاهش شدید وزن

هر چه سرطان دهان را زودتر تشخیص دهید درمان آن آسان تر خواهد بود. تشخیص زود هنگام بیماران مبتلا به سرطان دهان باعث کاهش مرگ و میر و کمک به بهبود درمان می‌شود. جراحان دهان و دندان‌ پزشکان می‌توانند مبتلایان را در مراحل اولیه تشخیص دهند. در صورت مشاهده موارد مشکوک توسط پزشکان، ممکن است آزمایش‌های تخصصی از قبیل بیوپسی، عکس برداری اشعه‌ایکس از قفسه سینه، سیتی اسکن و ام آر آی در دستور کار قرار گیرد.

به طور کلی تنها روش قطعی برای تعیین‌اینکه آیا سلول‌های سرطانی یا پیش سرطانی وجود دارد، از طریق بیوپسی و ارزیابی میکروسکوپی سلول‌ها در نمونه برداشته شده است. بیوپسی بافتی، از زبان یا سایر بافت‌های دهان و بررسی میکروسکوپی ضایعه، تشخیص سرطان دهان و یا پیش سرطانی را تائید می‌کند.اخیرا آزمون های شیمیایی جدیدی کشف شده که با استفاده از مواد شیمیایی موجود در بزاق ، سرطان دهان را تشخیص می دهد.درمان سرطان لثه ترکیبی از پرتو درمانی و شیمی درمانی می باشد.گاهی اوقات باید برای درمان این بیماری جراحی نیز انجام داده می شود که از اثرات جانبی این جراحی می توان به تغییر و یا از دست دادن صدا اشاره کرد .مراجعه منظم به دندانپزشکی می تواند در تشخیص زود هنگام سرطان به شما کمک نماید.

چگونه سرطان را با التهاب لثه تشخیص دهیم؟

بسیاری از افراد با دیدن تغییراتی در ناحیه دهان خود تصور می کنند که به سرطان لثه مبتلا شده اند. اما گاهی این تغییرات ناشی از التهاب لثه است.زمانی که فرد به نظافت دندان ها به خوبی رسیدگی نکند، پلاکی روی دندان ها جمع می شود که اگر در اسرع وقت از بین نروند، تبدیل به جرم دندان خواهند شد. جرم دندان عامل بروز بیماری های لثه ای و تحلیل رفتن لثه ها است. با وجود جرم، لثه شل و پر خون می شود و با خوردن غذاها و میوه های سفت یا مسواک زدن دچار خونریزی می شود. به این بیماری التهاب لثه گفته می شود. اگر فرد در کوتاه ترین زمان ممکن به دنداپزشک خوب مراجعه کند تا کار جرمگیری انجام شود، و سپس مراقبت های لازم را از دندان انجام دهد، این التهاب درمان خواهد شد. اما در صورتی که اقدامات لازم انجام نشود، بیماری التهاب لثه می تواند باعث بروز سرطان لثه شود.

راه های درمان سرطان لثه

جراحی کردن:

معمول ترین روش درمانی برای سرطان لثه جراحی است. در این جراحی، با انجام جراحی تومور از دهان خارج می شود و در موارد پیشرفته تر معمولا جراحی غدد لنفاوی از ناحیه ی گردن انجام می گردد. گاهی در کنار جراحی از پرتودرمانی نیز استفاده می کنند.

پرتو درمانی: 

پرتو درمانی تنها بر روی سلول های سرطانی ناحیه ی مورد نظر اثر گذار است. اگر توده کوچک باشد و یا فرد نتواند جراحی کند، معمولا پرتو درمانی را انجام می دهند. اما اگر توده بزرگ باشد، ابتدا پرتو درمانی انجام می گردد تا توده کوچک شود و سپس از عمل جراحی انجام می دهند. پرتو درمانی به دو صورت داخلی و خارجی انجام می شود.

شیمی درمانی:

در این روش دارو را به جریان خون تزریق می کنند و سپس به سرتاسر بدن انتقال می یابد. شیمی درمانی معمولا به روش تزریقی است.

مراحل سرطان لثه

• مرحله ی اول: اندازه تومور کمتر از 2 سانتی متر است و به گره های لنفاوی ناحیه ای سرایت نکرده باشد.
• مرحله ی دوم: اندازه تومور بیش از 2 سانتی متر و کمتر از 4 سانتی متر می باشد و به گره های لنفاوی نرسیده باشد.
• مرحله ی سوم: اندازه ی تومور بیشتر از 4 سانتی متر است و فقط به سمتی که توده وجود دارد، سرایت پیدا می کند.
• مرحله ی چهارم: تومور در هر اندازه ای است و ممکن است توده یا غدد لنفاوی را نیز فرا گیرد و به بافت های اطراف لب و حفره های دهانی رسیده باشد.

بعضی از عادات که باعث بیماری لثه می شوند:
 

ساییدگی و فشردادن دندان ها به یکدیگر

بعضی افراد بنابر عادتی که دارند در خواب یا بیداری دندان هایشان را بهم می فشارند که باعث ابتلا به بیماری لثه می شوند زیرا در این حالت فشار زیادی به بافت های دندان وارد می شود.

سیگار کشیدن 

نتایج تحقیقات نشان می دهد که افرادی که سیگاری می باشند جرم دندان بیشتری نسبت به افراد غیر سیگاری دارند علاوه بر این مصرف تنباکو به دندان ها و لثه ها آسیب جدی وارد می کند و باعث ورود عفونت به لثه و در نتیجه بیماری می گردد.

استرس بیش از حد  

یکی از دلایلی که ممکن است احتمال ابتلا به بیماری لثه را در فرد افزایش دهد استرس مزمن می باشد چرا که مبارزه و محافظت از بدن را در برابر عفونت ها را سخت تر می کند. حتما با دیدن علائم مربوطه به پزشک مراجعه کنید.

تشخیص دادن به هنگام سرطان دهان

همانطور که در بخش بالا نیز اشاره نمودیم تشخیص به موقع در این نوع از سرطان بسیار مهم است. آزمایش خون، رادیوگرافی و نمونه برداری می تواند به تشخیص این بیماری کمک بسیاری کند. 14 درصد از تشخیص این سرطان در مرحله ی پایانی است.46 درصد از تشخیص سرطان دهان در مرحله ی ناحیه ای می باشد. 7 درصد وضعیت از سرطان نیز مشخص نخواهد بود. معمولا 33 درصد از تشخیص در مرحله ی موضعی است. بهترین وسیله در تشخیص این سرطان دستگاه ولسکوپ می باشد.این دستگاه از نور برای تشخیص طبیعی بودن یا طبیعی نبودن بافت استفاده می کند.

این کار تنها 2 دقیقه زمان می برد. دندان پزشکان از این دستگاه استفاده خیلی زیادی می کنند.خوردن مرکبات و میوه و سبزیجات سرشار از ویتامین C می تواند ابتلا به این بیماری را در افراد بسیار زیاد کاهش دهد.مصرف ویتامین C برای مردان می تواند 30 تا 40 درصد ابتلای آن ها را به این سرطان کم کند.بیشتر تومورهایی که در دهان به وجود می آیند، خوش خیم می باشند. اگر توده در حلق و گلو باشد و یا در جمجمه قرار بگیرد، می تواند به سیستم عصبی فرد آسیب برساند.

علت خونریزی لثه و درمان آن چیست؟

خون ریزی لثه :

برخی افراد هنگام غذا خوردن یا مسواک زدن دچار خون ریزی لثه می شوند که یکی از نشانه های خفیف التهاب لثه می باشد .خوشبختانه این بیماری با مسواک و نخ دندان زدن بطور منظم و هم چنین تمیز کردن بهبود خواهد یافت.

کمبود ویتامین (Vitamin deficiencies):

کمبود کدام ویتامین باعث خونریزی لثه می شود؟

کمبود ویتامین C و ویتامین K همچنین می توانند باعث خونریزی لثه ها شوند. در صورتی که خونریزی از لثه های شما نشان دهنده یک بیماری نیست از دندانپزشک یا پزشک خود بخواهید میزان و سطح ویتامین c و ویتامین k بدن شما را اندازه گیری نماید تا اگر سطوح این ویتامین ها پایین باشد، برای شما مکمل تجویز کند یا خودتان اقدام به مصرف غذاهایی کنید که سرشار از این ویتامین ها هستند.

غذاهای سرشار از ویتامین C که می توانند به درمان خونریزی لثه ناشی از کمبود این ویتامین کمک کنند شامل موارد زیر می شود:

• مرکبات و آب میوه ها
• کلم بروکلی
• توت فرنگی
• گوجه فرنگی
• سیب زمینی ها
• فلفل دلمه ای

برخی از غذاهای سرشار از ویتامین K  نیز شامل موارد زیر هستند:

• آب تره
• کلم کاله
• اسفناج
• چارد
• کاهو
• سویا
• روغن زیتون

درمان سرطان دهان چگونه انجام می شود؟

پس از تشخیص سرطان، درمان سرطان دهان می تواند شامل ترکیبی از پرتو درمانی و شیمی درمانی باشد. همچنین ممکن است عمل جراحی نیز الزامی شود که این عمل می تواند باعث تغییر صدا و یا به طور کلی از دست دادن صدای فرد مبتلا به این سرطان شود.به یاد داشته باشید که  پیشگیری بهتر از درمان است. شناخت عوامل خطرزا برای این سرطان و پیشگیری از آنها می تواند خطر ابتلا به این سرطان را به میزان چشمگیری کاهش دهد.

مراجعه منظم به دندانپزشکی نیز می تواند در تشخیص سرطان به شما کمک فراوانی کند. تقریبا نیمی از سرطان های دهان توسط دندانپزشک ها تشخیص داده می شوند. بنابراین مراجعه منظم به دندانپزشک را فراموش نکنید و چنانچه هر گونه مشکلی در دهان خود حس می کنید حتما به پزشک خود اطلاع بدهید.

چرا تشخیص به موقع سرطان دهان اهمیت زیادی دارد؟

مانند بسیاری از بیماری ها تشخیص به موقع می تواند روند درمان و پیشگیری از گستردگی آن را سهل و آسان تر نماید . اما از آنجا که روند پیشرفت سرطان دهان سرعت بالایی دارد و سریعا به قسمت های دیگر بدن تسری می یابد تشخیص زودرس این بیماری بسیار مهم است. بنابراین شدیدا توصیه می شود  با مشاهده علائم بالقوه ای که در بالا نام بردیم ، هر چه زودتر  به پزشک یا دندانپزشک مراجعه شود.

تا به وسیله  معاینه دقیق دهان، گلو، لب ها، صورت و گردن ،  ضایعاتی که مشکوک به سرطان می باشند، شناسایی شده  و اقدامات لازم را در  خصوص رفع آنها انجام گیرد.