آبسه لوزه چیست؟

ونسلیت که نام پزشکی ورم لوزه می‌باشد، در واقع التهاب لوزه‌ها است که گره‌های لنفاوی در دو طرف گلو می‌باشد. هر فردی می‌تواند به این بیماری دچار شود، اما در دوران کودکی شایع‌تر است.این بیماری مؤثری است و می‌تواند به علت عفونت ویروسی یا گاهی اوقات ناشی از عفونت باکتریایی باشد که باعث افزایش حجم لوزه‌ها می‌شود ورم لوزه می‌تواند ملایم، متوسط و یا شدید باشد و اگر به‌موقع درمان نشود منجر به عوارض جدی‌تری می‌شود،آبسه لوزه از شایع‌ترین آبسه‌های سروگردن می‌باشد که با نام آبسه پری تونسیلار نیز شناخته می‌شود.

آبسه لوزه از شایعترین آبسه های سر و گردن می باشد که با نام آبسه پری تونسیلار نیز شناخته می شود.

عامل عفونت لوزه، عفونت های باکتریایی می باشد که این عفونت ها از بافت اطراف لوزه شروع شده و به دلیل اینکه اطراف لوزه فضای مناسبی برای رشد و تکثیر این باکتری ها می باشد؛ در اطراف و پشت فضای لوزه باکتری ها تجمع پیدا کرده و به مرور زمان لوزه را درگیر کرده و آبسه لوزه ایجاد میشود.عفونت لوزه به صورت یک برآمدگی پر از چرک و عفونت در نزدیکی یکی از لوزه ها و یا بر روی یکی از لوزه ها مشاهده می‌شود. این عفونت معمولاً یک طرف را درگیر می کند و در فصل زمستان شایع تر می باشد. باکتری ها با رشد و تکثیر در بافت نرم لوزه برآمدگی های پر از چرک را به وجود آورده و باعث ایجاد علائمی در بدن فرد بیمار می شوند که در ادامه این علائم توضیح داده می شود.

علائم آبسه لوزه چیست؟

علائم آبسه لوزه گسترده می باشد و در همه افراد علائم به صورت یکسان مشاهده نمی‌شود. با توجه به پیشرفت بیماری، وضعیت بدن بیمار، دلیل و منشا بیماری این علائم می تواند متفاوت باشد.تورم لوزه، انحراف زبان کوچک، گرفتگی صدا، تغییر تن صدا یا بم تر شدن صدا، حرکات دردناک گردن، تب و لرز، مشکل در بلع یا بلع دردناک، سردرد، ورم کردن صورت، ورم گردن، گلو درد، گوش درد، انسداد مسیر تنفسی، نفس کشیدن به صورت سخت، تورم غدد لنفاوی در قسمت گردن، آلودگی ریه ها در صورت پیشرفت بیماری و درگیر شدن ریه ها، خستگی، سرفه، اختلال خواب از جمله علائم آبسه لوزه میباشد.

کوفتگی، درد معده و استفراغ، حالت تهوع، خزدار شدن زبان، بوی بد دهان، قفل شدن فک یا تریسموس، مشکل در باز کردن دهان از علائم کمتر شایع این بیماری می باشد؛ اما در برخی افراد این علائم مشاهده می‌شود. عفونت لوزه را می‌توان به صورت یک آبسه تاول و متورم شبیه به جوشهای چرکی سفید رنگ بر روی لوزه مشاهده نمود.

انواع ورم لوزه

التهاب لوزه انواع گوناگونی دارد که در ادامه به شرح آن می‌پردازیم:

التهاب لوزه حاد

التهاب لوزه در کودکان بسیار شایع است. در حقیقت، تقریباً هر کودک حداقل یک‌بار دچار التهاب لوزه می‌شود.اگر علائم حدود 10 روز یا کمتر طول بکشد، این التهاب لوزه حاد محسوب می‌شود. اگر علائم بیشتر طول بکشد، یا اگر لوزه در طول سال چندین بار برگردد، ممکن است التهاب لوزه مزمن یا مکرر باشد.التهاب لوزه حاد به‌احتمال زیاد با درمان‌های خانگی بهبود می‌یابد؛ اما در برخی موارد ممکن است به درمان‌های دیگر مانند آنتی‌بیوتیک‌ها نیاز داشته باشد.

التهاب لوزه مزمن

علائم ورم لوزه مزمن بیش‌تر از حاد ادامه دارد. علائم زیر را ممکن است طولانی‌مدت تجربه کنید:

• گلودرد
• بوی بددهان (هالیتوز)
• گره‌های لنفاوی حساس در گردن

لوزه‌های مزمن همچنین ممکن است باعث ایجاد سنگ‌های لوزه شوند؛ جایی که موادی مانند سلول‌های مرده، بزاق و غذا در شکاف لوزه‌های شما جمع می‌شوند. در نهایت، این رسوبات می‌تواند به سنگ‌های کوچک تبدیل شود. این‌ها ممکن است خودبه‌خود رها شوند، یا ممکن است لازم باشد توسط پزشک برطرف شوند.

علل آبسه لوزه چیست؟

آبسه پری تونسیلار می تواند در اثر عوامل متعددی ایجاد شود. در صورتی که لوزه در اثر عفونت گلو دچار التهاب شود و این التهاب درمان نشود به مرور زمان آبسه لوزه ایجاد میشود.به همین سبب توصیه می شود به محض مشاهده کوچکترین درد و تورم در ناحیه گلو به پزشک مراجعه نمایید، زیرا لوزه در مجاورت بافت های حیاتی بدن قرار داشته و در صورت درمان نشدن التهاب و ایجاد عفونت در این بخش سایر بافت ها و ارگان های بدن در معرض خطر عفونت قرار می گیرند.

گاهی اوقات عفونتهای دهانی مانند عفونت لثه و آبسه دندان، باعث ایجاد عفونت لوزه می‌شوند؛ به همین سبب به محض مشاهده عفونت دهان، دندان و لثه باید به دندانپزشک مراجعه نموده و عفونت ها را ریشه‌کن نمایید. التهاب غدد زیر زبانی، تجمع رسوبات کلسیمی روی لوزه ها از دیگر عوامل آبسه پری تونسیلار میباشد.لوسمی لنفوسیتی مزمن که نوعی سرطان می باشد که روی گلبول های سفید خون تاثیر می گذارد؛ می تواند آبسه لوزه را ایجاد نماید. لنفوسیت های تولید شده توسط مغز استخوان در این نوع بیماری کارایی قابل ملاحظه ای ندارند.

هجوم باکتری‌های استرپتوکوکوس به ناحیه گلو به مرور زمان باعث ایجاد عفونت لوزه خواهند شد؛ به همین سبب توصیه می‌شود تا سرماخوردگی هایی را که با گلودرد همراه می باشند را سریع درمان نمایید؛ زیرا عدم درمان باعث رشد و تکثیر بی رویه باکتری ها و ایجاد آبسه بر روی لوزه ها میشود.همانطور که گفته شد تجمع رسوبات کلسیمی روی لوزه ها یکی از علل ایجاد آبسه پری تونسیلار می باشد؛ تجمع این رسوبات سنگی در شکاف لوزه ها باعث ایجاد سنگ لوزه می شود. سنگ لوزه که توده ای از مواد کلسیمی به نام کلسیفیکاسیون است؛ در لوزه کامی معمول بود اما در لوزه زبانی باعث ایجاد مشکلاتی می‌شود.

بد بویی دهان، خش دار شدن و بم شدن صدا از این دست مشکلات سنگ لوزه می باشد.اگر سنگ لوزه درمان نشود و این رسوبات بر روی هم تجمع پیدا کنند و خروجی دهان را مسدود نمایند، باعث عفونت و چسبندگی دهان و لوزه خواهند شد. عفونت لوزه به مرور زمان باعث ایجاد آبسه خواهد شد؛ به همین سبب توصیه می شود سنگ لوزه در اسرع وقت خارج شود.

تشخیص آبسه لوزه با چه روش هایی صورت می گیرد؟

از زمانی که فرد علائم آبسه لوزه را در خود مشاهده می نماید؛ بهتر است که به پزشک متخصص گوش و حلق و بینی و یا متخصص بیماریهای عفونی مراجعه نماید. متخصصین با استفاده از روش هایی وجود یا عدم وجود عفونت لوزه و همچنین میزان پیشرفت بیماری را تشخیص می دهند؛روش های مختلفی برای تشخیص آبسه لوزه وجود دارد اما در ابتدا پزشک متخصص به بررسی وضعیت بیمار پرداخته و سعی میکند از روی علائم و وخامت حال بیمار بیماری را تشخیص دهد؛ اما گاهی اوقات پزشکان برای تجویز دارو و تعیین نوع عفونت و منشاء آن از روش های دقیق تر برای تشخیص آبسه لوزه استفاده می نمایند.آسپیراسیون، سونوگرافی داخل دهانی و اسکن توموگرافی کامپیوتری از جمله این روشها می باشد.

آسپیراسیون در پزشکی دارای دو اصطلاح می باشد؛ گاهی اوقات آسپیراسیون به معنی اختلال و گاهی اوقات به معنای یک روش تشخیص پزشکی است. در اینجا آسپیراسیون لوزه به معنی یک روش تشخیصی می باشد که در آن پزشک با استفاده از یک سوزن، اقدام به خارج کردن آبسه از بافت لوزه می‌نماید، این می تواند یک روش درمانی نیز تلقی شود.پس از خارج کردن آبسه از بافت لوزه، پزشک آبسه را برای نمونه برداری و تعیین نوع عفونت و باکتریهای ایجاد کننده آبسه، نمونه را به آزمایشگاه می فرستد و پس از تعیین نوع باکتری عامل عفونت آنتی بیوتیک مناسب تجویز می شود. از آنجا که باکتریهای ایجاد کننده آبسه پری تونسیلار از انواع هوازی و بی هوازی می باشند، به همین سبب تعیین نوع باکتری برای تجویز آنتی بیوتیک برخی اوقات لازم می باشد.

 انواع التهاب لوزه

معمولاً التهاب لوزه‌ها به دو شکل حاد و مزمن مشاهده می‌شود. نوع حاد آن با گلودرد ناگهانی آغاز می‌شود و معمولاً با تب همراه است. بیمار قادر به فرو دادن بزاق خود نیست، از گوش درد هم در زمان بلع شکایت می‌کند و تنفس دشواری دارد. در چنین بیمارانی، سطح لوزه‌ها شفاف و براق است و پوشش سفید رنگی روی آن را می‌پوشاند.غدد لنفاوی گردن متورم شده و تب بروز می‌کند. التهاب لوزه استرپتوکوکی باعث واردآمدن صدمات ثانویه به عروق قلبی (تب روماتیسمی) و کلیه‌ها می‌شود.

این عفونت‌ها همچنین زخم‌های پوستی، التهاب سینوس‌ها، سینه‌پهلو و عفونت‌های گوش را در پی دارند.در موارد حاد التهابی که گلو به شدت عفونت کرده و لوزه‌ها و غدد لنفاوی ناحیه گردن به‌سرعت بزرگ می‌شوند، بیمار دچار خستگی مفرط و بی‌قراری خواهد شد.گلودرد ناشی از این التهاب، حدود یک هفته تا یک ماه طول می‌کشد و معمولاً به آنتی‌بیوتیک‌های تجویزی واکنشی نشان نمی‌دهد.اما نوع التهاب مزمن لوزه‌ها، عفونت‌های پایدار و مقاوم هستند. تکرار مرتب این عفونت‌ها باعث تشکیل کیست‌های کوچک در لوزه‌ها می‌شود. سنگ‌های لوزه معمولاً در این کیست‌ها و فرورفتگی‌ها ایجاد می‌شود.

خرد شدن این سنگ‌ها، بویی مانند تخم‌مرغ گندیده در دهان به وجود می‌آورد و تنفس برای بیمار دشوار می‌شود.بزرگ شدن لوزه‌ها از جمله عوامل مسدود شدن راه تنفسی در افراد است که به خرخر در زمان خواب یا اختلال در الگوی خواب منجر می‌شود و اغلب وقفه‌های تنفسی ایجاد می‌کند. این حالت، فرد را مرتب در طول شب از خواب بیدار می‌کند.شب ادراری، کابوس‌های شبانه، تغییرات خلق‌وخو، خواب‌آلودگی بیش از حد و حتی مشکلات قلبی از عوارض آن است. دندانپزشکان معتقدند بزرگ شدن لوزه‌ها و نوع تنفس خاص این افراد، ناهنجاری‌های دندانی را در آنها پدید می‌آورد.

درمان آبسه لوزه با چه روش هایی صورت می پذیرد؟

با توجه به وضعیت بیمار، پیشرفت عفونت و دفعات تکرار عفونت و بیماری پزشک متخصص گوش و حلق و بینی از روش های مختلف و متناسب با وضعیت بیمار برای درمان آبسه لوزه اقدام می نماید. درمان دارویی با آنتی بیوتیک، برش و زهکشی آبسه لوزه و تانسیلکتومی لوزه از روش های رایج برای درمان آبسه پری تونسیلار می باشد.در صورتی که فرد وضعیت وخیمی نداشته باشد و بدن فرد نسبت به مصرف آنتی بیوتیک مقاومت نشان ندهد؛ می توان از این روش درمانی استفاده نمود. قبل از تجویز آنتی بیوتیک ممکن است پزشک از طریق آسپیراسیون نمونه برداری انجام دهد تا متناسب با نوع باکتری آنتی بیوتیک تجویز شود؛ در صورتی که عامل عفونت باکتریایی باشد می‌توان آنتی بیوتیک تجویز کرد اما در صورتی که عامل عفونت ویروسی باشد، از روش دارویی برای درمان عفونت استفاده نمی شود و روش های دیگر چون درناژ به کار برده می شود.

زیرا آنتی بیوتیک ها بر روی ویروس ها بی اثر می باشند.آنتی بیوتیک به صورت قرص و کپسول و یا آمپول تجویز می شود. اریترومایسین، پنی سیلین، مترونیدازول و سفالوسپورین از آنتی بیوتیکهای رایج برای درمان عفونت لوزه میباشند.در سال های اخیر سفالوسپورین نسل دو یا سه جایگزین پنی سیلین شده است؛ اما با این حال با توجه به نوع عفونت و تشخیص پزشک پنی سیلین نیز تجویز می شود. در صورتی که بعد از ۲۴ ساعت از مصرف پنی سیلین عفونت کاهش پیدا نکند؛ مترونیدازول ۵۰۰ در کنار پنی‌سیلین نیز تجویز می شود.اریترومایسین نیز از آنتی بیوتیک های قوی برای عفونت های باکتریایی می باشد.در برخی از مواقع آنتی بیوتیک ها برای جلوگیری از پیشرفت بیماری به سایر نقاط بدن تجویز شده و برای درمان عفونت لوزه از روش‌های دیگری چون برش و زهکشی استفاده می شود.

در روش درناژ یا برش و زهکشی یک دوره آنتی بیوتیک برای جلوگیری از گسترش عفونت به سایر نقاط بدن مانند ریه ها و دستگاه گوارش تجهیز شده و بیمار پس از مصرف کامل آنتی بیوتیک بستری شده و عمل درناژ بر روی وی صورت می‌گیرد. در روش درناژ از طریق بی حسی های موضعی چون لیدوکائین سطح گلو حنجره و لوزه ها بی حس شده و بر روی آبسه برشی ایجاد می شود؛ سپس تمامی عفونت ها از آبسه خارج شده و با استفاده از سرم‌های نمکی سطح آبسه کاملا استریل می شود.بر روی برش ایجاد شده پانسمان انجام شده و بیمار مرخص می شود.برخی از پزشکان برای افرادی که مدام دچار عفونت لوزه می شوند، برش جراحی و درآوردن کامل لوزه ها را پیشنهاد می دهند. در صورتیکه آبسه پری تونسیلار بسیار مزمن باشد و روش های درمانی دیگری پاسخگو نباشد و عفونت برگشت پذیر باشد؛ جراحی و برداشت لوزه به عنوان آخرین راه حل انجام می شود.

آیا آبسه لوزه مسری است؟

اگر به این بیماری مبتلا باشید، ممکن است 24 تا 48 ساعت قبل از بروز علائم مسری باشد. هنوز ممکن است بتوان بیماری را انتشار داد تا زمانی که دیگر بیمار نشوید.اگر آنتی‌بیوتیک برای التهاب لوزه باکتریایی استفاده می‌شود، باید بعد از 24 ساعت دیگر مسری نشوید.اگر فرد مبتلا به عفونت در نزدیکی شخص دیگر سرفه یا عطسه کند و آن شخص در آن فضا نفس بکشد، می‌تواند به التهاب لوزه مبتلا شود. اگر یک شی آلوده را مانند دستگیره در لمس شود و سپس همان دست آلوده به بینی یا دهان تماس پیدا کند، ممکن است به التهاب لوزه نیز مبتلا شوید.تماس با بسیاری از افراد خطر قرارگرفتن در معرض این بیماری را افزایش می‌دهد. به همین علت کودکان در سنین مدرسه اغلب به این بیماری مبتلا می‌شوند. اگر علائمی مشاهده شد، بهتر است در خانه بمانید تا از انتشار این بیماری پیشگیری کنید.به طور معمول 2 تا 4 روز طول می‌کشد تا علائم پس از قرار گرفتن در معرض کسی که دچار این بیماری شده، مشاهده شود.

پیشگیری از آبسه لوزه با چه روش هایی امکان پذیر است؟

با توجه به اینکه آبسه لوزه می‌تواند عوارض بسیار زیادی به دنبال داشته باشد؛ به شما پیشنهاد می شود تا از روش های پیشگیری از عفونت لوزه اطلاعات جامعی به دست آورید.برای آشنایی با روشهای پیشگیری از یک بیماری می توان علل بیماری را جستجو کرد و با رفع علل بیماری از بیماریها پیشگیری نمود. همانطور که گفته شد مبتلا شدن به بیماری های چون بیماریهای لثه، عفونت دندان و دهان می تواند زمینه را برای آبسه لوزه ایجاد نماید. به همین سبب توصیه می‌شود تا افراد بیش از هر چیز به بهداشت دهان و دندان خود اهمیت دهند.

استفاده هر روزه از نخ دندان، استفاده از نخ دندان مناسب و استاندارد، غرغره کردن آب نمک بعد از مسواک زدن، استفاده از دهانشویه هفته ای یکبار، غرغره کردن سرکه سیب هفته ای یک تا دو بار، اجتناب از کشیدن سیگار، رعایت بهداشت لثه ها، جرم گیری به موقع دندان ها و جلوگیری از ایجاد پلاک بر روی دندانها، تقویت سیستم ایمنی بدن با خوردن مواد غذایی ویتامین دار، مصرف زیاد ویتامین ث مانند مصرف پرتقال، لیمو شیرین، کیوی، لبو، توت، آناناس، انبه، فلفل قرمز و مصرف آنتی اکسیدان ها، چکاب به موقع دندان ها، درمان سریع سرماخوردگی، درمان سریع التهاب لوزه و گلو از جمله روش های پیشگیری از آبسه پری تونسیلار می باشد.