۵ نکته که باید در ارتباط با سرطان پروستات مردان بدانند

سرطان پروستات دومین سرطان شایع در بین مردان در سراسر جهان است که به دلیل کشنده بودن این نوع سرطان در انواع بدخیم و پیشرفته، پزشکان مطالعات و تحقیقات زیادی برای سرکوب کردن ژن های عامل این بیماری انجام می دهند.رشد نامتناسب سلول های غده پروستات منجر به سرطان پروستات می شود که در انواع خوش خیم و بدخیم قابل مشاهده است.

غده پروستات یک غده کوچک است که عضوی از دستگاه تناسلی مردان بوده و در جلوی رکتوم و زیر مثانه قرار دارد.غده پروستات با احاطه کردن میزراه یا پیشابراه در کنترل ادرار و با ساختن بخشی از مایع سمینال در انتقال و تغذیه اسپرم نقش دارد. به همین سبب ایجاد مشکل در غده پروستات می‌تواند باعث مشکلات جنسی و ادراری شود.

علائم سرطان غده پروستات :

علائم سرطان غده پروستات با پیشرفت بیماری و نوع سرطان ایجاد شده ارتباط دارد. در مراحل اولیه این بیماری بدون علامت بوده و در صورت رشد و پیشرفت، این بیماری باعث به وجود آوردن علائمی از جمله اختلال در تخلیه ادرار، اختلال در قطع ادرار، فشار کم ادرار، جریان منقطع ادرار، تکرر ادرار، عدم کنترل ارادی ادرار خصوصاً در شب، وجود خون در ادرار، وجود خون در مایع منی، درد در هنگام تخلیه ادرار، اختلال در نعوظ، اختلال در انزال، درد در هنگام انزال، سوزش ادرار، بی حسی، درد در هنگام نشستن می شود.

دقت نمایید که تمامی این علائم با همدیگر همراه نبوده و با توجه به عوارضی که سرطان ایجاد می نماید؛ نشانه ها می تواند متفاوت باشد. به عنوان مثال اگر بزرگ شدن غده با سرطان غده پروستات همراه باشد فرد در هنگام نشستن احساس درد می نماید.

علائمی که ذکر شد علائم سرطان غده پروستات بدون متاستاز می باشد؛ در صورت متاستاز علائم می‌تواند در بدن گسترده تر شود. متاستاز بدین معنی است که سلول های سرطانی از طریق لنف و خون به سایر قسمت های بدن رفته و در آنجا نیز تقسیم سلولی داشته باشند. سرطان های بدخیم غده پروستات بیشتر به غدد لنفاوی لگن و استخوانها متاستاز می دهند.

علائم متاستاز در سرطان غده پروستات :

درد استخوانی دائمی، شکستگی استخوانی، کاهش وزن می تواند از علائم متاستاز باشد.در صورتی که سرطان پروستات به ستون فقرات متاستاز دهد؛ می تواند علائمی چون ضعف پا و بی اختیاری ادرار و مدفوع ایجاد نماید.در صورتی که سرطان غده پروستات به سایر استخوان ها متاستاز دهد می‌تواند علائمی چون تنگی نفس، کم خونی، خستگی و بی حالی زیاد، ضربان زیاد قلب، سرگیجه به همراه رنگ پریدگی را به دنبال داشته باشد.همانطور که گفته شد سرطان های غیر تهاجمی علامت خاصی در بدن ایجاد نمی نمایند.

دلایل سرطان پروستات

پارامترهای مختلفی از جمله چاقی، عدم تحرک، نداشتن ورزش، مصرف بیش از حد لبنیات، مصرف بیش از حد مواد پروتئینی، داشتن رابطه جنسی بیش از حد، سابقه فامیلی، افزایش سن و در پی آن بزرگ شدن پروستات و عوامل محیطی می‌تواند در بروز سرطان پروستات موثر باشد.دقت نمایید که بیماریهایی که باعث التهاب غده پروستات می شوند؛ می‌توانند سبب پیشرفت بیماری سرطان پروستات شوند.

تشخیص سرطان غده پروستات با چه روش هایی صورت می گیرد؟

بهتر است مردان بالای ۴۰ سال هر سال مورد غربالگری برای تشخیص به موقع سرطان پروستات قرار گیرند.روش های چون آزمایش خون، سونوگرافی، بیوپسی و معاینه دیجیتالی مقعدی از روشهایی است که به پزشکان کمک می نماید تا بتوانند به موقع سرطان پروستات را تشخیص دهند. هر چه زودتر سرطان پروستات تشخیص داده شود؛ درمان آن راحت تر خواهد بود.در آزمایش خون میزان آنتی ژن اختصاصی پروستات یا psa به طور دقیق اندازه گیری می شود؛ برای این آزمایش از سیاهرگ دست یک نمونه خون گرفته می‌شود.

آنتی ژن اختصاصی پروستات یا psa پروتئینی می باشد که توسط غده پروستات ترشح می شود و میزان نرمال آن کمتر از ۴ می باشد؛ در صورتی که این میزان بالا باشد؛ پزشک روش های دیگری را برای غربالگری انتخاب می نماید تا نتیجه به طور دقیق مشخص شود.تنها سرطان غده پروستات عامل بالا بودن آنتی ژن اختصاصی پروستات نمی باشد بلکه عوامل متعددی چون عفونت، التهاب، بزرگ شدن غده به صورت خوش خیم، احتباس ادراری و سوند گذاری می تواند سبب شود تا psa بالا نشان داده شود. به همین جهت در صورت بالا بودن آزمایش psa پزشک سونوگرافی و نمونه گیری را نیز تجویز می دهد.

تشخیص سرطان غده پروستات از طریق سونوگرافی

سونوگرافی یکی دیگر از روش هایی است که پزشکان برای تشخیص سرطان پروستات از آن استفاده می کنند. در سونوگرافی پروستات پزشکان میله ای کوچک را وارد راست روده کرده و از نتایج تصویر برداری وضعیت پروستات را بررسی می نمایند در صورتی که فرد مشکوک به سرطان غده پروستات باشد؛ از طریق سوزن نازکی از سلول های پروستات نمونه گیری انجام می دهند. نمونه گیری از سلول های سرطان پروستات دقیق ترین روش برای تشخیص سرطان است.

در صورتی که تایید شود فرد مبتلا به سرطان پروستات است؛ باید میزان تهاجم سلول های سرطانی تشخیص داده شود تا روش درمانی موثر انتخاب گردد. از تفاوت سلول سالم با سلول سرطانی میزان تهاجمی بودن تشخیص داده می شود. برای بیان درجه تهاجم پزشکان از نمره گلیسون استفاده می نمایند که حداقل میزان تهاجم را با ۲ و حداکثر را با ۱۰ در نظر می گیرند.معاینه دیجیتالی مقعدی از دیگر روش های تشخیصی می باشد که پزشک انگشت خود را درون مقعد کرده و با معاینه پروستات، وضعیت پروستات را بررسی می نماید. در صورت مشکوک بودن نمونه گیری انجام شده و در صورت تایید میزان تهاجمی بودن مشخص می گردد.

درمان سرطان پروستات با چه روش هایی انجام می شود؟

اگر در سنین بالای ۴۰ سال به سر می برید؛ باید حداقل سالی یک بار توسط متخصص اورولوژی تحت معاینه قرار گیرید تا در صورت مبتلا بودن به سرطان پروستات هر چه سریعتر درمان شما آغاز گردد.روشهایی چون جراحی، پرتو درمانی، هورمون درمانی و شیمی درمانی برای درمان سرطان پروستات در نظر گرفته می شود. برای انتخاب روش موثر برای درمان پارامترهای متعددی از جمله سن بیمار، رشد و پیشرفت بیماری، نوع سرطان ایجاد شده، میزان رشد و تکثیر سلول های سرطانی، وضعیت سلامت بیمار و غیره در نظر گرفته می شود.

در صورتی که سرطان بدون علامت باشد و رشد سلول های سرطانی باشد و وضعیت سلامتی فرد در وضعیت مطلوبی نباشد یا سن بیمار  بالا باشد پزشک ممکن است از روش مراقبت فعال استفاده نماید. در روش مراقبت فعال بیمار هر چند ماه یکبار سونوگرافی و بیوپسی انجام داده و وضعیت او مرتباً چک می شود؛ در صورت بروز علائم پزشک روش درمانی مناسبی را اتخاذ می نماید.

به طور کلی سرطان غده پروستات در دو نوع خوش خیم و بدخیم ظاهر می شود. نوع سرطان می تواند بر روش درمانی انتخاب شده تاثیر گذار باشد.سرطان خوش خیم پروستات به ندرت کشنده بوده، متاستاز مشاهده نمی شود، رشد سلول ها بسیار کند بوده و سلول های سرطانی قابل برداشت می باشند. بافت غددی و استرومای غده پروستات در سرطان خوش خیم دچار هیپرپلازی می شوند.

سرطان بدخیم غده پروستات گاهی‌اوقات کشنده بوده، این سرطان به غدد لنفاوی لگن و استخوانها متاستاز داشته و یا به بافت‌های مثانه یا راست روده سرایت می کند و ممکن اسن گاهی باعث تشکیل سرطان مثانه شود. سلول‌های این سرطان گاهی اوقات قابل برداشت بوده و تا جایی که ممکن است با روش های درمانی دیگر سعی می‌کنند سرطان را ریشه کن نمایند چون ممکن است برداشت سلول‌های سرطانی خطرناک باشد و متاستاز سریعتر رخ دهد.

اشعه درمانی برای سرطان غده پروستات

اشعه درمانی برای درمان سرطان غده پروستات به دو روش صورت می پذیرد. در روش اول اشعه های ایکس یا پروتون بر روی پوست فرد به سمت پروستات تابانده شده و این عمل به طور میانگین ۵ بار در هفته و تا چند هفته ادامه پیدا می کند.در روش دوم براکی تراپی انجام می شود. در براکی تراپی تعداد زیادی رادیواکتیو برنجی شکل در داخل پروستات قرار داده می شود؛

برای قرار دادن رادیواکتیوهای برنجی شکل در داخل پروستات از روش جراحی باز استفاده نکرده و با استفاده از یک سوزن یا روش لاپاراسکوپی این کار را انجام می دهند.اشعه درمانی می تواند عوارضی چون ادرار دردناک، تکرر ادرار، درد در هنگام دفع، اختلال نعوظ را به دنبال داشته باشد.

هورمون درمانی برای درمان سرطان غده پروستات :

هورمون تستوسترون می تواند یکی از عوامل پیشرفت بیماری سرطان غده پروستات باشد؛ زیرا سلول های سرطانی با تغذیه از این هورمون رشد و تکثیر می نمایند؛ به همین سبب در هورمون تراپی برای کاهش این هورمون در بدن مردان تمرکز می شود؛ با کاهش این هورمون در بدن مردان سلول های سرطانی توقف در رشد پیدا می نمایند.

با چند روش می توان میزان این هورمون در بدن را کاهش داد؛ یکی از این روش ها جلوگیری از تولید هورمون تستوسترون توسط بیضه ها می باشد. بیضه ها دستور تولید هورمون تستوسترون را از هورمون های مغزی دریافت می نمایند؛ اگر بتوان در مسیر رسیدن این پیام به بیضه ها مانع ایجاد کرد؛ تولید هورمون تستوسترون توسط بیضه متوقف شده و در نتیجه سلول های سرطانی از بین می روند.

از طریق داروهایی چون لیو پرولید، گوسرلین، تریپتورلین، هیسترلین و کتوکونازول می توان این مانع را ایجاد نمود.تجویز داروهای ضد آندروژن مانند بایکالوتامید، فلوتامید و نیلو تامید تستسترون را از دسترس سلول های سرطانی خارج ساخته و در نتیجه باعث سرکوب سلول های سرطانی می گردند.جراحی بیضه و برداشتن آن ها نیز می تواند راه حلی برای کاهش این هورمون باشد.