آشنایی بیشتر با سرطان روده

سرطان روده بزرگ یکی از انواع سرطان است که با نام سرطان روده نیز شناخته می شود و در واقع به هر نوع سرطانی که بر روده ی بزرگ اثر می گذارد ، اطلاق می شود. این نوع سرطان دومین علت اصلی مرگ و میر بر اثر سرطان در زنان و سومین علت مرگ ناشی از سرطان در مردان است.

اما باید بگوییم که به دلیل پیشرفت در تکنیک های غربالگری و اثربخشی درمان ها ، میزان مرگ و میر ناشی از سرطان روده به میزان چشمگیری کاهش پیدا کرده است. این نوع سرطان می تواند خوش خیم ، غیر سرطانی و یا بدخیم باشد. یک سرطان بدخیم می تواند در سایر نقاط بدن گسترش یافته و به سایر بافت ها و ارگان های بدن آسیب برساند.

علائم و نشانه های سرطان روده بزرگ

بروز سرطان در بدن افراد مختلف می تواند با علائم متفاوتی همراه باشد ، چرا که سیستم ایمنی بدن هر فرد نسبت به غدد سرطانی واکنش های مختلفی دارد. اما به طور کلی می توان بیان کرد که این نوع سرطان دارای یک سری علائم مشخص است که این علائم عبارتند از:

• تغییر در عادات روده
• اسهال و یا یبوست
• احساس اینکه روده پس از حرکت روده به درستی خالی نمی شود.
• وجود خون در مدفوع که سبب میشود که مدفوع تیره تر گردد.
• وجود خون قرمز روشن که از روده ترشح می شود.
• درد و نفخ شکم
• احساس پر بودن شکم حتی پس از اینکه مدتی چیزی خورده نشده است.
• خستگی و بی حالی
• کاهش وزن غیر قابل توضیح
• وجود توده ای در شکم و نواحی اطراف آن که توسط پزشک احساس می شود.
• کمبود آهن غیرقابل توضیح در مردان و یا در زنان پس از یائسگی

علاوه بر علائمی که مطرح شد ، ممکن است که بیمار با نشانه های دیگری نیز مواجه شود که در صورتی که این علائم به مدت 4 هفته و یا بیشتر تداوم داشتند ، لازم است که فرد حتما به پزشک مراجعه کند.

درمان سرطان روده بزرگ

درمان این نوع سرطان به عوامل مختلفی بستگی دارد ، از جمله اندازه ی تومور سرطانی ، محل آن ، مرحله ی سرطان و سلامت عمومی بیمار. گزینه های درمانی برای این نوع سرطان شامل شیمی درمانی ، پرتودرمانی و جراحی است.

جراحی سرطان روده

این نوع درمان رایج ترین روش درمانی برای بهبود سرطان روده بزرگ بوده که در آن تومور های بدخیم و هر غده ی موجود در اطراف مجاری لنفاوی برداشته می شود تا خطر شیوع سرطان کاهش یابد. در پایان عمل جراحی قسمت های مختلف روده معمولا به هم دوخته می شوند اما گاهی اوقات روده به طور کامل برداشته می شود و یک کیسه ی کلستومی به جای آن در بدن به کار گذاشته می شود.

اگر این نوع سرطان در مراحل اولیه تشخیص داده شود ، ممکن است که عمل جراحی بتواند سرطان را به طور کامل درمان کند. همچنین در صورتی که عمل جراحی نتواند این نوع سرطان را درمان کند ، از آن به منظور کاهش علائم سرطان استفاده می شود.

شیمی درمانی

شیمی درمانی یک نوع روش درمانی است که در آن از مواد شیمیایی برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می شود. شیمی درمانی از جمله روش هایی است که ممکن است عوارض جانبی مختلفی را برای فرد به همراه داشته باشد.

 بنابراین لازم است که بیمار پیش از اقدام برای انجام این نوع درمان از تمامی عوارض آن آگاهی داشته و تصمیمات لازم برای انتخاب شیوه ی درمان خود را اتخاذ کند. با توجه به تحقیقاتی که صورت گرفته شیمی درمانی برای درمان سرطان روده بزرگ موثر بوده و در موارد متعددی درمان به طور کامل حاصل شده است.

پرتودرمانی

در روش پرتودرمانی از پرتوهای پرانرژی برای از بین بردن سلول های سرطانی و جلوگیری از تکثیر آنها استفاده می کنند. پرتودرمانی برای درمان این نوع سرطان بسیار رایج بوده و در مواردی از پرتودرمانی به منظور کوچک کردن غده ی سرطانی پیش از جراحی استفاده می شود.

از پرتودرمانی و شیمی درمانی ممکن است که برای کاهش علائم و نشانه های ناشی سرطان روده نیز استفاده شود.

بهبود سرطان روده بزرگ

در صورت عدم درمان این نوع سرطان ، ممکن است که تومور های بدخیم به سایر قسمت های بدن گسترش یابند. احتمال درمان سرطان روده در صورتی که در مراحل اولیه تشخیص داده شود ، به میزان قابل توجهی افزایش می یابد. به طور کلی می توان گفت که بهبودی بیمار به عوامل زیر بستگی دارد:

• مرحله ای که سرطان تشخیص داده می شود.
• احتمال اینکه سرطان انسداد و یا سوراخ در روده ایجاد کند.
• سلامت عمومی بیمار

همچنین در بعضی موارد ممکن است که سرطان پس از درمان ، دوباره بازگردد.

عوامل خطر سرطان روده بزرگ

عوامل خطر عبارت است که از عواملی که وجود آنها می تواند احتمال ابتلا به این نوع سرطان را بالا ببرد که عبارتند از :

• سن بالا
• رژیم غذایی سرشار از پروتئین حیوانی ، چربی های اشباع و کالری بالا
• رژیم غذایی کم فیبر
• مصرف زیاد الکل
• ابتلا به سرطان پستان ، تخمدان و رحم
• سابقه ی خانوادگی سرطان روده
• ابتلا به کولیت اولسراتیو ، بیماری کرون و بیماری تحریک پذیری روده
• اضافه وزن و چاقی
• سیگار کشیدن
• عدم فعالیت بدنی
• وجود پولیپ در روده ی بزرگ
• بیشتر سرطان های روده ی بزرگ بیشتر در پولیپ ها و یا آدنوما ایجاد می شوند.
• خوردن گوشت قرمز و یا مواد غذایی فرآوری شده
• افرادی که ژن سرطانی دارند.

مراحل سرطان روده بزرگ

به طور کلی می توان بیان کرد که مشخص نیست دقیقا چه عواملی باعث ایجاد این نوع سرطان در افراد مختلف می شود. مراحل سرطان میزان گسترش آن را مشخص می کند. تعیین مرحله به منظور انتخاب مناسب ترین روش درمان استفاده می شود.

یک سیستم معمول استفاده شده برای تعیین مرحله ی این نوع سرطان ، مراحل را از 0 تا 4 نشان می دهد. مراحل سرطان روده بزرگ عبارتند از:

مرحله 0 : به مرحله ای اطلاق می شود که در آن سرطان هنوز در مخاط و یا لایه ی داخلی روده ی بزرگ قرار دارد و اصطلاحا به این مرحله کارسینوما نیز گفته می شود.

مرحله 1 : سرطان از طریق لایه ی داخلی روده ی بزرگ رشد کرده اما هنوز به خارج از دیواره ی روده گسترش نیافته است.

مرحله 2 : سرطان در دیواره ی داخلی رشد کرده و گسترش یافته اما هنوز به غدد لنفاوی مجاور نرسیده است.

مرحله 3 : سرطان به غدد و مجاری لنفاوی مجاور حمله کرده است اما هنوز سایر قسمت های بدن را تحت تاثیر قرار نداده است.

مرحله 4 : سرطان در سایر قسمت های بدن از جمله اندام هایی مانند کبد ، غشای حفره ی شکمی ، ریه و تخمدان ها گسترش یافته است.

همچنین امکان این وجود دارد که سرطان پس از درمان ، دوباره بازگشته و روده ی کوچک و روده ی بزرگ را تحت تاثیر قرار دهد. در 40 درصد مواقع تشخیص سرطان روده بزرگ در مرحله ی پیشرفته اتفاق می افتد که احتمالا بهترین روش درمانی در این مرحله جراحی است.

تشخیص سرطان روده بزرگ

غربالگری می تواند پولیپ ها را قبل از ابتلا به سرطان تشخیص دهد. همچنین با استفاده از این روش می توان سرطان را در مراحل اولیه تشخیص داد. در ادامه به بررسی روش های غربالگری و سایر روش های تشخیص این نوع سرطان می پردازیم:

آزمایش مدفوع خون

در این نوع آزمایش یک نمونه از مدفوع بیمار را برای بررسی حضور خون در آن می سنجند. این کار را می توان در مطب پزشک و یا در خانه انجام داده که پس از این مرحله نمونه برای بررسی به آزمایشگاه ها فرستاده می شود.

آزمایش مدفوع خون صد درصد دقیق نیست زیرا همه ی سرطان ها سبب خونریزی نمی شوند. بنابراین این آزمایش می تواند نتیجه ی منفی کاذبی را ایجاد کند. همچنین امکان این وجود دارد که خون در مدفوع به دلیل وجود بیماری های دیگری مانند بواسیر وجود داشته باشد.

آزمایش DNA مدفوع

این آزمایش چندین نشانگر DNA را تجزیه و تحلیل می کند و وجود سرطان روده بزرگ و یا وجود سلول های پولیپ پیش سرطانی را در مدفوع بررسی می کند. این آزمایش برای تشخیص این نوع سرطان بسیار دقیقی عمل می کند و کارایی آن برای تشخیص پولیپ به نسبت کمتر است. چرا که نمی تواند تمام جهش های DNA را مشخص کند.

سیگموئیدوسکوپی

در این روش پزشک از یک لوله ی انعطاف پذیر و روشن استفاده می کند تا روده بزرگ بیمار را مورد بررسی قرار دهد. این آزمایش تنها چند دقیقه به طول می انجامد و دردناک نیست اما ممکن است که ناراحت کننده باشد. از طرفی خطر سوراخ شدن دیواره ی روده بزرگ در این روش وجود دارد.

اگر پزشک پولیپ و یا سرطان روده را تشخیص دهد می تواند از کولونوسکوپی استفاده کند تا کل روده ی بزرگ بیمار را مورد بررسی قرار دهد و هر پولیپی که وجود دارد را خارج کند. از این روش تنها برای تشخیص سرطان روده بزرگ استفاده می شود و نمی تواند سایر مشکلات موجود در دستگاه گوارش را نشان دهد.

اشعه ایکس باریم آنما

باریم ماده ای است که در روده بزرگ بیمار قرار گرفته و در پرتو ایکس ظاهر می شود. باریم آستر روده را پر کرده و میپوشاند و میتواند تصویری شفاف از روده ی بزرگ ایجاد کند. اگر این روش تشخیص هر مورد غیر طبیعی را نشان دهد ، پزشک پس از آن انجام آزمایش کولونوسکوپی را توصیه می کند.

کولونوسکوپی

از دیگر روش های تشخیص سرطان روده بزرگ است که در آن از یک لوله ی باریک ، طولانی و انعطاف پذیر که دارای یک دوربین فیلمبرداری در سر آن است ، استفاده می شود. به وسیله ی این لوله پزشک می تواند کل روده ی بزرگ به همراه بخشی از روده ی کوچک را مشاهده کند.

هر پولیپی که در این روش در روده بزرگ مشاهده شود ، در طی عمل جراحی برداشته می شود و در مواردی نیز نمونه هایی از غده ی سرطانی به عنوان بیوپسی گرفته می شود.

کولونوسکوپی بدون درد است و در این روش برای آرامش بیمار به او آرامبخش ملایم داده می شود تا او را آرام کند. خونریزی و سوراخ شدن دیواره ی روده بزرگ از عوارض این نوع روش تشخیص است که به ندرت ممکن است که اتفاق بیفتد.

جلوگیری از سرطان روده بزرگ

بسیاری از عادات و روش های زندگی ممکن است که خطر ابتلا به سرطان روده را افزایش دهد که در ادامه به بررسی آنها و راهکار های اصلاح آنها می پردازیم :

غربالگری منظم

افرادی که قبلا این نوع سرطان را داشته اند ، بالای 50 سال سن دارند ، سابقه ی خانوادگی این نوع سرطان را دارند یا به بیماری کرون مبتلا هستند باید غربالگری منظم داشته باشند.

تغذیه

رژیم غذایی با مقدار زیادی فیبر ، میوه ، سبزیجات ، کربوهیدرات و حداقل استفاده از گوشت قرمز و محصولات فراوری شده را دنبال کنید. از چربی های اشباع طبیعی و سالم مانند آووکادو ، روغن زیتون ، روغن ماهی و موارد مشابه آنها استفاده کنید.

ورزش

طبق مطالعات صورت گرفته ثابت شده است که ورزش منظم تاثیر زیادی بر کاهش خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ دارد.

وزن بدن

اضافه وزن و یا چاقی خطر ابتلا به بسیاری از سرطان ها از جمله سرطان روده را افزایش می دهد.

طبق تحقیقاتی که صورت گرفته ، نشان داده شده که مصرف آسپرین در تقویت سیستم ایمنی بیماران مبتلا به سرطان پستان ، پوست و روده می تواند موثر باشد. همچنین استفاده از موادی که حاوی ویتامین C هستند ، می تواند از پیدایش سلول های سرطانی پیشگیری کند.

نوشیدن قهوه به صورت روزانه حتی اگر قهوه بدون کافئین باشد ، خطر ابتلا به این نوع سرطان را کاهش می دهد.

در نهایت باید بگوییم که احتمال بروز این نوع سرطان در همه ی افراد وجود دارد اما افرادی که در آنها عوامل خطر نیز وجود بیشتر به این نوع سرطان مبتلا می شوند. با توجه به اینکه روش های تشخیص متعددی برای این نوع سرطان وجود دارد ، مرحله ی سرطان تشخیص داده می شود و در نهایت با تشخیص مرحله می توان بهترین روش درمانی را انتخاب کرد.

انتخاب روش درمانی حتما باید با مشورت چندین پزشک صورت گیرد و لازم است که فرد در طی مراحل درمان روحیه ی خود را حفظ کند. حمایت و پشتیبانی خانواده و دوستان برای درمان سرطان نیز می تواند بسیار مهم باشد.

کلام آخر درباره سرطان روده بزرگ

سرطان در روده بزرگ می تواند افراد را به مشکلات یبوستی روبرو کند. این نوع از سرطان در واقع می تواند تومورهای سرطانی را در روده بزرگ ایجاد کند و به مرور زمان و در صورت درمان نکردن، به دیگر اندام های داخلی افراد گسترش پیدا کند. به همین دلیل برای اینکه بتوانید از پیشرفت این بیماری مهلک بکاهید نیاز است که هر چه سریعتر اقدام به درمان کنید.

از آنجایی که درمان هایی نظیر شیمی درمانی، پرتو درمانی و درمان های خوراکی می تواند مراحل متعددی داشته باشد تا تومورهای سرطانی از این طریق از بین بروند، باید هزینه و زمان زیادی را صرف کنید تا بتوانید از شیوع بیماری سرطان روده بزرگ در خود جلوگیری کنید. همانطور که می دانیم این پروسه درمانی نیاز به صرف هزینه های گزافی دارد که در بیشتر مواقع باید به صورت آزاد پرداخت شود. با این حال برخی از افراد از استطاعت مالی بالایی برخوردار نیستند و نمی توانند هزینه های درمانی خود را پرداخت کنند.

به همین دلیل انجمن های خیریه و موسسات حمایت از بیماران مبتلا به سرطان در چند سال اخیر فعالیت های بسیاری را برای تامین این هزینه ها و کمک به این افراد انجام داده اند. یکی از این فعالیت ها را می توان تهیه تاج گل خیریه و استند تسلیت نامید. در واقع با فروش این محصولات و هزینه های به دست آمده برای کمک به این بیماران در نظر گرفته می شود.