۱۰ نکته که مبتلایان به سرطان تخمدان باید بدانند

تخمدان­ ها غدد تولید مثلی هستند که تنها در زنان پیدا می ­شوند. تخمدان­ ها برای تولید مثل تخمک­ ها را تولید می‌کنند. تخمک­ ها از طریق لوله‌های فالوپی به رحم می‌روند که آنجا تخمک لقاح می‌یابد و به جنین تبدیل می ­شود. تخمدان ­ها همچنین منبع اصلی هورمون­ های زنانه استروژن و پروژسترون هستند. در هر طرف رحم­ ها در لگن ­ها یک تخمدان وجود دارد.

تخمدان­ها از 3 نوع سلول اصلی تشکیل‌ می شوند. هر نوع سلول می‌تواند به یک نوع تومور مختلف تبدیل شود:

تومورهای اپیتلیال از سلول‌هایی که سطح بیرونی تخمدان را پوشش می‌دهند شروع می‌شوند. بیشتر تومورهای تخمدان، تومورهای سلول‌های اپیتلیال هستند.تومورهای سلول های زایا سلول‌هایی که تخمک را تولید می‌کنند شروع می‌شود.تومورهای استرومال از سلول­ های بافت همبندی شروع می‌شوند که تخمدان را نگه می‌دارند و هورمون‌های زنانه استروژن و پروژسترون را تولید می‌کنند.

بسیاری از این تومورها خوش­ خیم (غیر سرطانی) هستند و هرگز در خارج از تخمدان گسترش پیدا نمی کنند. تومورهای خوش ­خیم را می‌توان با برداشتن تخمدان یا بخشی از تخمدان که حاوی تومور است درمان نمود.تومورهای تخمدانی بدخیم (سرطانی) یا کمی بدخیم می‌توانند به سایر قسمت‌های بدن گسترش پیدا کنند و می­ توانند کشنده باشند. درمان آن‌ها بعداً در این عنوان مورد بحث قرار می‌گیرد.

۱۰ نکته که مبتلایان به سرطان تخمدان باید بدانند و به آن توجه کنند

1) بدنبال یک جراح سرطان زنان باشید (جراح آنکولوژیست زنان)

شاید مهمترین چیزی که شما می توانید انجام دهید این است که دنبال مرکز سرطانی بگردید که پرسنل آن در درمان سرطان تخمدان تجربه دارند. این مراکز اغلب مراکز با حجم بالای بیمار هستند و بسیاری از بیماران را با کمک پزشکانی که تجربه وسیع و مهارت لازم در درمان سرطان تخمدان را دارند معالجه می کنند.پزشکان و مراکز با حجم بالای بیمار به احتمال بیشتری از راهکارهای استاندارد NCCN تبعیت می کنند و در نتیجه طول عمر بالاتری را فراهم می کنند.

همچنین مراجعه به مراکز با حجم بالای بیماران سرطان تخمدان این اطمینان را به شما می دهد که به تشخیص دقیقی خواهید رسید که این مساله ای بسیار مهم است. در برخی موارد سرطان های پیشرفته دستگاه گوارش (سرطان معده، سرطان روده بزرگ و سرطان کبد و مجاری صفراوی و سرطان پانکراس) سرطان تخمدان را تقلید می کنند بنابراین تشخیص دقیقی که منجر به مناسبترین درمان می شود کلید حل مشکل است.

یک پزشک جراح سرطان زنان تنها متخصص یا فلوشیپ آموزش دیده برای تشخیص و درمان بیماران مبتلا به سرطان تخمدان می باشد. شما می توانید برای پیدا کردن پزشک جراح سرطان زنان از فهرست موجود در وبسایت های مخصوص کمک بگیرید.

2) هر گونه علائم غیر معمول و پایدار

علائمی هم‌چون نفخ، درد لگنی یا شکمی، سوء هاضمه یا دشواری در خوردن می‌تواند نشانه این باشد که در گوارش خود مشکلاتی دارید اما این علائم می‌تواند هم‌چنین نشانه ابتلا به سرطان تخمدان نیز باشد.در صورتی که این علائم در شما به طور پایدار وجود دارند، حتما به آن‌ها توجه کنید. در صورتی که این علائم به صورت دائم در شما وجود نداشته و به صورت ناگهانی در شما ایجاد شده و برای دو هفته به طول بکشد، حتما باید با پزشک متخصص مشورت کرده و یک سونوگرافی لگنی انجام دهید.

3)در مورد نقش درمان های دقیق در درمان سرطان تخمدان بپرسید.

برخلاف شیمی درمانی سنتی که به هر سلول سالم و غیر سالم در حال تقسیم بدن حمله می کند درمان های دقیق تغییرات ژنتیکی اختصاصی را هدف می گیرند و تنها بر رشد سلول های سرطانی  اثر میگذارند. اغلب یا تمام سرطان های تخمدان در اثر نتیجه ژنهای غیرطبیعی یا تنظیمات غیرعادی ژنها رخ می دهد.

استراتژی درمان های دقیق این است که زیربنایی ترین اختلالات ژنتیکی را هدف بگیرند. این اختلالات DNA تغییرات ژنومیک نامیده می شود که مسئول رشد سلول های سرطانی آغازگر هستند (سلول های سرطانی ایکه تقسیم شده و موجب رشد سرطان می شوند).

با کشف این اختلالات تستهای ژنومیک ابداع می شود تا ژنهای خاصی را که در سرطان تخمدان غیر طبیعی، عمل می کنند کشف نمایند. با کشف تستهای ژنومیک و دانستن اینکه چه ژنهایی در یک بیمار تغییر کرده است از داروهایی که به طور اختصاصی به آن ژن یا محصولات بعدی آن ژن حمله می کند، استفاده می شود تا دقیقا سرطان را هدف بگیرند و از آسیب سلول های طبیعی اجتناب می کنند.

دسته جدیدی از داروها بنام مهارکننده های PARP اخیرا برای درمان سرطان تخمدان استفاده شده است.

4)انجام آزمایش ژنتیک

 آزمایش‌های ژنتیکی مانند آزمایش خون یا بزاق برای تعیین این که آیا شما جهش ژن‌های BRCA را به ارث برده اید یا خیر، می‌تواند به شما در تعیین مراحل بعدی برای کاهش خطر ابتلا به سرطان تخمدان کمک کند.در صورتی که در حال حاضر به سرطان تخمدان مبتلا هستید، وضعیت ژن‌های BRCA شما می‌تواند به گزینه‌های درمان یا واجد شرایط بودن آزمایش‌های بالینی کمک کند.

به طور کلی پزشک یا مشاور ژنتیک یک نمونه DNA را از خون یا بزاق شما جمع‌آوری کرده و نتایج آن را ظرف چند هفته اعلام می‌کند.

5)برای قرارهای پزشکی خود آمادگی داشته باشید

هر سوالی که دارید را یادداشت کنید و برای هر ویزیت یکی از اعضای خانواده یا دوستان نزدیکتان را با خود ببرید تا از مصاحبه شما با پزشک یادداشت بردارد. برای اینکه بتوانید مطالب را یادآوری کنید ضبط صدا نیز کمک کننده است. مطالعات نشان داده اند که در ملاقات ها تنها 10% آنچه به بیمار گفته می شود در ذهن بیمار میماند.

6) انجام تست تومور

مطالعات نشان داده‌اند که جهش‌های سوماتیک BRCA در سرطان تخمدان بسیار رایج هستند. داشتن جهش BRCA به تصمیم‌گیری در مورد درمان و واجد شرایط بودن برای درمان‌های هدفمند کمک می‌کند. خوشبختانه تحقیقات سرطان تخمدان به درمان‌های پیشرو کمک کرده است.

در صورتی که به سرطان تخمدان مبتلا هستید، تست تومور که شامل آزمایش نمونه‌ای از تومور است و برای دیدن این که آیا جهش در تومور وجود دارد یا خیر استفاده می‌شود، می‌تواند به اطلاع از برنامه درمانی شما کمک کرده و مناسب بودن درمان‌های هدفمند برای شما را مشخص کند.

به یک گروه های آنلاین حمایتی سرطان متصل شوید.

گروه های حمایتی آنلاین برای کمک جهت پیدا کردن پزشک مناسب، به اشتراک گذاشتن اطلاعات و یادگرفتن گزینه های درمانی منبع خوبی هستند. صفحه اینستاگرام موسسه سنین برای راهنمایی شما محیطی خصوصی، ایمن و رایگان را فراهم کرده است. 

7)پیروی از عادات سالم و مناسب

 طبق گفته انجمن سرطان آمریکا به طور کلی یک شیوه زندگی ناسالم شامل عادات غذایی نامناسب و بی تحرکی می‌تواند خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد. در واقع مطالعات نشان داده که زنان فعال کمتر از همتایان غیر فعال و کم تحرک خود به سرطان تخمدان مبتلا می‌شوند.

8)نظر پزشک دیگری را نیز جویا شوید

هر چه شما درباره تشخیص و گزینه های درمانتان بیشتر بدانید برای رسیدن به بهترین درمان شانس بهتری دارید. گرفتن نظر پزشک ثانی به شما کمک می کند تمام گزینه های درمانی موجود را بشناسید و به شما و خانواده تان این اطمینان داده شود که مناسب ترین درمان را می گیرید. پس از جراحان آنکولوژی زنان، نظر پزشکان فوق تخصص مدیکال آنکولوژی بدلیل آشنایی کافی با شیمی درمانی ها و درمان های دقیق سرطان راهگشا است.

9)انجام تست‌های غربالگری

 غربالگری منظم می تواند نقش مهمی در تشخیص سریع ابتلا به سرطان تخمدان ایفا کند که می‌تواند احتمال موفقیت درمان را به شدت افزایش دهد. گزینه‌های رایج مانند سونوگرافی و آزمایش‌های خون که پروتئین‌های خاص را بررسی می‌کنند، همیشه قابل اعتماد نیستند.

10) خطراتی که شما را تهدید می کنند

علاوه بر سوابق خانوادگی، برخی عوامل خطر دیگری نیز وجود دارد که از این میان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سن ۶۳ سال به بالا
• شاخص توده بدنی ۳۰ به بالا
• بارداری پس از ۳۵ سالگی
• نداشتن تجربه بارداری کامل
• استفاده از هورمون درمانی مبتنی بر استروژن بعد از یائسگی به ویژه اگر استروژن به تنهایی و بدون مصرف پروژسترون برای ۵ تا ۱۰ سال مصرف شود
• سابقه ابتلا به سرطان سینه

سخن پایانی

تخمدان یکی از بافت‌های خاص در بدن محسوب می‌شود چرا که سلول‌های آن مانند سلول‌های بنیادی بند ناف یا مغز استخوان، قابلیت تبدیل شدن به بافت‌های مختلف را دارند. این امر باعث می‌شود سرطان‌های نشات گرفته از تخمدان شبیه به بافت‌های مختلف بدن باشند و تنوع زیادی هم داشته باشند.

سرطان تخمدان دومین سرطان شایع دستگاه تناسلی زنان به حساب می‌آید و خطر مرگ و میر بر اثر آن از سایر سرطان‌های دستگاه تناسلی بیشتر است.سن شیوع سرطان تخمدان نیز دو طیف مختلف دارد. درواقع برخلاف اغلب سرطان‌ها که بیشتر درسنین بالا بروز می‌کنند، سرطان‌های تخمدان می‌توانند هم در سنین پایین و هم سنین بالا مشاهده شوند.