رادیوتراپی و خدمات آن

 یکی از بهترین روش ها برای از بین بردن تومور ها می باشد. اشعه ای که در پرتو درمانی استفاده می شود می تواند با طول موج مشخصی که دارد به بدن نفوذ نماید و در نتیجه تومورها را نابود نماید. با استفاده از این درمان در واقع آسیب های کمتری به سلول های سالم پوست وارد می شود. در واقع پرتوهایی که از طریق پرتو درمانی به بدن تابانده می شوند منطقه سرطانی را تحت هدف قرار می دهند.

رادیوتراپی چگونه به از بین بردن سلول های سرطانی می انجامد؟

در این روش با استفاده از پرتوهای پر انرژی اشعه X بر روی سلول ها و تومور های سرطانی باعث از بین رفتن و یا کوچک نمودن اندازه تومورها می شود. البته امکان از بین رفتن برخی از سلول های سالم بدن نیز به واسطه این روش درمانی وجود دارد. بعد از گذشت مدتی این سلول های سالم می توانند دوباره خود را  ترمیم نمایند. ولی این در مورد سلول های سرطانی صدق نخواهد کرد.

رادیوتراپی از دو طریق می تواند انجام شود:

• پرتو درمانی از طریق تاباندن اشعه از خارج بدن به داخل بر روی تومورهای سرطانی. در این روش فرد باید بدون حرکت باقی بماند . از آنجا که پرتو درمانی دارای عوارضی می باشد در نتیجه اتاقی که بیمار تحت این درمان قرار می گیرد باید بدور از آلودگی و همچنین افراد دیگر باشد.
• پرتو درمانی از طریق قرار گرفتن اشعه رادیواکتیو در داخل بدن و در کنار سلول های سرطانی. فرد ممکن است تا چند ساعت تحت این درمان وقع شود. به این صورت که اشعه تابانده شده از داخل بدن می تواند درمان را انجام دهد به این روش براکی تراپی و یا رادیوایزوتوپ می گویند. در این روش ممکن است نیاز باشد که شما چند روز در بیمارستان بستری بمانید.
• رادیوتراپی از طریق تزریق و یا کپسول و یا نوشیدن. در این روش ماده رادیواکتیو به صورت مایع به خون تزریق می شود و یا از طریق کپسول های موجود در این روش به فرد خورانده می شود. به این روش رادیو ایزوتوپ درمانی نیز می گویند.

پرتو درمانی هم می تواند به عنوان درمان مکمل برای سرطان در کنار عمل های جراحی و یا شیمی درمانی در نظر گرفته شود و هم در مواردی بنا به صلاحدید پزشک خود به تنهایی درمان را انجام دهد. اگر رادیوتراپی با شیمی درمانی صورت گیرد این امر می تواند در گرفتن نتیجه بهتر کمک نماید. داروهای شیمی درمانی می توانند سلول ها و تومورهای سرطانی را نسبت به انجام پرتو درمانی حساس تر نمایند. در نتیجه می تواند در بهتر اثر نمودن رادیوتراپی موثر باشد. اما برای همه سرطان ها مفید نمی باشد. زیرا ممکن است هر سرطانی به نوعی از درمان واکنش نشان دهد.

ممکن است برای برخی از سرطان ها پرتودرمانی انجام شود که این امر برای کوچک تر کردن غده سرطانی و از بین بردن آسان تر آن صورت می گیرد. به این نوع رادیوتراپی نجومی گفته می شود.  در همه انواع پرتودرمانی ها از این طریق درمان ها به طور مداوم در چند هفته انجام می شود. و دارای طول دوره درمان است تا سلول های سرطانی کاملا از بین بروند.

عوارض جانبی رادیوتراپی

همانطور که گفته شد پرتو درمانی می تواند به از بین رفتن سلول های سرطانی بانجامد اما به طور حتم این درمان دارای عوارضی نیز می باشد که بر روی سلول های سالم پوست اثر می گذارد و می تواند آنها را از بین ببرد. این سلول ها می توانند در مدت زمانی کوتاه بازیابی شوند و از نو در بدن تولید شوند. در برخی دیگر از موارد عوارض زیر را بعد از این این درمان  مشاهده می نماییم:

• احساس درد در نواحی از پوست که تحت تابش اشعه قرار گرفته است.
• قرمز شدن و تورم در پوست
• احساس بی حالی و خستگی در بسیاری از مواقع
• ریزش موها و ابرو ها در مناطقی از بدن که تحت پرتو درمانی قرار گرفته است.
• ضعیف شدن سیستم بدن در نتیجه بیمار در معرض بیماری های عفونی قرار می گیرد.
• از دست دادن اشتها در بیماران
• درد در نواحی از دهان
• اسهال و سرگیجه و حالت تهوع در بسیاری از مواقع

این عوارض ممکن است در ابتدای درمان مشاهده شوند. بعد از گذشت زمان و یا قوی شدن سیستم ایمنی بدن بیماران این عوارض از بین می روند. در حالت کلی پرتو درمانی نمی تواند در همان لحظه سلول های سرطانی را از بین ببرد. این فرآیند ممکن است تا چند هفته و یا ماه ها طول بکشد تا سلول های سرطانی به طور کامل از بین بروند.

پرتو درمانی به چه عواملی بستگی دارد؟

پزشک معالج و کادر پزشکی درمان سرطان با در نظر گرفتن مواردی می تواند بهترین درمان را برای از بین بردن سلول های سرطانی به بیمار پیشنهاد دهد. این عواملی می توانند شامل موارد زیر باشند:

• نوع سرطان می تواند تاثیر مستقیمی در نوع درمان داشته باشد.
• مرحله پیشرفت بیماری سرطان و میزان آسیب رساندن این بیماری به بافت های داخلی بدن
• محل قرار گیری تومور در بدن بیماران
• اندازه تومور ایجاد شده در بدن
• میزان ایمنی بدن افراد و درجه سلامتی بیماران
•  تاریخچه مربوط به سوابق پزشکی بیماران
• سن و سایر عوامل مربوط به بیماران

پزشک مربوطه با در نظر گرفتن این عوامل در درمان بیماری سرطان تصمیم خواهد گرفت که چه روشی برای از بین بردن تومورهای سرطانی در فرد بیمار می تواند دارای بهترین نتیجه باشد. بعد از تشخیص دکتر، کادر پزشکی در درمان بیمار دست به کار خواهد شد.

پرتودرمانی در کجا انجام می شود؟

پرتو درمانی در واقع در کلینیک های خصوصی و یا در محیط های بیمارستانی انجام می گیرد. کسانی که رادیوتراپی را انجام می دهند باید دارای تخصص و مهارت ویژه ای در این زمینه باشند و به طور کامل و حرفه ای آموزش های لازم را برای چگونگی برخورد با بیماران سرطانی دیده باشند. پزشک متخصص باید دارای تخصص در زمینه انکولوژی پرتو نگاری باشد تا بتواند درمان را انجام دهد. در کنار این پزشکان باید مدد کارهای اجتماعی برای روحیه دادن به بیماران وجود داشته باشند تا بتواند به آنان روحیه بدهند و برای درمان های بعدی سرطان این افراد را آماده کنند.  کادر پزشکی در درمان سرطان از طریق پرتو درمانی به صورت زیر می باشد:

• انکولوژیست اشعه
• پرتو نگار
• فیزیکدان پزشکی
• پرستاران انکولوژی پرتو نگاری
• متخصص تغذیه
• مددکار و یا روانشناس اجتماعی
• فیزیوتراپیست و کاردرمان گر

طول دوره درمان سرطان چقدر می باشد؟

درمان سرطان از آنجایی که دارای انواع مختلفی می باشد می تواند تا مدت چند ماه نیز به طول بانجامد. در واقع درمان بستگی به شرایط مختلفی نیز دارد. در بعضی از افراد درمان سرطان می تواند بسیار زودتر نتیجه دهد. این بستگی به سیستم بدن هر فرد دارد. ممکن است یک درمان برای بیماران انجام شود که نتیجه موثری در درمان داشته باشد. در بعضی از  مواقع ممکن است چند درمان به طور همزمان برای بیماران تجویز شود. به طور کلی می تواند گفت که سلول های سرطانی در اثر پرتو درمانی تا چند هفته و یکی دو ماه ممکن است از بین برود. در انواع روش های پرتو درمانی نیز طول درمان ها ممکن است با هم متفاوت باشد.

رادیوتراپی در زنان باردار چگونه انجام می شود؟

در واقع پرتو درمانی به دلیل تاباندن اشعه های قوی می تواند بر روی جنین آسیب های جدی را داشته باشد. از این رو بر روی زنان باردار رادیوتراپی صورت نخواهد گرفت. با توجه به اینکه زنان تحت پرتونگاری قرار می گیرند نباید باردار شوند. زیرا اثرات پرتو نگاری در بدن می تواند برای ماه ها باقی بماند در نتیجه این امر می تواند بر روی جنین نیز تاثیرات بدی را بگذارد. همچنین مردانی که تحت پرتو درمانی قرار می گیرند باید تا 6 ماه از بچه دار شدن جلوگیری نمایند. زیرا پرتو درمانی بر روی اسپرم آنها نیز تاثیر می گذارد و می تواند باعث آسیب رساندن به اسپرم شود. همچنین کسانی که در نواحی از رحم و یا اندام های تناسلی خود پرتو درمانی را انجام می دهند امکان بارور شدن در آنان کاهش پیدا می نماید.

هدف از انجام رادیوتراپی چیست؟

این درمان در واقع برای از بین بردن سلول های سرطانی در بدن افراد مورد استفاده واقع می شود. با این وجود دلایلی وجود دارد که از پرتو درمانی به عنوان درمان سرطان استفاده می شود.

• استفاده از پرتو درمانی برای معالجه سرطان . این در شرایطی صورت می گیرد که رادیوتراپی برای از بین بردن تومورهای سرطانی و معالجه کامل سرطان توسط پزشک تجویز می شود. پرتو درمانی نیز خود دارای انواع مختلف داخلی و خارجی می باشد. در برخی از مواقع در ترکیب با سایر درمان ها مانند شیمی درمانی و یا جراحی استفاده می شود تا نتیجه موثرتری داشته باشد.
• پرتو درمانی ممکن است بعد از عمل جراحی در برخی از سرطان ها نیز مورد استفاده قرار می گیرد. تا خطر بازگشت دوباره سرطان به بدن را از بین ببرد. و یا تومورهایی که در بدن باقی مانده اند را نابود کند. در واقع به عنوان رادیوتراپی کمکی از آن استفاده می شود.
• در مواقعی ممکن است قبل از عمل جراحی از پرتو درمانی استفاده شود. این روش می تواند تومورهای سرطانی را کوچک تر نماید و در نتیجه در از بین بردن آسان تر این تومور ها کمک نماید. بعد از آن ممکن است شیمی درمانی و عمل جراحی صورت گیرد که درمان های دیگر سرطان به شمار می روند.
• در بعضی از مواقع برای کاهش درد سرطان و از بین بردن علائم سرطانی از این روش استفاده می شود. در واقع هنگامی که تومور سرطانی در بدن رشد می نماید و بزرگ می شود ممکن است به اندام های داخلی بدن فشار وارد کنند. در نتیجه این فشار می تواند در مدت کوتاهی سیستم داخل بدن را مختل نماید و حتی در مواردی به از کار افتادن بعضی از این سیستم های حیاتی بانجامد. پرتو درمانی می تواند به کم نمودن این عوارض و همچنین کم نمودن درد در بدن کمک نماید. در واقع می توان سرطان را با پرتو درمانی کنترل نمود تا آسیبی به اندام های دیگر بدن وارد نشود.

پرتو درمانی برای چه افرادی مناسب نمی باشد؟

از انجایی که پرتو درمانی برای درمان سرطان و یا کم نمودن علائمی که باعث ایجاد سرطان می شود مورد استفاده قرار می گیرد. با این وجود به دلیل اینکه اشعه ای که در پرتو درمانی تابانده می شود می تواند باعث از بین رفتن سلول های سالم بدن نیز شود در نتیجه این درمان برای همه افراد نمی تواند بسیار مناسب باشد. در واقع افرادی که پرتو درمانی برای آنها تجویز می شود باید دارای شرایط بدنی و سیستم ایمنی بالایی باشند تا بتوانند عوارض احتمالی این درمان را تحمل نماید. به طور کلی این درمان برای افراد باردار و یا کسانی که قصد بارداری را دارند توصیه نمی شود. افرادی که دچار بیماری های پوستی و نیز بیماری های دیگری قرار دارند بهتر است که پرتو درمانی بر روی انان صورت نگیرد. زیرا ایجاد عفونت در اثر پرتو درمانی یکی از عوارضی است که افراد ممکن است به آن مبتلا شوند. در نتیجه افرادی که دارای عفونت ها داخلی و خارجی می باشند این درمان ممکن است عوارض خطرناکی را برای آنان به همراه داشته باشد.

پرتو درمانی به عنوان روشی موثر در درمان بیماری سرطان می تواند در کنار سایر درمان ها و یا به تنهایی مورد استفاده قرار گیرد. از آنجایی که دوره درمان از این طریق ممکن است تا چند هفته طول بکشد برای این منظور بیماران باید منتظر بمانند و همچنین دوره های پرتو درمانی ار زیر نظر پزشک خود انجام دهند تا بتوانند در کمترین زمان ممکن بهترین نتیجه را از پرتو درمانی مشاهده نمایند

کلام آخر

رادیوتراپی یکی از فرایندهای مربوط به درمان انواع سرطان بوده که از آن به عنوان ابزاری برای انهدام غده ها و سلول های سرطانی استفاده می شود. به این روش پرتو درمانی نیز گفته می شود و در واقع طول موج های مشخصی جهت از بین بردن بافت های ناسالم به کار می رود که خطری برای بافت های سالم بدن نخواهند داشت. البته استفاده از این روش درمانی بسته به تشخیص بیماری و تجویز پزشک معالج خواهد داشت. معمولاً پزشک زمانی دستور به انجام رادیوتراپی می دهد که غده ها بسیار بزرگ و غیرقابل کنترل شده باشند. بنابراین عوارضی که ناشی از این نوع روش درمانی است، قابل توجیه خواهد بود. انجام پرتودرمانی هزینه های سنگینی داشته و در صورت بروز عوارضی از این روش هزینه هایی را نیز برای درمان آن کنار گذاشت. بنابراین تشخیص به موقع سرطان می تواند بسیاری از این هزینه ها را کاهش دهد. با این حال بسیاری از بیماران مبتلا به انواع سرطان با این هزینه ها درگیر بوده و برای بهبودی نیاز به حمایت های مالی اساسی خواهند داشت. موسسات و انجمن هایی که به صورت مستقیم یا غیرمستقیم در حال حمایت از این بیماران هستند، معمولاً از روش اجاره استندهای تسلیت خیریه و تاج گل خیریه برای جمع آوری مبالغ بیشتر استفاده می کنند. در نتیجه شما در صورت تمایل به کمک به این دسته از بیماران می توانید برای عرض تسلیت به خانواده های داغدار از استند تسلیت و تاج های گل استفاده کنید. با این اقدام علاوه بر کمک مالی می توانید باعث تبلیغ این انجمن های خیریه شوید.