سرطان آندومتر و درمان آن

سرطان آندومتر یکی از انواع سرطان رحم می باشد که لایه ی  پوشش داخلی آن را درگیر می کند. درمان سرطان آندومتر معمولا شامل جراحی و برداشتن رحم، دهانه ی رحم (سرویکس)، تخمدان ها و لوله های فالوپ می باشد. برای برخی از زنان پس از جراحی، شیمی درمانی یا پرتو درمانی نیز توصیه می شود.

سرطان آندومتر در بیماران مبتلا به سرطان پستان که با تاموکسیفن درمان می‌شوند ایجاد می شود. بیماری که این دارو را مصرف می‌کند باید هر سال مورد معاینه لگن قرار بگیرد و هرگونه خونریزی واژن (غیر از خونریزی قاعدگی) را خیلی سریع گزارش دهد. خانم‌هایی که استروژن تنها مصرف می‌کنند (هورمونی که بر رشد بعضی ازسرطان‌ها اثر می‌گذارد) خطر ایجاد سرطان آندومتر در آنها افزایش می‌یابد. مصرف استروژن در ترکیب با پروژسترون (یک هورمون دیگر) خطر ایجاد این سرطان را در خانم‌ها افزایش نمی‌دهد.

آندومتر به طور کلی به پوشش بافت رحم گفته می شود. رحم عضو گلابی شکل است که در لگن خانمها قرار دارد و جنین تا زمان زایمان در رحم رشد می کند. رحم به دو بخش تقسیم می ‌شود. بخش بالایی آن جسم رحم و بخش پایینی آن دهانه رحم نام دارد.

آندومتر عضوی متفاوت از رحم می باشد. آندومتر یک بافت نرم و اسفنجی است که هر ماه بر اساس قاعدگی فرو می‌ ریزد. زمانی که خانم ها قاعده می ‌شوند هورمون های استروژن فعال می شوند که این می تواند باعث ضخیم شدن آندومتر شود. در دوره قاعدگی هورمون دیگری به نام پروژسترون ترشح می شود که باعث می شود لایه درونی آندومتر برای بارداری آماده شود. اما اگر خانم ها باردار نشوند این لایه درونی آندومتر به صورت خون در دوره قاعدگی بیرون می ریزد.

درجه بندی سرطان رحم

همانطور که می دانید سرطان رحم نیز مانند انواع دیگر سرطان  دارای درجه بندی می باشد .برای شناخت بیشتر از میزان طول عمر بیماران مبتلا سرطان رحم و شیوه های درمان قطعی سرطان رحم، لازم است این درجه بندی ها را بشناسید.

کارسینوم سرطان رحم با توجه به پاتوژنز دارای دو نوع می باشد که عبارت اند از :

 تیپ یک و تیپ دو.

کارسینوم اندومتر نوع یک؛ تومورهای type I ، به طور میانگین ۸۰ درصد از موارد سرطان رحم را تشکیل می دهند. در این دسته، سن بیماران کمتر و در حدود سنین یائسگی می باشند که از نظر سابقه تماس با استروژن مقابله پروژسترون در آن ها وجود دارد.

کارسینوم اندومتر نوع دو؛ تومورهای type II ، در زنانی رخ می دهد  که تحت هیچ نوع تحریک استروژنی نمی باشند . این تومورهای غیروابسته به استروژن در زنان مسن تر و در سنین بعد از دوران یائسگی رخ می دهد که  ژنتیک و نژاد زنان نیز در میزان ابتلا به تاثیر گذار می باشد.

سرطان آندومتر چه زمانی رخ می دهد؟

سرطان آندومتر زمانی اتفاق می ‌افتد که سلول‌های آن دچار تغییراتی شود. اگر این تغییرات بدخیم باشند و نتوان آن را کنترل کرد، رشد و تکثیر می شود. در صورتی که رشد اتفاق بیفتد سلول های سرطانی به تومور سرطانی و بدخیم تبدیل می شوند. سرطان آندومتر جزء سرطان های خطرناک برای خانم ها به حساب می آید.

زیرا در صورتی که سلول ‌های سرطانی در بافت های آندومتر تکثیر پیدا کنند سلول‌های سالم را نیز از بین می برند و همچنین ممکن است به قسمت ‌های دیگر بدن منتقل شوند و به سرطان های متاستاز تبدیل شود و کل بدن را نیز درگیر کند.

سرطان آندومتر چند نوع دارد؟

تمام تومورهای سرطانی که در آندومتر رخ می ‌دهد بدخیم نیستند. برخی از این تومورها می‌ تواند خوش خیم باشد و به قسمت های دیگر بدن نیز سرایت نکند.سرطان آندومتر دو نوع دارد. یک نوع از این سرطان به دلیل ترشح بافت غددی است که آدنوکارسینوم آندومتر نام دارد و نوع دیگر سرطان آندومتر، سارکوم رحمی می باشد که توسط اتصال بافت به رحم به وجود می آید.

باید اضافه کرد که سرطان آندومتر که ناشی از آدنوکارسینوم می باشد در میان زنان بسیار شایع تر از سارکوم رحمی است. به جرات می ‌توان گفت که نیمی از سرطان های آندومتر از نوع آدنوکارسینوم می باشند. سرطان آندومتر جزء چهارمین سرطان های شایع در میان زنان محسوب می شود.

خانم هایی که ۵۰ تا ۶۰ سال دارند احتمال بیشتری وجود دارد که به این سرطان مبتلا شوند. اما این بدان معنا نیست که خانم ها در سن قبل از یائسگی به سرطان آندومتر مبتلا نشوند. معمولاً زنانی که در سن باروری قرار دارند و یا مسن تر هستند احتمال ابتلا به سرطان آندومتر در آنها وجود دارد.

راه های پیشگیری از سرطان آندومتر چیست؟

به این نکته توجه کنید، خانم هایی که از قرص ‌های ضد بارداری استفاده می‌ کنند درصد ابتلای خود را به سرطان آندومتر کاهش می ‌دهند. خانم هایی که از قرص ‌های ضدبارداری استفاده کرده‌اند ۵۰ درصد شانس خود را برای ابتلا نشدن به این سرطان بالا بردند.در صورتی که قرص ضدبارداری مصرف کرده‌اید باید به این نکته نیز توجه کنید که کاهش احتمال ابتلا به این سرطان ۱۰ سال بعد از مصرف قرص های ضد بارداری وجود دارد.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

زنان از لحاظ میزان خون قاعدگی، مدت قاعدگی و تعداد تکرار پریود خود به طور قابل ملاحظه ای با هم فرق دارند. زنان باید مواظب هرگونه خونریزی غیر طبیعی باشند. اگر پریود زنان شدیدتر از میزان نرمال باشد یا چندین بار در ماه رخ دهد، یا در بین پریودهای خود لکه بینی داشته باشند، باید حتما به پزشک مراجعه کنند. تغییرات خون ریزی قاعدگی یا خون ریزی غیر طبیعی ممکن است علل تفاوتی داشته باشند برای همین باید به پزشک مراجعه کرد تا علت آن تشخیص داده شود.

خانم ها چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنند؟

معمولاً اگر خانم ها در زمان پریود و یا خونریزی در آن دوره دچار تغییراتی شوند باید حتماً به پزشک مراجعه کنند. در صورتی که در ماه چند بار پریود شوند و یا خونریزی غیر طبیعی داشته باشند باید این نشانه ها را جدی بگیرند و تحت معاینات قرار بگیرند.تغییراتی که در قاعدگی خانم ها به وجود می آید می تواند نشانه سرطان آندومتر نباشد اما به دلیل اینکه علت های مختلفی وجود دارد باید برای تشخیص علت آن را پیگیری کنند.

علائم سرطان آندومتر چیست؟

معمولاً شایع‌ترین علتی که می تواند نشان دهنده ی سرطان آندومتر باشد خونریزی غیرطبیعی واژن در زنان است. زنانی که یائسه شده اند اگر خونریزی غیر طبیعی داشته باشند باید آن را جدی بگیرند.زنانی که یائسه نشده اند اما به سن یائسگی نزدیک هستند باید خونریزی های شدید را جدی بگیرند و برای پیدا کردن علت آن به پزشک مراجعه کنند.

 برخی از علائم ممکن است در زنان رخ دهد که نشان دهنده ی پیشرفت سرطان در بدن آن ها باشد این علائم عبارت است از:

• درد لگن
• کاهش وزن بدون دلیل

• و ایجاد برآمدگی در ناحیه لگن
• خونریزی یا ترشح غیرطبیعی واژینال که در 9نفر از 10 زن مبتلا به سرطان آندومتر اتفاق می افتد.
• پس از ورود زن به دوره  یائسگی ، نشانه به صورت خونریزی غیرطبیعی واژینال پدید می آید. اولین خونریزی بعد از یائسگی باید به وسیله  پزشک  تحت کنترل قرار گیرد تا مطمئن شود که به علت سرطان رحم نمی باشد. با این حال، تنها 15درصد از زنان مبتلا به خونریزی بعد از یائسگی مبتلا به سرطان رحم می شوند.
• ترشح واژن که ممکن است از صورتی تا آبکی به ضخیم یا قهوه‌ای و بد بو تغییر نماید.
• سختی یا درد در زمان  ادرار کردن
• رحم بزرگ و ضخیم شده در طول معاینه لگن

باید اضافه کرد که تشخیص به موقع و زودهنگام هر سرطان به خصوص سرطان آندومتر می تواند تاثیر بسیار زیادی در درمان آن داشته باشد.

دلیل ابتلا به سرطان رحم چیست؟

دلیل اصلی سرطان رحم مشخص نیست؛ با این حال عوامل مشخصی ممکن است خطر ابتلا به این سرطان را افزایش دهند.یکی از مهمترین مواردی که ریسک ابتلا به سرطان رحم را افزایش می دهد، عدم تعادل هورمونی است. به ویژه بالا بودن میزان هورمونی به نام استروژن، خطر ابتلا به این سرطان را بیش از پیش افزایش می دهد.

از جمله عواملی که منجر به به هم خوردن تعادل استروژن در بدن می شود، می توان به چاقی، دیابت، و درمان جایگزینی هورمونی (HRT) اشاره کرد. مصرف طولانی مدت داروی سرطان سینه تاموکسیفن نیز تا حدی ریسک ابتلا به سرطان رحم را افزایش می دهد.همیشه امکان پیشگیری از سرطان رحم وجود ندارد؛ با این وجود مواردی مانند داشتن وزن متعادل و استفاده طولانی مدت از برخی روش های پیشگیری بارداری، قادر به کاهش احتمال ابتلا به این بیماری هستند.

چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به سرطان آندومتر هستند؟

سرطان آندومتر بیشتر در افراد مسن بروز می می کند و افرادی که اضافه وزن دارند. به این دلیل که توده ی چربی تعادل هورمون های جنسی را بر هم می زند بیمارانی که جهت درمان سرطان سینه از داروهای هورمونی مانند تاموکسی فن استفاده می کنند نیز در معرض ابتلا به سرطان آندومتر هستند.  به همین دلیل پزشکان به بیمارانی که سرطان سینه دارند و این دارو را مصرف می کنند توصیه می کنند که هر چند وقت یک بار (شش ماه یک بار)  از نظر ضخامت آندومتر مورد بررسی قرار بگیرند.

راه های درمانی سرطان آندومتر کدام است؟

 اگر سرطان آندومتر در مراحل پیشرفته خود باشد روش‌های درمانی آن نیز متفاوت می باشد. توصیه ی پزشکان به زنان این است که در صورت مشاهده هرگونه نشانه و علائم غیر طبیعی در بدن و یا ناحیه لگن حتماً به پزشک مراجعه کنند.زیرا اگر این نشانه ها به دلیل وجود سرطان آندومتر باشد تشخیص زودهنگام آن می تواند روند درمان را سریع تر و همچنین بهبودی آن را قطعی تر کند. اصلی‌ترین درمانی که برای سرطان آندومتر در نظر گرفته می شود جراحی می باشد.

در طی روند جراحی کل دهانه رحم، رحکم، لوله های فالوپ و تخمدان ها برداشته می شود. زیرا این اعضا جزء قسمت ‌هایی به حساب می ‌آیند که سرطان در آنجا پخش می شود. قسمت هایی که در طی عمل جراحی برداشته می شود تحت پاتولوژی می ‌گیرد تا سرطان را مورد بررسی قرار دهند.

از دیگر درمان هایی که ممکن است برای سرطان آندومتر استفاده شود می توان به موارد زیر اشاره کرد:

 هورمون درمانی: در این نوع روش درمانی معمولاً از هورمون های استفاده می ‌کنند تا بتوانند سلول‌های سرطانی را از بین ببرند. زمانی که سرطان به مرحله پیشرفته خود رسیده باشد و حالت متاستازی پیدا کرده باشد هورمون درمانی پیشنهاد می شود.

 شیمی درمانی: در شیمی درمانی برای اینکه سلول های سرطانی را به طور کامل از بین ببرند از داروهای بسیار قوی استفاده می ‌کنند. یکی از مزیت هایی که شیمی درمانی برای درمان سرطان آندومتر دارد این است که می ‌تواند سلول‌های سرطانی را در هر ناحیه از بدن را مورد حمله قرار دهد.

 اما این درمان دارای عوارضی مانند تهوع، ریزش مو، کم خونی و همچنین احتمال بالای ابتلا به عفونت می باشد. پزشکان زمانی که تشخیص دهند سرطان آندومتر در مرحله پیشرفته قرار دارد شیمی درمانی را تجویز می کنند.شیمی درمانی می تواند به طور کامل سرطان را بهبود دهد اما بیماری سرطان جزء بیماری های به حساب می آید که ممکن است در برخی از بیماران بازگشت کند.

 رادیوتراپی: معمولاً از رادیوتراپی زمانی استفاده می شود که سرطان در مرحله ی ابتدایی قرار داشته باشد اما باز هم استفاده از این نوع روش درمانی به گستردگی سرطان بستگی دارد. در رادیوتراپی از پرتو های انرژی زا استفاده می کنند تا بتوانند سلولهای سرطانی را بکشند.

 پزشکان معمولاً بعد از عمل جراحی به بیماران توصیه می کنند تا چند جلسه از رادیوتراپی نیز استفاده کنند. زیرا رادیوتراپی باعث می شود تا سلول های سرطانی که بعد از جراحی در بدن باقی مانده است از بین برود. برخی از زنان نمی توانند عمل جراحی انجام دهند به همین دلیل رادیوتراپی می تواند روش جایگزین بسیار مناسبی برای آن ها باشد.

عوارضی که رادیوتراپی می تواند برای زنان به وجود بیاورد شامل خستگی، اسهال، تکرر ادرار و واکنش های موضعی بر روی پوست می باشد.هر سرطان یا بهتر است بگوییم هر بیماری می تواند عوامل افزایش دهنده ای را دارا باشد. ما می‌ خواهیم عوامل افزایش دهنده خطر ابتلا به سرطان آندومتر را مورد بررسی قرار دهیم.

 چه عواملی خطر ابتلا به سرطان آندومتر را افزایش می دهد؟

 چاقی: زنانی که ۲۰ کیلو اضافه وزن دارند احتمال ابتلا به سرطان آندومتر در آنها بسیار زیاد است. زیرا چربی بیش از حد بدن باعث می ‌شود تا هورمون های استروژن فعال شوند. هرچه استروژن بدن بیشتر باشد خطر ابتلا به سرطان آندومتر نیز به همان میزان افزایش پیدا می کند.

 بلوغ زودرس: معمولاً زنانی که زیر ۱۲ سال به سن بلوغ رسیدند، نسبت به دیگر زنانی که دیر تر سن بلوغ را تجربه کردند در خطر ابتلای بیشتری برای سرطان آندومتر قرار دارند.

 سابقه عدم بارداری: زنانی که باردار نشده اند باید بیشتر مراقب علائم بدن خود باشند. زیرا این زنان سه برابر بیشتر نسبت به زنانی که باردار شدند در معرض خطر ابتلا به سرطان آندومتر هستند.

بهم ریختن تعادل هورمون های زنانه:

وظفه تخمتدان ها تولید دو هورمن مهم به نام های استروژن و پروژسترون در بدن می باشد. چنانچه که  نامنظمی  بین این دو هورمون رخ دهد  تغییراتی در اندومتر ایجاد خواهد شد. بیماری یا شرایطی که منجر به  افزایش میزان استروژن بدون افزایش پروژسترون در بدن شود  خطر کانسر اندومتر را افزایش خواهد داد.

مثلا گاها  تخمک گذاری نا منظم انجام شود مثل زنان مبتلا به تنبلی تخمدان بیماری PCO، چاقی و دیابت. بهره برداری  از هورمون استروژن بدون پروژسترون بعد از یائسگی هم خطر سرطان رحم را بسیار افزایش خواهد داد.نوع نادری از تومور تخمدان هم وجود دارد که استروژن ایجاد می نماید  و احتمال سرطان اندومتر را زیاد می کند.

راه های تشخیصی سرطان آندومتر کدام است؟

 آزمایش خون: سرطان آندومتر جزء سرطان ‌هایی نمی باشد که  آزمایش خون بتواند وجود آن را در بدن تایید کند. در صورتی که پزشک بعد از تشخیص سرطان آندومتر به شما آزمایش خون را توصیه کرد تنها به این دلیل است که بتواند تشخیص دهد سرطان تا چه حد پیشرفت کرده است و چگونه باید تحت درمان قرار بگیرد.

علاوه بر آزمایش خون روش های مختلف عکس برداری نیز می تواند راه های تشخیصی برای سرطان آندومتر باشد. این روش های عکسبرداری انواع مختلفی دارد که در ادامه به آن اشاره می کنیم.

روش های عکسبرداری عبارتند از:

سونوگرافی: سونوگرافی دستگاهی است که می تواند بر اساس امواج صوت اندام داخلی شما را تصویر برداری کند.  معمولاً سونوگرافی می تواند تومور رحمی را نشان دهد. اما همیشه نتایجی که از سونوگرافی گرفته می شود قابل اطمینان نمی باشد.

 سی تی اسکن: سی تی اسکن از ناحیه لگن گرفته می شوند که می تواند جزئیات بیشتری را در عکس های دو بعدی در اختیار پزشک قرار دهد.

 اسکن استخوان: در صورتی که سرطان آندومتر به سطح متاستاز رسیده باشد و به استخوان بیمار سرایت کرده باشد باید از روش اسکن استخوان استفاده کرد.

 بیو گرافی از قفسه سینه: این روش همانند روش اسکن استخوان در صورتی که سرطان به درجه متاستاز رسیده باشد و به ریه ها انتقال پیدا کرده باشد رادیوگرافی قفسه سینه انجام می شود.

MRI از لگن: ‏MRI می تواند جزئیات لگن را با استفاده از عکس های سه بعدی نشان دهد. ‏MRI نسبت به سی تی اسکن می تواند نتیجه های درست و قابل اعتماد تری را به پزشکان دهد.

 بیوپسی: در صورتی که زنان مشکوک به سرطان آندومتر باشند باید تحت بیوپسی قرار بگیرند. در بیوپسی یک بافت بسیار کوچکی از بدن آن ها برداشته می ‌شود و در آزمایشگاه زیر میکروسکوپ مورد بررسی قرار می گیرد.گاهی اوقات نیز پزشکان با وارد کردن لوله بسیار نازکی به داخل رحم زنان به بافت آندومتر دسترسی پیدا می کند. این روش در مطب دکتر انجام می شود و نتایجی آن نشان دهنده ی قطعی سرطان می باشد.

 هیستروسکوپی: در این روش دکتر لوله بسیار نازکی را که دوربینی به آن متصل است را وارد رحم می کند که در حین برداشتن بافت از آندومتر بتواند وضعیت رحم را نیز مورد بررسی قرار دهد. این روش ها نتیجه بسیار قطعی را از وجود سرطان به پزشک می دهد.

 کورتاژ تشخیصی: در صورتی که پزشک به نتایج بیوپسی شک داشته باشد از این روش استفاده می ‌کند. پزشک با استفاده از ابزار نازک بافت آندومتر را می تراشد و آن را در آزمایشگاه مورد بررسی قرار می دهد.معمولاً برای انجام این روش نیازی به بیهوشی و بی حسی نیست و به صورت سرپایی انجام می ‌شود اما برخی از زنان ممکن است بعد از انجام این روش دچار درد شوند.

آیا سرطان رحم کشنده است؟

اولین سوالی که زنان همواره به آن فکر می کنند  این است که آیا سرطان رحم کشنده خواهد بود؟ این نوع از سرطان معمولا بعد از دوران یائسگی اتفاق می افتد و با افزایش سن شدت آن بیشتر می شود.  هرگاه این سرطان در مراحل اولیه تشخیص داده شود، بدون جراحی تهاجمی یا پرتودرمانی درمان خواهد شد.

در نهایت

با توجه به افزایش بیماری سرطان و هزینه های بالای درمان آن ، موسسه های زیادی تاسیس شده اند که در هزینه های درمان و افزایش امید به زندگی بیماران سرطانی کمک شایانی می نمایند . موسسه خیریه سید حسین رضوی از جمله این موسسات می باشد که در این امر خیر خواهانه کمک شایانی می نماید . از این حیث شما می توانید با اجاره استند تسلیت و تاج گل از این موسسه، در این امر خیر خواهانه سهیم باشید.