چگونگی پرتو درمانی سرطان دهانه رحم

در پرتودرمانی سرطان دهانه رحم که به آن رادیوتراپی سرطان دهانه رحم گفته می شود ، از اشعه ایکس برای از بین بردن یا آسیب سلول های سرطانی استفاده می شود. این اشعه قسمت هایی از بدن که ابتلا به سرطان هستند یا مناطقی که سلول های سرطانی ممکن است به آنها گسترش یافته باشد را مورد هدف قرار می دهد. درمان تا حدی با دقت انجام می شود که تا جایی که ممکن است آسیب کمتری به بافت های سالم بزند. 

انواع روش های درمان سرطان دهانه رحم 

1- عمل جراحی برای درمان پیش سرطان های دهانه رحم

برای درمان پیش سرطان های دهانه رحم می توان از دو روش استفاده کرد:
الف-روش سرما درمانی که در آن به جای برداشتن، بافت رحم را با دمای سرد یا با لیزر از بین می برد.
ب-روش جراحی که سرطان را برش داده و از بین می برد.

2- درمان سرطان دهانه رحم از طریق سرما درمانی

سرما درمانی نوعی فرسایش است که در آن یک پروب فلزی بسیار سرد مستقیم بر روی دهانه رحم قرار می گیرد و با منجمد کردن سلول های غیر طبیعی، آن ها را از بین می برد. این روش برای درمان استفاده می شود. این روش درمانی را می توان در مطب پزشک یا کلینیک انجام داد. بعد از سرما در مانی، ممکن است شخص برای چند هفته ترشحات قهوه ای به صورت آبکی داشته باشد.

3-درمان سرطان دهانه رحم به روش لیزر 

در این روش یک پرتوی لیزر متمرکز را از طریق واژن هدایت می کند تا سلول های غیر طبیعی را بسوزاند. این کار ممکن است در مطب پزشک تحت بی حسی موضعی یا در اتاق عمل با بیهوشی عمومی انجام شود زیرا می تواند ناراحتی بیشتری نسبت به سرما درمانی داشته باشد. همچنین برای درمان (CIN) نیز استفاده می شود.

4-درمان سرطان دهانه رحم از طریق سازگار کردن

روش دیگر برای درمان نئوپلازی درون اپیتلیال دهانه رحم عمل جراحی کونیزاسیون است. در این روش پزشک متخصص یک قطعه از بافت مخروطی شکل را از دهانه رحم بیرون می کند.این بافت برداشته شده شامل منطقه تحول است که به احتمال زیاد پیش سرطان های دهانه رحم و سرطان ها از این منطقه شروع می شود. از بیوپسی مخروطی تنها برای تشخیص پیش سرطان ها و سرطان ها استفاده نمی شود، بلکه می تواند به عنوان یک راه درمانی مورد استفاده قرار گیرد زیرا گاهی اوقات می تواند پیش سرطان ها و بعضی سرطان های در مرحله ابتدایی را از بین ببرد.

این روش را می توان به روش های مختلف انجام داد:
الف-استفاده کردن از تیغه جراحی 
ب-استفاده کردن از پرتو لیزر 
ج-استفاده کردن از سیم نازکی که توسط برق گرم می شود (

5- عمل جراحی جهت درمان سرطان دهانه رحم تهاجمی

راه های درمان سرطان دهانه رحم تهاجمی عبارتند از:
الف-جراحی برداشتن رحم (ساده یا رادیکال)
ب-تراکلکتومی

6- جراحی با استفاده از رباتیک

در این روش، لاپاراسکوپی با ابزارهای مخصوص متصل به بازوهای رباتیک انجام می شود که به وسیله پزشک متخصص کنترل می شود تا به انجام جراحی بهتر کمک کند.  برای تمام این عمل ها از بیهوشی عمومی استفاده می شود. برای عمل جراحی برداشتن رحم با لاپاراسکوپی یا واژن، زمان اقامت در بیمارستان معمولاً 1 تا 2 روز و به دنبال آن دوره بهبودی 2 تا 3 هفته است. 3 تا 5 روز بستری در بیمارستان جهت هیسترکتومی شکم معمول است و بهبودی کامل حدود 4 تا 6 هفته طول می کشد.

7- عمل جراحی تراکلکتومی جهت درمان سرطان دهانه رحم

یک تراکلکتومی رادیکال به زنان اجازه می دهد بدون از دست دادن توانایی بچه دار شدن تحت درمان قرار گیرند. این عمل یا از طریق واژن یا شکم انجام می شود و گاهی اوقات با استفاده از لاپاراسکوپی انجام می شود.

این روش دهانه رحم و قسمت فوقانی واژن را از بین می برد اما بدنه رحم را نه. بعد جراح یک بخیه دائمی در داخل حفره رحم قرار می دهد تا همانطور که در دهانه رحم به طور طبیعی انجام می شود، دهانه رحم را بسته نگه دارد.گره های لنفاوی مجاور با استفاده از لاپاراسکوپی برداشته می شوند که ممکن است به یک برش دیگر نیاز داشته باشد. این عمل یا از طریق واژن یا شکم انجام می شود.

بعد از تراکلکتومی، بعضی از زنان می توانند حاملگی خود را به پایان برسانند و به وسیله سزارین یک نوزاد سالم به دنیا آورند. اگرچه احتمال سقط جنین در زنانی که این عمل جراحی را انجام داده اند هست.

8- عمل جراحی لگن جهت درمان سرطان دهانه رحم

این عمل برای موارد بسیار خاصی از سرطان دهانه رحم انجام می شود. در این جراحی، کلیه اندام ها و بافت های مشابه به وسیله برداشتن غدد لنفاوی لگن برداشته می شود. همچنین بسته به محل گسترش سرطان، مثانه، واژن، راست روده و بخشی از روده بزرگ نیز برداشته می شود. اگر مثانه شما برداشته شود، به روش جدیدی برای ذخیره و دفع ادرار نیاز خواهید داشت. مثانه جدید ممکن است به دیواره شکم متصل شود به طوری که ادرار به طور دوره ای تخلیه می شود.

9- عمل جراحی برداشتن رحم رادیکال جهت درمان سرطان دهانه رحم

جراح رحم را به همراه بافت های کنار رحم (پارامتری و رباطهای رحم و ساکرال)، دهانه رحم و قسمت فوقانی حدود 2-3 سانتی متر بیرون می کند. تخمدان ها برداشته نمی شوند مگر اینکه علت پزشکی دیگری برای این کار وجود داشته باشد. در هیسترکتومی رادیکال، بیشتر از یک بافت ساده برداشته می شود. بنابراین، مدت ماندن در بیمارستان می تواند طولانی تر باشد.

در این زمان بعضیی از غدد لنفاوی نیز برداشته می شوند و از نظر سرطان بررسی می شوند. این عمل جراحی معمولاً به وسیله یک برش بزرگ شکم انجام می شود. معمولا برخی از غدد لنفاوی لگن نیز برداشته می شوند. 

هیسترکتومی رادیکال می تواند با استفاده از لاپاراسکوپی یا روبات کمکی انجام شود. به علاوه از این روش ها به عنوان جراحی با حداقل تهاجم یاد می شود. جراحی لاپاراسکوپی در مقایسه با جراحی باز می تواند موجب درد کمتر، از دست دادن خون کمتر در حین عمل و بستری کمتر در بیمارستان شود.

با این حال، توجه به این نکته بسیار مهم است که مطالعات نشان داده است زنانی که هیسترکتومی رادیکال با حداقل تهاجم برای سرطان دهانه رحم دارند، احتمال عود سرطان و خطر مرگ ناشی از سرطان بیش از کسانی است که به وسیله برش شکم جراحی می کنند.

جراحی لاپاراسکوپی هنوز هم ممکن است یک گزینه برای گروه کوچکی از زنان مبتلا به سرطان در مراحل ابدایی باشد، اما شخص باید گزینه های خود را به دقت با پزشک خود در میان بگذارد.

هیسترکتومی رادیکال اصلاح شده مشابه هیسترکتومی رادیکال است اما مقدار زیادی از واژن و بافت های کنار رحم را از بین نمی برد و غدد لنفاوی معمولاً برداشته نمی شوند.

عوارض جانبی احتمالی

از آنجا که رحم برداشته شده است، این عمل جراحی موجب ناباروری می شود. در این روش چون بعضی از اعصاب مثانه برداشته می شود، بعضی از خانم ها پس از این عمل در تخلیه مثانه خود دچار مشکل می شوند و ممکن است برای مدتی به کاتتر نیاز داشته باشند. عوارض دیگر غیرمعمول است اما می تواند شامل خونریزی، عفونت یا آسیب به سیستم ادراری و روده ای مانند مثانه یا روده بزرگ باشد.

طول درمان سرطان دهانه رحم

شخص در طول ۲ الی ۴ هفته به ۳ تا ۴ جلسه نیاز خواهد داشت. در هر جلسه براکی تراپی، بیهوشی عمومی یا نخاعی به شخص داده می شود. از اپلیکاتورها برای رساندن منبع تابش به سرطان استفاده می شود. اپلیکاتورها در اندازه های مختلف موجود هستند و انکولوژیست پرتوی شخص را انتخاب می کند. اپلیکاتور داخل دهانه رحم قرار می گیرد تا این اطمینان حاصل شود که در جای مناسب قرار دارد.

برای نگه داشتن اپلیکاتور، ممکن است نوار گاز در واژن شخص قرار داده شود و یا دو بخیه در ناحیه میان فرج و مقعد ایجاد شود. در طول درمان برای تخلیه ادرار از مثانه یک لوله کوچک گذاشته می شود. جهت بررسی موقعیت اپلیکاتور یک اسکن CT یا MRI باید کرد. این اسکن به پزشک متخصص کمک می کند تا براکی تراپی را به قسمت صحیح برساند.

پس از تمام شدن کار، منبع تابش به مدت ۱۰ الی ۲۰ دقیقه در داخل اپلیکاتور قرار می گیرد. اگر بیهوشی عمومی انجام شود ، این اقدامات در حالی که شخص خواب هست اتفاق می افتد.اگر برای برداشتن دهانه رحم عمل جراحی انجام شده است ممکن است پزشک متخصص بخواهد اشعه های اضافی را به ناحیه بالای واژن تان انتقال دهد. بدین صورت یک اپلیکاتور در واژن شخص قرار می دهد. در این حالت نیازی به عمل بیهوشی عمومی یا نوار گاز نیست

بعد از درمان

پس از دوز مناسب تابش، اپلیکاتور بیرون می شود. در صورت نیاز به چند جلسه هر بار اپلیکاتور وارد بدن می شود

.کمورادیوتراپی

 زمانی که پرتو درمانی با شیمی درمانی ترکیب می شود تحت عنوان کمورادیوتراپی شناخته می شود. داروهای شیمی درمانی سلول های سرطانی را نسبت به پرتو درمانی حساس تر می کنند. اگر شخص به انجام کمورادیوتراپی توصیه شده است عموما چند ساعت قبل از جلسه پرتو درمانی هفته ای یک بار شیمی درمانی خواهد داشت. عوارض جانبی کمورادیوتراپی شامل خستگی، اسهال، نیاز به دفع ادرار زیاد یا عجله داشتن در ادرار، سیستیت (التهاب مثانه)، خشکی و خارش پوست در قسمت درمان، حالت تهوع و کم شدن گلبول های خون است. کاهش گلبول های خون ممکن است موجب کم خونی، عفونت یا مشکل خونریزی شود. 

پرتو درمانی به شکل خارجی

در پرتو درمانی با پرتوی خارجی، دستگاه دقیقا پرتوهای رادیویی را از بیرون بدن به دهانه رحم، غدد لنفاوی و بقیه اندام هایی که نیاز به درمان دارند هدایت می کند. جلسه برنامه ریزی ابتدایی شامل سی تی اسکن برای تعیین کردن محل هدایت پرتوهای رادیویی است و ممکن است ۴۵ دقیقه طول بکشد.

جلسات اصلی پرتو درمانی در هر مرتبه چند دقیقه طول می کشد. شخص به عنوان درمان روزانه، در طی ایام هفته، بیشتر از ۴ الی ۶ هفته به شکل سرپایی، پرتو درمانی خواهد داشت. شخص برای انجام پرتو درمانی سرطان دهانه رحم، روی یک تخت زیر دستگاه پرتودرمانی دراز خواهد کشید.

قبل از روشن شدن دستگاه، اپراتور پرتودرمانی از اتاق موردنظر خارج می شود، ولی می تواند به وسیله دستگاه مخابره درون اتاق با شخص صحبت کند و در حالی که تحت معالجه هست، شخص را به وسیله صفحه نمایش نظارت کند.

درمان بدون درد است. پرتودرمانی درونی تحت عنوان براکی تراپی شناخته می شود. این یک روش برای انتقال پرتو درمانی از درون بدن به طور مستقیم به تومور است. مزیت این دستگاه این است که میزان اشعه انتقال شده به اندام های اطراف روده و مثانه را کمتر می کند. نوع اصلی پرتودرمانی داخلی که برای سرطان دهانه رحم استفاده می شود ، براکی تراپی با دوز بالا (HDR) است. به وسیله HDR در چند جلسه درمان ، دوزهای بیشتری تجویز می شود