با عود سرطان دهانه رحم چه کنیم؟

سرطان دهانه رحم یکی از سرطان های شایع در میان خانم ها بوده که در آن، سلول های سرطانی در داخل بافت رحم شروع به رشد و تکثیر می کنند. دهانه رحم در واقع ورودی رحم به حساب می آید و محل متصل شدن رحم به واژن است.

رشد سرطان های دهانه رحم به آرامی صورت می گیرد و قبل از این که سلول های سرطانی در دهانه رحم دیده شوند، تغییراتی در بافت رحم به وجود می آید که طبیعی به نظر نمی رسند.

از طریق آزمایش پاپ اسمیر می توان این سلول های غیر طبیعی را شناسایی کرد. بعد از این که تغییرات اولیه در بافت رحم ایجاد شد، رشد سلول های سرطانی آغاز شده و حتی ممکن است در بافت های اطراف هم به شکل عمیق وارد شده و رشد کند.

در صورتی که سرطان دهانه رحم در مراحل اولیه شناخته شده و درمان شود، می توان به درمان و بهبودی شخص مبتلا امیدوار بود. در سرطان هایی که هنوز به مرحله مهاجم نرسیده اند، میزان بقای 5 ساله 100 درصد است و در افرادی هم که در مراحل اولیه سرطان مهاجم هستند، این میزان به 91 درصد خواهد رسید. به طور کلی در همه مراحل سرطان دهانه رحم میزان بقای 5 ساله روی هم رفته 70 درصد می باشد.

اگر چه دلایل ابتلا به این سرطان هنوز به طور کامل و دقیق شناخته نشده است اما دانشمندان به طریقه رشد کردن و گسترش این سرطان پی برده اند. قبل از آغاز رشد سلول های سرطانی، بافت دهانه رحم شروع به تغییراتی می کند که با بافت طبیعی آن متفاوت می باشد.

این تغییرات به آرامی و در طی چندین سال بروز می کنند اما گاهی هم می توانند بسیار سریع رخ دهند. اگر سلول های پیش سرطانی غیر طبیعی روی دهانه رحم تشکیل شوند، معمولاً زمانی که یک خانم آزمایش تست پاپ اسمیر را انجام دهد قابل تشخیص و شناسایی خواهند بود.

گاهی اوقات بدون این که درمانی صورت گیرد، سلول های پیش سرطانی ناپدید می شوند اما در بیشتر موارد لازم است که فرد تحت درمان قرار گیرد. اگر سلول ها به صورت خود به خودی ناپدید نشوند و درمان نیز صورت نگیرد، رشد سلول های سرطانی آغاز شده و در عمق بافت دهانه رحم و همچنین بافت های اطراف آن نفوذ می کند. شایع ترین نوع سرطان رحم دهانه رحم هم سرطان سلول های سنگفرشی است.

عود سرطان دهانه رحم

سرطانی که پس از درمان مجددا بر گردد، عود سرطان نامیده می شود. عود سرطان دهانه رحم می تواند به صورت موضعی در درون یا نزدیک محل شروع اولیه سرطان مثل گردن رحم، رحم، اعضای لگنی مجاور یا در نواحی دورتر مثل ریه یا استخوان اتفاق بیفتد‌. اگر سرطان فقط در لگن عود کند ممکن است جراحی وسیع جهت خالی کردن لگن برای برخی بیماران انجام گیرد. گاهی پرتو درمانی یا شیمی درمانی هم برای کاهش سرعت رشد سرطان یا کاهش علائم آن استفاده می شود اما موجب درمان سرطان شخص نخواهند شد.

اگر شیمی درمانی استفاده شود، بهتر است با هدف از درمان و محدودیت های درمان آشنا باشید. گاهی شیمی درمانی می تواند کیفیت زندگی بیمار را بهبود بخشد و یا آن را کمتر کند که باید حتما در این مورد با پزشک خود مشورت کنید. درمان های جدیدی هم وجود دارد که ممکن است در موارد عودهای دورتر از منشا سرطان مفید باشند که همچنان در مراحل کار آزمایی های بالینی در دست بررسی هستند.

درمان سرطان گردن رحم در حاملگی

تعداد کمی از بیماران با سرطان دهانه رحم در حاملگی تشخیص داده می شوند که ۷۰ درصد آن ها در مرحله ۱ قرار دارند. برنامه درمانی در زمان حاملگی بر اساس عوامل زیر تعیین می شود:

• سایز تومور
• درگیری غدد لنفاوی مجاور
• زمان گذشته از شروع حاملگی
• نوع سرطان دهانه رحم

اگر سرطان در مراحل بسیار ابتدایی باشد، مانند کارسینوم این سیتو و در مرحله 0 یا IA، بیش تر پزشکان معتقد هستند که ادامه حاملگی تا پایان آن ایمن است و درمان هم چند هفته بعد از تولد شروع خواهد شد. گزینه های درمانی سرطان مرحله ابتدایی پس از تولد عبارتند از هیسترکتومی (خارج کردن کامل رحم)، تراکلکتومی کامل یا بیوپسی هرمی.اگر سرطان در مرحله IB یا بالاتر باشد، باید بیمار به همراه پزشک خود تصمیم بگیرد که آیا حاملگی ادامه یابد یا نه. اگر جواب نه باشد، درمان هیسترکتومی کامل و یا پرتودرمانی است. گاهی شیمی درمانی می تواند حین حاملگی داده شود که اکثرا در سه ماهه دوم یا سوم است تا تومور کوچک شود. اگر تصمیم به ادامه حاملگی داشته باشد، نوزاد باید زمانی که قابلیت حیات در خارج از رحم را دارد در اسرع وقت با سزارین خارج شود. معمولا سرطان های پیشرفته تر نیاز به درمان های فوری تری دارند.

با عود سرطان دهانه رحم چه کنیم؟

عود سرطان به معنای بازگشت دوباره آن بعد از درمان است. عود ممکن است در دهانه رحم یا در سایر نقاط بدن رخ دهد. اگر عود سرطان در لگن اتفاق بیفتد از روش شیمی درمانی به جهت تسکین علایم سرطان استفاده می شود. اگر عود در خارج از لگن رخ دهد نیز ممکن است بیمار به اختیار خود برای درمانش، روش های شیمی درمانی را که در حال انجام مطالعات بالینی هستند انتخاب کند.خود درمانی برای سرطان به هیچ عنوان مناسب نیست. بدون انجام درمان پزشکی، سرطان دهانه رحم به رشد و گسترش خود ادامه خواهد داد. در نهایت، اعضای حیاتی بدن قادر به عملکرد صحیح نخواهند بود چون که سرطان اکسیژن و مواد مغذی آنها را به مصرف رسانده و موقعیت آن ها را تغییر داده و یا به آنها آسیب رسانده است که در این صورت، اغلب نتیجه این کار مرگ است.

اگرچه خود درمانی نامناسب است اما روش هایی وجود دارد که می توان برای کاهش فشارهای جسمی و روانی ناشی از سرطان دهانه رحم و درمان آن انجام داد.
داشتن تغذیه مناسب یکی از بهترین کارهایی است که می توان انجام داد. ممکن است در طول درمان سرطان دهانه رحم بیمار اشتهای خود را از دست بدهد. عوارض جانبی شایع شیمی درمانی شامل حالت تهوع، استفراغ و زخم های داخل دهان است. اما اگر او کالری و پروتئین کافی مصرف کند می تواند انرژی خود را حفظ کرده و عوارض جانبی درمان را بهتر تحمل کند. برای داشتن یک رژیم مناسب می توان با یک متخصص تغذیه نیز مشورت کرد. تغییر سبک زندگی هم ممکن است در طول درمان به بیمار احساس بهتر و راحت تری بدهد. برای حفظ سطح انرژی می توان فعالیت های بدنی ملایم انجام داد با اطمینان از این که این فعالیت ها فرد را خسته نخواهد کرد.

در شب ها باید به اندازه کافی خوابیده و در صورت لزوم طی روز چرت بزنید. حتما باید سیگار را ترک نمود و از مصرف الکل نیز خودداری کرد. حتی بعد از این که فرایند درمان شما کامل شد، لازم است به طور مرتب پزشک خود را ملاقات کرده و در مورد وضعیت سلامتی خود پیگیر باشید.

معاینات منظم لگن و تست پاپ اسمیر برای هر خانمی حائز اهمیت است. این تست ها برای شخصی که تحت تأثیر تغییرات پیش سرطانی یا سرطان دهانه رحم قرار گرفته است، اهمیت بیشتری می یابد.

مراقبت های پیگیرانه باید شامل معاینه کامل لگن، انجام تست پاپ اسمیر و سایر آزمایشات باشد که طبق برنامه منظم توصیه شده توسط متخصص زنان و زایمان مشخص می شود. این اقدامات احتیاطی برای تشخیص سریع در صورت عود سرطان ضروری هستند.

عوارض جانبی درمان سرطان دهانه رحم ممکن است سال ها بعد نمایان شود. به همین دلیل باید همچنان معاینات منظم ادامه یافته و مشکلاتی که در این بین پدیدار می شوند را گزارش نمود.

نکته مهم در پیشگیری از سرطان مهاجم دهانه رحم، شناسایی هر گونه تغییرات سلولی در مراحل اولیه و قبل از تبدیل شدن آن به سرطان است. معاینات منظم لگن و تست پاپ اسمیر بهترین روش برای انجام این کار هستند.

این که هر چند وقت یکبار باید معاینه لگن و تست پاپ اسمیر انجام داده شود به وضعیت فردی و سن بیمار بستگی دارد.بر اساس دستورالعمل ها، زنان در هر سنی که دهانه رحم شان را توسط هیسترکتومی برداشته باشند و هیچ سابقه سرطان یا پیش سرطان دهانه رحم را نداشته باشند، نیازی به غربالگری ندارند.

اگر از نظر جنسی فعال بوده و خطر بیشتری برای ابتلا به بیماری های مقاربتی دارید، سالانه آزمایش کلامیدیا، سوزاک و سیفیلیس را انجام دهید. حداقل یک بار، و اگر در معرض خطر بالا هستید، به طور مکرر آزمایش اچ آی وی را انجام دهید.پیشگیری از عفونت HPV در جلوگیری از تغییرات پیش سرطانی و سرطان دهانه رحم از اهمیت بالایی برخوردار است.

اقدامات پیشگیرانه شامل خودداری از رابطه، به کار بردن یک سد محافظتی مانند استفاده از کاندوم در حین مقاربت و تزریق واکسن می باشند.استعمال سیگار یکی دیگر از عوامل خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم است که قابل کنترل بوده و می توان از آن جلوگیری کرد. ترک سیگار ممکن است احتمال ابتلا به این بیماری را کاهش دهد پس باید حتما این عامل را نیز مد نظر قرار داد و مصرف سیگار و یا سایر دخانیات را پس از رساندن به حداقل میزان، ترک نمود.