ام اس چیست؟

درمان ام اس معمولا علائم بیماری را هدف قرار می دهد، چراکه علت آن شناخته شده نیست و علائم MS ناشی از فروپاشی ارتباط در بین مغز و اعصاب است ام اس هم نوع دیگری ازبیماری های مربوط به مغز ما نند سرطان مغز و .. می باشد که به نوع خود خطرناک است اما با کنترل و مراقبت های به موقع می توان سرعت رشد آن را کند تر کردبرای همین درمان کامل این بیماری فعلا غیرممکن می باشد و تنها تحقیقات و مطالعات انجام شده توانسته راه های برای کنترل و درمان علائم بیماری ام اس نتیجه بخش باشد.

این بیماری مختص اعصاب مرکزی بوده ( مغز و نخاع ) و ایجاد لکه های سفید یا پلاک های متعددی در مغز می کند. پلاک ها گویای سفت شدگی غلاف های سلول های (میلین ها) عصبی مغز هستند, که این سفت یا سخت شدگی باعث جلوگیری از انتشار جریان الکترو شیمیایی رشته های عصبی و اختلال در حرکات می شود و در نتیجه فرمانی که از مغز صادر می گردد به راحتی به اعضاء و ماهیچه ها نمی رسد و کار به راحتی انجام نمی شود. مغز فرمانده, کل بدن بوده و در جایگاه بالایی قرار دارد. شخص باید دقیقا این اندام مهم و حیاتی را بشناسد و حداکثر مراقبت را از این اندام مهم کند.

علائم بیماری ام اس :

نشانه‌ها وعلائم بیماری ام اس ممکن است از فردی به فرد و در طی دوره بیماری متفاوت باشد، بسته به محل آسیب عصبی علائم بیماری ام اس متفاوت است. از مهم‌ترین و اولین علائم بیماری ام اس (MS) می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:

کاهش حافظه :

کاهش و ضعف حافظه، ناتوانی در تمرکز، صحبت کردن و مشکلات زبانی از جمله اختلالات رایج در نتیجه‌ی پیشرفت بیماری ام اس می باشد که البته بسیاری وقت‌ها می‌تواند از اولین علائم بیماری ام اس باشند.

اختلالات جنسی :

در بیماران مبتلا به ام اس در مراحل شدیدتر، اختلالات جنسی یکی از شایع‌ ترین اختلالات در نظر گرفته می‌شود. این وضعیت که در بیشتر اوقات عارضه‌ای غیرقابل پیشگیری می باشد، اکثر اوقات یکی از علائم بیماری ام اس در نظر گرفته می‌شود.

سرگیجه :

بیماران مبتلا به ام اس معمولاً در مستقیم حرکت کردن مشکل دارند. در واقع این عدم تعادل در کنترل حرکات معمولاً با پیشرفت بیماری و تخریب سلول‌های عصبی، فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد. به همین علت است که بسیاری از مبتلایان به بیماری ام اس برای راه رفتن نیاز به عصا دارند.

دو بینی :

دو بینی یا همان اختلالات بینایی به خاطر حمله‌ی بیماری ام اس به سیستم عصبی و تأثیر بر روی عصب بینایی به وجود می‌آید و یکی از علائم بیماری ام اس محسوب میگردد.

مور مور شدن انگشتان یا بی‌حسی :

بی‌حسی و مور مور شدن مداوم که معمولاً صورت و دست‌ها و پاها را درگیر می‌کند، از علائم شایع بیماری ام اس است که به علت آسیب و تخریب سلول‌ها عصبی در مغز و نخاع ایجاد می‌گردد؛ اما این وضعیت برای فردی که هنوز به بیماری مبتلا نشده و یا برای اولین بار است که آن را تجربه می‌کند، بسیار عجیب به نظر می‌رسد. در واقع بی‌حسی و مورمور شدن می‌تواند در ابتدا به صورت حمله‌ای فرد را مورد آسیب قرار بدهد. پاها شایع‌ترین بخش بدن برای بروز این عارضه‌ هستند.

ضعف و گرفتگی عضلات :

اسپاسم ها و گرفتگی‌های عضلانی حمله‌ای، یکی از علائم بیماری ام اس می باشند که بسیار آزار دهنده هستند. این اسپاسم ها شدیداً دردناک هستند، در بخش‌های انتهایی بدن همچون دست‌ها و پاها ایجاد می‌شوند و بعد از چند دقیقه برطرف می‌شوند.

اختلال در کنترل ادرار و مدفوع :

بی اختیاری در دفع ادرار و مدفوع در بیماری ام اس دور از انتظار نیست. تقریباً ۸۰ درصد بیماران مبتلا به ام اس در کنترل ادرار و مدفوع خود مشکل دارند. این افراد معمولاً از احساس دفع ادرار مکرر و ناگهانی در عذاب هستند. مشکل آزاردهنده دیگر در این افراد، اسهال مداوم و اختلال در کنترل تخلیه روده است.

بی حالی و افسردگی :

ابتلا به بیماری آزار دهنده‌ای نظیر بیماری ام اس, علاوه بر آسیب جسمی می‌تواند ابزاری برای شکنجه روحی فرد نیز باشد. بسیاری از مبتلایان به ام اس، احساس افسردگی، تحریک پذیری و تغییرات خلق و خو را یکی از مشکلات رایج خود بیان می‌کنند.

تشخیص بیماری ام اس :

آزمایش مخصوصی برای بیماری ام اس وجود نداشته و فرآیند تشخیص شامل رد کردن احتمالات دیگری است که می توانند باعث این علائم و نشانه ها گردند. بررسی ها نشان می دهند که استرس، سیگار، حمام گرفتن با آب گرم  و یا در مکان های خیلی گرم بودن، در معرض نور خورشید قرار گرفتن و نوشیدن الکل علائم ابتدایی ام اس را تشدید می کنند. وقتی که پزشک تشخیص بیماری ام اس را داد، باید به دنبال یک پزشک متخصص اعصاب که بیماران ام اس ا نیز درمان می کند، باشید. این بیماری، یک بیماری مزمن است و نیاز به یک پزشک متخصص ام اس دارد.

کنترل علائم بیماری ام اس :

اگرچه زنان نسبت به مردان بیشتر در معرض ابتلا به بیماری ام اس قرار دارند، بیشتر علائم این بیماری که در هر دو جنس تجربه می‌شوند، یکسان هستند.به نظر می‌رسد تفاوت‌های اصلی در علائم، تحت تأثیر سطح هورمون ها قرار دارند. مهم نیست که نشانه‌های بیماری ام اس چیست؟ ، گام‌هایی وجود دارد که می‌توان با انجام دادن آنها به مدیریت علائم و احساس بهتر کمک نمود.

این گام‌ها شامل دنبال کردن رژیم غذایی متناسب، ورزش، اجتناب از سیگار کشیدن و استفاده از درمان بلندمدت دارویی ام اس می‌شود. مشورت با پزشک می‌تواند در قالب راهنمایی در مورد تغییرات سبک زندگی و درمان‌هایی که می‌توانند در مدیریت علائم بیماری کمک کند و باعث ایجاد حس بهتر گردد، مفید می باشند.

عوامل خطر

فاکتورهای زیر ریسک ابتلا به بیماری ام اس را افزایش می دهند:

سن :

 اگرچه ام اس درهر سنی اتفاق می افتد ولی به طور معمول در افراد سنین 20 تا 40 سال شایع است.

جنسیت :

 احتمال ابتلا به ام اس در زنان دوبرابر مردان است.

وراثت :

 ریسک ام اس در افراد دارای سابقه خانوداگی این بیماری بیشتر است. به عنوان مثال چنانچه یکی از والدین یا خواهر و برادرهای شما مبتلا به ام اس باشد، احتمال ابتلا به این بیماری در شما  1تا 3 درصد است در حایلکه در جمعیت کلی این میزان 0/1 درصد است. تجربه در دوقلوهای همسان نشان داده است که توارث تنها فاکتور دخیل در ابتلا به ام اس نمی باشد.

چنانچه ابتلا به ام اس به تنهایی توسط ژنتیک تعیین می شد دوقلوهای همسان ریسک متشابهی داشتند ولیکن این چیزی نیست که در عمل اتفاق می افتد. در حقیقت چنانچه یکی از دوقلوها مبتلا به این بیماری باشد، احتمال ابتلا در قل دیگر تنها 30 % می باشد.

عفونت :

 گونه هایی از ویروس ها با ام اس در ارتباط هستند. درحال حاضر بیشترین تمرکز بر ارتباط بین ام.اس با ویروس Epstein-Barrمی باشد، ویروسی که باعث منونوکلئوز(افزایش منوسیت ها در خون) عفونی می شود. اینکه چگونه ویروس Epstein-Barrباعث افزایش احتمال ابتلا به ام اس می شود، تحت بررسی است 

نژاد :

 سفیدپوستان به ویژه خانواده هایی با نژاد اروپای شمالی، در بیشترین ریسک ابتلا به بیماری ام اس قرار دارند. آسیایی ها ، آفریقایی ها و آمریکایی های بومی کمترین ریسک را دارا هستند .

عوامل جغرافیایی :

 ام اس در کشورهایی با آب و هوای معتدل معمول تر است که شامل اروپا ، جنوب کانادا ، شمال ایالات متحده ، نیوزیلند و جنوب استرالیا می شود. به نظر می رسد که ریسک این بیماری با عرض جغرافیایی افزایش می یابد. کودکی که از یک منطقه پرخطر به یک منطقه کم خطر نقل مکان کرده است، ویا برعکس ، میزان ریسک ابتلا به بیماری متناسب با منطقه جدید سکونت وی خواهد بود. ولی چنانچه این انتقال بعد از سن بلوغ باشد، میزان ریسک ابتلا مشابه با محل سکونت اول او خواهد بود.

سایر بیماری ها :

افراد در صورت ابتلا به یکی از بیماری های اتوایمیون زیر، ریسک افزایش یافته برای ابتلا به ام اس را خواهند داشت:

- بیماری تیروئید
- دیابت نوع 1
- بیماری روده تحریک پذیر

چه کسانی در معرض ابتلا به بیماری ام اس قرار دارند؟

به طور کلی علاوه بر افراد عصبی و پراسترس بیشتر دو گروه اشخاص با رفتارهای غلط خود را در معرض ابتلا به بیماری ام اس قرار می دهند که شامل:

1- افراد حساس و زودرنج به ام اس مبتلا می شوند :

این نوع افراد عموما اشخاصی هستند فوق العاده حساس, زودرنج و عصبی و با کمترین ناملایمات از حالت عادی خود خارج شده و تعادل خود را از دست می دهند و ساعت ها فکر خود را مشغول کرده و به خود و دیگران پیله می کنند.

2- افراد با طبع سردی به ام اس مبتلا می شوند :

افرادی هستند که از نظر ژنتیک دارای طبع سردی می باشند و مدام از غذاهای سردی بخش (غذاهائی با pH اسیدی) به حد وفور استفاده می کنند و علاقه زیادی به خوردن ترشی, سرکه, تمبر هندی, ماست, قره قورت و امثال این ها را دارند.

درمان بیماری ام اس :

طیف گسترده‌ای از داروهای مختلف وجود دارند که می‌توانند شدت و تکرار علائم بیماری ام اس را کاهش بدهند. همینطور بعضی از انواع داروها می‌توانند سرعت پیشرفت بیماری را کاهش بدهند. سایر داروها می‌توانند حملات بیماری را کوتاه کنند و علائم بیماری ام اس و مشکلات آن را بهبود دهند مانند درد، مشکلات ادراری و خشکی ماهیچه‌ها.

در پایان :

اثرات ام اس در هر شخصی متفاوت بروز می کند. هر فرد یک مجموعه منحصر به فرد از علائم را تجربه می کند و به درمان به صورت فردی پاسخ می دهد. بنابراین، شما و پزشکتان باید برنامه درمان خود را سفارشی کنید تا علائم ام اس خود را به صورت خاص به عنوان پیشرفت بیماری یا عود بیماری تغییر بدهید. یک برنامه درمان با دقت طراحی شده می تواند به مدیریت ام اس کمک کند.