عوامل سرطان زا کدام اند؟

امروزه دومین علت شایع مرگ‌ومیر درجهان که بعد از بیماری‌های قلبی و عروقی قرار گرفته است، عامل سرطان است. سرطان نوعی بیماری محسوب می‌شود که در این بیماری سلول‌های آسیب دیده، عمل آپوپتوز را انجام نخواهند داد یعنی مرگ سلولی برنامه‌ریزی شده صورت نخواهد گرفت. طبق تحقیقات صورت‌گرفته، انواع مختلف سرطان در اثر به وجود آمدن نقص یا جهشی ژنتیکی در سیستم دی ان ای سلولی است. برخی از سرطان‌ها دارای علتی ژنتیکی هستند و کنترل کردن آنها امکان‌پذیر نیست و برخی دیگر نیز در نتیجه عواملی همچون: عوامل محیطی، نوع تغذیه، استفاده از برخی مواد خاص و... است.

ماده سرطان‌زا موادی هستند که با تغییر دادن متابولیسم سلول‌ها و یا آسیب زدن به دی ان ای موجود در سلول‌ها به طور مستقیم، اختلال و تداخل در فرایندهای زیستی را زیاد کرده و باعث تقسیم‌بندی کنترل نشده و درنتیجه باعث تشکیل تومورهای بدخیم در فرد می‌شود. مواد رادیونوکلئیدها موادی هستند که در واقع عامل اصلی و مستقیم در به‌وجودآمدن سرطان محسوب می‌شوند این مواد دارای توانایی آسیب زدن به ژنومر یا همان ایجاد اختلال در فرایندهای متابولیکی سلول‌ها است. مواد رادیواکتیو نیز از دیگر مواد سرطان‌زا نیز محسوب می‌شود.

شایع‌ترین دلایل سرطان در عصر حاضر می‌توان به عوامل زیر اشاره کرد:

۱)استفاده از شکر

استفاده از شکر علاوه بر اینکه خطر ابتلا به دیابت را افزایش می‌دهد و همچنین موجب آن می‌شود، باعث افزایش خطرات. ابتلا به سرطان نیز می‌شود چراکه سبب تخریب سلول‌ها می‌شود. درواقع شکر ازجمله مواد خوراکی است که سبب رشد توده‌های سرطانی شده و این فرایند این‌گونه است که توده‌ها از شکر به‌عنوان تغذیه‌ای برای بزرگ‌شدن بهره می‌برند.

۲)استفاده از غذاهای آماده و خوراکی‌های فرآوری شده

هر نوع غذایی که با پلاستیک بسته‌بندی‌شده باشد، به‌صورت صنعتی تولید و عرضه شده باشد، دارای تاریخ مصرف بلندمدتی باشد، به‌صورت ساندویچ برای رفع کردن هرچه سریع‌تر گرسنگی فرد تهیه شده باشد، خطر مبتلا شدن فرد را به بیماری سرطان افزایش می‌دهد. امروزه تحقیقات نشان داده است که میان مصرف غذاهای آماده و ابتلا به سرطان ارتباط مستقیم وجود دارد.

۳)نوشیدن چای داغ

خوردن نوشیدنی‌های بسیار داغ همانند چای، هنگامی که میزان داغی آن به حدی باشد که سبب سوختن زبان شود، یکی از عوامل مهم در افزایش خطر مبتلا شدن به سرطان است. امروزه طی تحقیقات صورت‌گرفته به این نتیجه دست‌یافته‌اند، افرادی که روزانه دو فنجان چای داغ می‌نوشند در مقایسه با افرادی که صبر می‌کنند که چای سرد شود و بعد بنوشند،۹۰درصد بیشتر از آنها در معرض خطر ابتلا به سرطان مری قرار می‌گیرند. از دیگر نوشیدنی‌هایی که به‌صورت داغ نوشیده می‌شود، لاته است که این نوشیدنی نیز خطر ابتلا به سرطان مری را افزایش می‌دهد. هرچند خطر ابتلا به سرطان در این مورد زیاد نیست اما همچنان توصیه می‌شود که قبل از استفاده از نوشیدنی‌های داغی همچون چای و لاته چنددقیقه‌ای صبر کرد تا کمی سرد شود.

۴)استفاده از دخانیات

در سال‌های اخیر شرکت‌های تولیدکننده دخانیات تلاش کردند تا نشان دهند که ضررهای استفاده از سیگار را کمتر جلوه دهند اما امروزه به نتایجی دست‌یافته‌اند که حاکی از آن است که دود تنباکو دارای ۷۰ نوع ماده شیمیایی است که هریک نوعی عامل سرطان‌زا محسوب می‌شوند. همچنین علاوه بر افراد مصرف‌کننده سیگار، افرادی که در منزل یا محل کار خود در معرض دود سیگار قرار می گیرند ۲۰ تا۳۰درصد نیز امکان ابتلا به سرطان ریه را دارند. سیگارهای نوع الکتریکی نیز دست کمی از سیگار واقعی ندارد و آنها نیز دارای ضررهایی مشابه هستند و احتمال ابتلا به بیماری سرطان نیز در مصرف‌کنندگان سیگار الکتریکی نیز بالاست و همچنین باعث بروز تورم در دهان و ریه فرد می‌شوند.

۵)تابش نور آفتاب طور مستقیم بر پوست

بر اساس تحقیقات به‌عمل‌آمده، کسانی که پیش از۳۵سالگی خود در کنار ساحل از صندلی‌های آفتاب‌گیر استفاده کرده اند احتمال ریسک مبتلا شدن به بیماری سرطان پوست در آنها تا ۷۵ درصد نسبت به بقیه افراد که این کار را نکرده‌اند بیشتر شده است. همچنین قرارگرفتن در معرض تابش مستقیم نور خورشید بیشتر از ۱۵ دقیقه نیز یکی دیگر از علل بالارفتن بیماری سرطان در افراد است.

۶)کار و استفاده مدام و پیوسته از مواد شیمیایی سرطان‌زا

برخی از مشاغل به طور مداوم با مواد شیمیایی سرطان‌زا که خود یکی از دلایل ابتلا به سرطان است سروکار دارند. به طور مثال: کارگران که کار آنها با آلومینیوم است، افرادی که آرایشگر و سروکار آن‌ها با رنگ و دیگر مواد شیمیایی است، افرادی که در سالن‌های کاشت ناخن و زیبایی مشغول به کار هستند و... در معرض مبتلا به بیماری سرطان هستند.

۷)مشاغل شبانه یا شب‌کاری

طبق تحقیقات صورت‌گرفته توسط مرکز بین‌المللی مطالعه سرطان، ازآنجایی‌که شب‌کاری یا همان کار شبانه به دلیل ایجاد اختلال در خواب و همچنین ایجاد بی‌نظمی در خواب بدن فرد می‌شود امکان خطر مبتلا شدن به بیماری سرطان را در افراد بالا می‌برد.

۸)آشامیدن آبی که آلوده به آرسنیک است

پوسته زمین دارای مادة سمی به نام آرسنیک است که آب‌های زیرزمینی کم‌وبیش آلوده به این ماده هستند. نوشیدن آب آلوده به ماده آرسنیک احتمال مبتلا شدن به بیماری سرطان را در افراد افزایش می‌دهد.

۹)خوردن غذاهای کبابی ازجمله گوشت کبابی، باربیکیو

خوردن غذاهای کبابی مانند گوشت، مرغ، ماهی به‌صورت کباب شده بسیار لذیذ و درعین‌حال دارای خطرات زیادی است. طبق تحقیقات صورت‌گرفته و نتایج حاصل از آن نهاد ملی سرطان در آمریکا اعلام کرده است که هنگامی که گوشت، مرغ یا ماهی بر روی آتش و زغال قرار می‌گیرد روغن‌ها و چربی‌های اضافه حاصل از آن بر روی آتش ریخته شده که استنشاق دود و شعله حاصله این روغن‌ها خطر و ریسک مبتلا شدن به سرطان را بالا می‌برد.

۱۰) مصرف الکل

طی تحقیقات صورت‌گرفته، از 19 کشور دنیا به این نتیجه دست یافتند که استفاده از الکل و مصرف آن خطر ابتلا به سرطان را افزایش داده و همچنین استفاده از الکل با مبتلا شدن فرد به انواع سرطان‌های دستگاه گوارشی ارتباط مستقیمی دارد.

۱۱) آلودگی هوا و دود اگزوزها

بر اساس تحقیقات در دودی که از اگزوز انواع خودروها خارج می‌شود و سبب آلودگی هوا می‌شوند، بیشتر از ۳۰ نوع ماده خطرناک سرطان‌زا وجود دارد.

علاوه بر عواملی که گفته شد عوامل دیگری نیز وجود دارند که خطر ابتلا به بیماری سرطان را افزایش می‌دهند که ازجمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

_چاقی مفرط.
_مصرف قرص‌ها و داروهای ضدبارداری که مصرف بیش از حد آن در طی زمانی طولانی خطر ابتلا به سرطان پستان در زنان را افزایش می‌دهد.
_استفاده ومصرف هات داگ، سوسیس وگوشت های فرآوری شده(بدلیل طرزتولیدکردن آنها، نمک اندودیادودی کردن آنها)
_استفاده از سم ها و آفت‌کش‌های مزارع که کشاورزان برای باغات و مزارع خود بکار می‌برند.
_در معرض گردوخاک و ذرات حاصله از چوب در کارگاه‌های نجاری قرارگرفتن که خطر ابتلا به سرطان سینوس را در فرد بالا می‌برد.
احتمال مبتلا شدن به بیماری سرطان در همه سنین مختلف وجود دارد اما احتمال ابتلا به این بیماری با بالارفتن سن، نیز افزایش می‌یابد. در حال حاضر از شایع‌ترین انواع سرطان‌ها، در زنان سرطان پستان و در مردان سرطان پروستات است.
طبق تحقیقات صورت‌گرفته، افزایش یافتن امید به زندگی یعنی اینکه افراد بیشتر عمر می‌کنند و بر این اساس تعداد بیشتری از انسان‌ها تحت تأثیر بیماری سرطان قرار می‌گیرند. سبک زندگی بهتر،
هر فرد می‌تواند در مبتلا نشدن به این بیماری موثر باشد مانند: داشتن وزن مناسب و کاهش وزن، استفاده نکردن از دخانیات از جمله نکشیدن سیگار و... که بسیار مهم و تاثیرگذار هستند. عواملی در زندگی روزمره هر فرد وجود دارد همچون: چاقی، مصرف گوشت قرمز، مصرف دخانیات و...که ریسک تشکیل تومور و رشد آن را بالا و افزایش می‌دهد. داشتن یک شیوه زندگی درست و سالم، سبب می‌شود که، امکان مبتلا شدن به بیماری سرطان در طی زندگی یک انسان از ۵۰ درصد به ۳۰ درصد کاهش یابد.

سخن پایانی

طبق گفته پروفسور پیتر سیسیانی، افزایش موارد سرطان امری اجتناب‌ناپذیر نیست و کارهای زیادی است که می‌توانیم برای جلوگیری از ابتلا به این بیماری انجام دهیم که برای اساس اگر هر فرد مواردی را در زندگی روزمره خود رعایت کند به‌راحتی می‌تواند از خطر ابتلا به بیماری سرطان در امان باشد.

برای اینکه قدمی در جهت بهبود بیماران سرطانی بردارید، می توانید، با خرید تاج گل خیریه و استند تسلیت از موسسه های خیریه، بیماران سرطانی را حمایت کنید.