سرطان سرویکس

سرویکس و یا دهانه رحم یک لوله باریک است که در پایین ترین قسمت انتهایی رحم قرار داشته و در ادامه به واژن متصل می شود. در ابتلا شدن این ناحیه از بدن به سلول های سرطانی، اختلالاتی جدی در بدن افراد ایجاد می شود و برای او مشکلاتی به وجود می آورد. برای شناخت بیشتر سرطان سرویکس در ادامه این مقاله با ما همراه شوید.

سرطان دهانه رحم چیست؟

سرطان دهانه رحم نوعی سرطان می باشد که در سلول‌های قسمت پایین رحم و متصل به واژن، رخ می‌دهد. وقتی که سلول‌های دهانه رحم رشد غیر طبیعی دارند و به سرعت تکثیر می‌شوند، سرطان رحم اتفاق می‌افتد.مثلا یکی از عوامل محرک سرطان دهانه رحم تماس با ویروس پاپیلومای انسانی است که در سلول‌های سرویکس جهش ایجاد میکند.

این جهش باعث می‌شود سلول‌های طبیعی به سلول‌های غیر طبیعی تبدیل گردند. سلول‌های غیرطبیعی جمع شده و توده‌ای به نام تومور را تشکیل می‌دهند. توده و یا تومور در سرویکس می‌تواند خوش‌خیم یا بدخیم باشد.توده‌های خوش‌خیم پولیپ، کیست و زگیل‌های ناحیه تناسلی معمولاً خطرناک نمی باشند و به سایر بافت‌های اطراف تهاجم پیدا نمی‌کنند، اما توده‌های بدخیم سرطان سرویکس گاهی تهدید کننده زندگی افراد بوده و می‌تواند به بافت‌ها و اعضای اطراف تهاجم پیدا کند و یا به سایر نقاط بدن منتشر شوند.

عوامل ایجاد سرطان دهانه رحم:

عفونت به ویروس پاپیلون انسانی یا HPV در 90 درصد موارد باعث ایجاد این بیماری در خانم ها می شود. فرد ممکن است چندین سال به این ویروس آلوده شده و از آن بی اطلاع باشد. این ویروس زمانی که به مدت طولانی در بدن شخص باشد ممکن است به طور تدریجی خود را نشان بدهد و بعضی سلول های دهانه رحم را تبدیل به سلول های سرطانی خطرناک کند.

 البته در بسیاری از افراد نیز عفونت به این ویروس باعث ایجاد بیماری نمی شود. افراد زیر نیز بسیار مستعد ابتلا به سرطان دهانه رحم و یا سرطان سرویکس هستند:

• افرادی که به دخانیات اعتیاد دارند.
• افرادی که قرص های ضدبارداری خوراکی به مدت 5 سال یا بیشتر مصرف کرده اند.
• افرادی که بارداری و زایمان های متعدد داشته اند.
• افرادی که همسرشان دارای چند شریک جنسی است
• افرادی که دارای سیستم ایمنی ضعیف هستند: مانند افرادی که دارو مصرف می کنند یا مبتلا به ایدز هستند.
• افرادی که دارای شریک های جنسی متعدد هستند.
• افرادی که در سنین پایین رابطه جنسی خود را آغاز کرده اند.
• افرادی که دچار کمبود ویتامین A ، C و اسید فولیک هستند.
• افرادی که دچار چاقی مفرط هستند.
• افرادی که فرزندی نداشته اند.

علائم سرطان گردن رحم

سرطان گردن رحم در مرحله اول معمولاً علائم و نشانه‌های خاصی از خود ایجاد نمی‌کند. علائم و نشانه‌های مراحل پیشرفته‌ تر در سرطان دهانه رحم عبارت‌اند از:

• خونریزی که در بین قاعدگی های منظم ماهیانه رخ دهد
• خونریزی پس از تماس جنسی یا شستشوی واژن یا معاینه لگن
• خونریزی قاعدگی طول کشیده و یا شدیدتر از معمول است
• خونریزی بعد از یائسگی
• خونریزی واژینال پس از مقاربت
• افزایش ترشح از واژن که ممکن است بوی نامطبوع داشته باشد
• درد در ناحیه تناسلی یا درد در لگن در هنگام مقاربت

سن ابتلا به سرطان دهانه رحم :

برخلاف سرطان رحم که در سنین بالای ۵۰ سالگی و یائسگی معمولا آغاز می‌شود؛ سرطان دهانه رحم می‌تواند از سن ۲۵ سالگی شروع شود و اوج آن در ۴۷ سالگی است.افرادی که در سن پایین‌تر از ۱۶ سالگی ازدواج می‌کنند، در این برهه زمانی نزدیکی دارند، تعداد زایمان‌ها متعدد است و یا شریک های جنسی متعدد دارند سرطان دهانه رحم در آنها بیشتر مشاهده می‌گردد. 

پیشگیری از سرطان سرویکس :

برای تمامی خانم ها چه سنین پایین و چه افراد جوان لازم است تا به صورت منظم آزمایشات پاپ اسمیر و معاینات دوره ای را انجام دهند. پیش از سن بیست سالگی زدن واکسن HPV  می تواند تا اندازه ای خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم را کاهش دهد. عدم مصرف نمودن دخانیات و داشتن رابطه جنسی سالم و امن قادر خواهد بود سلامت فرد را تضمین کند.

روش های درمان سرطان دهانه رحم:

درمان سرطان رحم بسته به این که سرطان در چه مرحله ای باشد میتواند شامل مراحل زیر باشد:

• عمل جراحی: میتواند با جراحی و برداشتن رحم، غدد لنفاوی، تخمدان ها و لوله های فالوپ باشد.
• شیمی درمانی
• رادیوتراپی (پرتو درمانی)

این درمان ها ممکن است به تنهایی و یا به صورت ترکیبی بر روی بیمار انجام شوند. 

تشخیص سرطان رحم چگونه است؟

اگر علائم سرطان دهانه رحم را دارید، پزشک سعی می‌کند تا با انجام بعضی آزمایش‌ها به تشخیص قطعی درباره بیمار بودن یا نبودن شما برسد. از جمله آزمایش‌های تشخیص سرطان دهانه رحم

آزمایش پاپ اسمیر:

پزشک یا ماما نمونه‌ای از سلول‌های دهانه رحم را با خراشیدن جدا می‌کند. آزمایشگاه نمونه را از لحاظ سلول‌های سرطانی و یا غیرطبیعی و HPV بررسی می‌کند.

معاینه دهانه رحم:

 پزشک به کمک وسیله‌ای به نام کولپوسکوپ دهانه رحم را بررسی می‌نماید. کولپوسکوپ ترکیبی از ذره‌بین و نور برای دیدن بهتر دهانه رحم است.

برداشتن نمونه بافتی:

 بیوپسی و یا نمونه ‌برداری یعنی برداشتن بافت برای جستجوی سلول‌های سرطانی. از کسانی که مشکل دارند بیوپسی تهیه و برای آزمایشگاه ارسال می‌شود. بیوپسی تنها راه مطمئن برای تشخیص سرطان می باشد. برداشت بافت از دهانه رحم ممکن است باعث خونریزی و ترشح از دهانه رحم شود ولی موضع خیلی زود بهبود پیدا می‌کند.

بهترین زمان‌ها برای انجام تست پاپ‌اسمیر:

• بعد از شروع فعالیت جنسی
• دو هفته پس از اتمام عادت ماهیانه
• حداقل ۴۸ ساعت بعد از نزدیکی

مرحله ‌بندی سرطان دهانه رحم:

سرطان دهانه رحم بر اساس آن که سلول‌های سرطانی در کجا پیدا شوند؛ مرحله‌ بندی میگردد. مراحل مختلف سرطان دهانه رحم:

مرحله اول: سلول‌های سرطانی تنها در سرویکس دیده می‌شوند.

مرحله دوم: تومور در سرویکس رشد کرده و به قسمت فوقانی واژن نیز تهاجم کرده است. ممکن است تومور به سایر بافت‌های اطراف نیز تهاجم کرده باشد. البته در این مرحله تهاجم به دیواره لگن و قسمت تحتانی واژن ایجاد نمیگردد.

مرحله سوم: تومور به دیواره لگن و یا قسمت تحتانی واژن تهاجم پیدا کرده است. اگر تومور به قدر کافی بزرگ باشد می‌توان یک یا هر دو حالت را که ادرار از طریق آن از کلیه‌ها به خارج راه پیدا می‌کند، ببندد. در نتیجه آزمایش‌ها نشان می‌دهد که کلیه‌ها خوب کار نمی‌کنند.

مرحله چهارم: تومور به مثانه و یا رکتوم تهاجم پیدا کرده و یا سرطان در دیگر اندام‌های بدن مثل ریه منتشر می‌شود.

آیا سرطان دهانه رحم کشنده است؟

سرطان دهانه یا سرطان سرویکس در صورت عدم درمان و تشخیص زود هنگام، می‌تواند خطرناک و کشنده باشد. در بین شایع‌ترین سرطان‌های دنیا سرطان دهانه رحم رتبه چهارم را از نظر شیوع دارد. همچنین چهارمین عامل مرگ ناشی از سرطان در زنان به علت این بیماری است. حدودا ۷۰ درصد از مبتلایان به این نوع سرطان ساکنین کشورهای در حال توسعه هستند.

سخن پایانی

در زنانی که سیگاری هستند، احتمال ایجاد سرطان گردن رحم، 2 برابر زنان غیر سیگاری می باشد. مواد شیمیایی مضری که در سیگار وجود دارد می تواند خطر سرطان را بواسطه ی سلول های آسیب دیده گردن رحم بالا ببرند. بعضی دیگر از دیگر عوامل شامل سن و نژاد می باشند.

بوسیله ی غربالگری های منظم با پاپ اسمیر می توان به صورت موثری خطر ابتلا به سرطان گردن رحم را با مشاهده ی تغییرات پیش سرطانی در سلول های گردن رحم کاهش داد. زنانی که برای پاپ اسمیرهای منظم مراجعه نمی کنند، در خطر بیشتری برای ابتلا به این نوع از سرطان هستند.