ادم ریوی چیست؟

آب آوردن ریه یا ادم ریوی که همچنین به این مشکل احتقان ریه، آب ریه و احتقان شش نیز می گویند. زمانی که ادم ریه رخ دهد، بدن سعی می کند که مقدار کافی اکسیژن دریافت کند و شروع به نفس های کوتاه می نماید. همانطور که می دانید ریه ها از کیسه های هوای کوچک تشکیل شده  که آلوئول نام دارند. با هر بار تنفس ، این کیسه های هوا اکسیژن گرفته و دی اکسید کربن آزاد می کنند. به طور معمول ، این تبادل گازها بدون مشکل رخ می دهد

 

اما گاها به دلایلی که در ادامه خواهیم گفت ، آلوئول ها به جای هوا از مایع پر می شوند و از جذب اکسیژن در جریان خون شما پیشگیری می کند.ادم ریوی بیماری است که به دلیل جمع شدن مایع مازاد در ریه ها بروز می کند، جمع شدن این مایع اضافی در ریه ها باعث اختلال در تنفس می شود. با بروز این مشکل در ریه ها علائم آن ممکن است در طولانی مدت ظاهر شود و یا به صورت ناگهانی مخصوصا زمانی که فرد در ارتفاع بالا قرار دارد بروز کند.

 

دلایل مختلفی می تواند باعث بروز ادم ریوی شود اما به طور کلی جمع شدن مایع داخل ریه ها می تواند به دلایلی مانند ذات الریه، داروها و سموم مختلف، ترومای قفسه سینه، ورزش زیاد، زندگی طولانی مدت در ارتفاعات بروز کند البته با بررسی می توان فهمید که این بیماری جزو بیماری های شایع می باشد یا خیر.

 

گاهی فرد در ارتفاعات قرار می گیرد و یا بر اثر ضربه و موارد متعدد دیگر به صورت ناگهانی دچار ادم ریوی می شود که نیاز فوری به پزشک برای جلوگیری از مرگ وجود دارد، در مواردی هم که فرد در دراز مدت با این اختلال مواجه است راه های درمانی مناسبی وجود دارد که پیگیری و درمان به موقع می تواند به بهبود فرد و پیشگیری از مرگ بیانجامد.

 

علائم ادم ریوی چیست؟

 

علائم بیماری ریوی  متنوع است و با توجه به این که به صورت ناگهانی ایجاد شده و یا در دراز مدت وجود داشته مشخص می شود برای این بیماری با توجه به نحوه بروز می توان به علائم زیر اشاره کرد.

 

 

ادم ریوی ناگهانی و علائم آن :

 

ادم ریوی ممکن است به هر دلیل مانند تروما یا همان ضربه به قفسه سینه به صورت ناگهانی بروز کند که در صورت مشاهده علائم زیر احتمال ادم ریوی بالا است ونیاز سریع به اورژانس وجود دارد.

 

• تنفس های کوتاه و اختلال در نفس کشیدن مانند تنگی نفس این حالت در حالت دراز کشیده تشدید می شود.
• احساس خفگی به همراه خس خس سینه.
• اضطراب و نگرانی.
• تولید خلط کف آلود و گاهی همراه با خون که همراه با سرفه بیرون می آید.
• تپش قلب و ضربان نا منظم قلب.
• گاهی آسیب به قلب منجر به درد قفسه سینه می شود.

 

ادم ریوی درطولانی مدت و علائم آن :

 

ادم ریوی ممکن است به دلیل شرایط نامساعد زندگی در طولانی مدت بروز کند که علائم خاص خود را دارد و برای پیشگیری از حادثه تلخ مرگ نیاز به درمان به موقع دارد. علائم شایع این بیماری در طولانی مدت شامل موارد زیر است.

 

• تنگی نفس که همواره وجود دارد مخصوصا زمانی که فرد فعالیت بدنی دارد.
• اختلال در  نفس کشیدن زمانی که فرد صاف دراز کشیده است.
• خس خس سینه همراه با اختلالات تنفسی.
• تنگی نفس در شب و بیدار شدن از خواب.
• افزایش وزن و تورم اندام های تحتانی مانند پاها که این حالت به دلیل نارسایی قلب بوده و در این حالت خون کافی برای اندام های مختلف بدن توسط ماهیچه قلب تامین نمی شود، در نتیجه مایعات در بدن مخصوصا اندام های تحتانی جمع شده و باعث تورم و افزایش وزن خواهد شد.
• احساس خستگی مفرد.

 

ادم ریوی در ارتفاعات و علائم آن :

 

گاهی قرار گرفتن در ارتفاعات باعث بروز ادم ریوی می شود و یا افرادی که مدت زیادی در ارتفاعات ساکن هستند با این مشکل مواجه می شوند که علائم آن شامل موارد زیر است.

 

• تنگی نفس در هنگام تحرک و فعالیت های فیزیکی که به مرور این مشکل گسترش پیدا کرده و در حالت استراحت نیز همراه فرد است.
• سرفه های گاه و بی گاه که به مرور افزایش می یابد و گاهی همراه با خلط کف آلود و خون همراه است.
• سردرد هایی که معمولا در مراحل اولیه بروز می کند و گاهی تب.
• تپش قلب و ضربان نامنظم قلب.
• اختلال در راه رفتن که گاه در سطوح صاف نیز نمی توان به راحتی راه رفت.
• درد قفسه سینه که به دلیل مشکلات قلبی بروز می کند

 

بروز هر یک از علائمی که ذکر شد مراجعه به پزشک را ضروری می کند در واقع عدم توجه به ادم ریوی می تواند تهدیدی برای زندگی فرد باشد. گاهی شرایط اورژانسی پیش می آید و در این حالت تماس با 115 ضروری است.در کنار علائم ذکر شده تغییر رنگ پوست به حالت کبودی،  سرگیجه ، ضعف و تعرق، پایین آمدن فشارخون نیز می تواند از علائم ادم ریوی ناگهانی باشد.

 

 

راه های تشخیص ادم ریوی :

 

ادم ریوی بعد از علائمی که ارائه می دهد باید از طریق بررسی های دقیق تر هم تشخیص قطعی داده میشود تا به صورت اصولی نسبت به درمان آن اقدام شود. برای تشخیص دقیق ادم ریوی توسط پزشک از راه های زیر استفاده می شود.

• آزمایش خون.
• نوار قلب.
• رادیوگرافی قفسه سینه.
• بررسی عملکرد ریه از طریق آزمون.
• کاتتریزاسیون شریان ریوی.

 

بعد از بررسی های به عمل آمده برای کاهش مایعات اضافه در ریه و بهبود بیماری درمان شروع می شود. ادم ریه یک بیماری مزمن است که درمان و مراقبت های پزشکی را می طلبد و در صورت تشخیص آن نیاز فوری به درمان و حتی بستری وجود دارد.

 

روش های درمان ادم ریوی :

 

درمان ادم ریوی با توجه به سیر پیشرفت بیماری و شرایط فرد انجام می شود جهت درمان این بیماری موارد زیر توسط پزشک انجام می شود.

 

• درمان توسط دارو و اکسیژن

 

داروهای مختلف مانند داروهای حاوی مخدر که باعث کاهش استرس فرد شده و فشار خون به سوی ریه ها را کم می کند و در نهایت نیاز بدن به اکسیژن کاهش می یابد.تجویز داروهای ادرار آور که باعث می شود خون اضافی در گردش کاهش یابد و حجم مایعاتی که در ریه جمع شده کم شود.

 

داروی دیژیتال برای افزایش قدرت ضربان قلب و همچنین تجویز انتی بیوتیک جهت کاهش عفونت در صورت تشخیص عفونت.همچنین برای کاهش فشار بر قلب  داروهایی مانند مسدود کننده گیرنده بتا، مهار کننده آنزیم مبدل آنژیوتانسین، نیتروتها و... تجویز می شود. در کنار داروهای مورد نظر تجویز اکسیژن نیز مورد توجه قرار می گیرد.

 

• درمان با کنترل فعالیت های فیزیکی

 

پزشک در کنار تجویز دارو و اکسیژن ممکن است فرد را به استراحت در بستر و کم نمودن فعالیت های فیزیکی هدایت نماید در واقع تا استیبل شدن شرایط و کاهش علائم ادم ریوی نیاز به استراحت وجود دارد.

 

• درمان با رژیم غذایی

 

همچنین توج به رژیم غذایی مناسب برای بهبود سریع تر و اثر بخشی بهتر داروها اهمیت دارد در این بیماری نیاز به یک رژیم کم نمک و کم چربی وجود دارد که باید توسط بیمار رعایت شود.به طور کلی کاهش فعالیت های فیزیکی، ترک دخانیات و مواد مخدر، تعادل وزن، استفاده منظم از داروهای تجویز شده می تواند سرعت درمان و بهبودی فرد مبتلا به ادم ریه را افزایش دهد.

 

مواقع اورژانسی 

 

اگر دچار هر یک از علائم زیر شدید بی درنگ با اورژانس تماس برقرار نمایید:

 

• سختی شدید در نفس کشیدن، یا تنگی نفس مانند خفگی یا غرق شدن
• عدم توانایی لازم  برای نفس کشیدن
• مضطرب بودن و با سختی در نفس کشیدن
• سرفه ای که خلط کف دار و صورتی رنگی که با بزاق همراه باشد
• درد در قفسه ی سینه
• تپش قلب سریع و ناهماهنگ
• آبی یا خاکستری شدن پوست
• تعریق به همراه مشکل در تنفس

این ها ممکن است علامت ادم حاد ریوی باشند. ادم حاد ریوی به شکل ناگهانی اتفاق می افتد. اگر بدون درمان بماند، مایعات موجود در ریه می توانند شما را خفه کنند.

 

علل ادم ریوی در سالمندان

 

نارسایی احتقانی قلب

 

 این وضعیت معمولاً زمانی رخ می دهد  که بطن چپ بیمار یا از کار افتاده باشد و به اندازه کافی خون از ریه‌ها دریافت نکند  که همین موضوع منجر می شود قلب خون کافی پمپ نکند. در نهایت فشار در داخل دهلیز سمت چپ و سپس در رگ‌ها و مویرگ‌های درون ریه‌ها افزایش می ‌یابد و موجب می ‌شود که سیال از طریق دیواره‌های مویرگی به داخل کیسه‌های هوا وارد شود.

 

متداول ترین علل ادم ریوی در سالمندان نارسایی احتقانی قلب (CHF) می باشد.  با ناتوانی پمپاژ قلب در خون رسانی به بدن، نارسایی قلبی اتفاق می افتد  و فشاری برعکس در عروق کوچک خونی ریه ایجاد شده که منجر به  تراوش مایعات از عروق می گردد.

 

درمان ادم ریوی سالمندان

 

درمان ادم ریوی برای سالمندان در منزل باید انجام شود ، مگر انکه  شرایط سالمند بیمار الزام به بستری باشد. درمان در مواردی که این بیماری در اثر نارسایی تنفسی ایجاد شده باشد همان شیوه ی درمان فوری نارسایی قلبی می باشد.

 

•    برای کم شدن ناتوانی تنفسی اکسیژن مکمل تجویز می گردد.
•    تجویز مورفین برای کاهش فشار دهلیز چپ، کاهش تقاضای اکسیژن میوکارد، کاهش اضطراب، تسکین درد
•    تجویز دیورتیک ها برای دفع مایعات اضافی (فورزماید، بومتانید، میولازون)
•    تجویز نیترات ها برای کاهش فشار خون، کاهش فشار پرشدگی بطن چپ (ایزوسورباید دی نیترات)

 

عوارض احتمالی ادم ریه

 

در بیشتر موارد، علایم‌ با درمان‌ قابل‌ کنترل‌ می باشد. درمان‌ ادم‌ ریه‌ معمولاً با بهبود قابل‌ توجه‌ و مؤثر همراه‌ است‌. با این‌ حال‌ بیماری‌ قلبی‌ زمینه‌ای‌ ایجاد کننده‌ ادم‌ ریه‌ نیازمند درمان‌ مادام‌العمر خواهد بود.

 

- مرگ‌ (در صورت‌ تأخیر در درمان‌ یا ناموفق‌ بودن‌ درمان‌).

-  اشتباه‌ گرفتن‌ این‌ وضعیت‌ با آسم که‌ منجر به‌ درمان‌ نامناسب‌ خواهد شد.