روانشناسی‌سرطان

سایکوانکولوژی همان روانشناسی سرطان است که به بحث رفتار روانشناختی بیماران سرطانی در طول درمان و عوارض آن می‌پردازد. آن‌ها تمام عوارضی که سرطان چه در زمان درمان یا قطع درمان در سلامت روانی دارد را بررسی می‌کنند.

روانشناسی سرطان

روانشناسی سرطان را اولین بار در سال ۲۰۰-۳۰۰میلادی توسط گالن بیان شد. ولی امروزه به صورت علم مجزا و نظام‌مند درآمده و پژوهش‌های زیادی در این زمینه انجام شده است.

این گروه از روانشناسان سعی می‌کنند با پژوهش‌های بنیادین و کاربردی به بررسی و تحلیل و تبیین سرطان در سلامت‌ روانی فرد مبتلا شده و خانواده‌ آن؛ راه حل‌های درمانی مناسب و کارآمدی از قیبل: معنویت درمانی، شناختی رفتاری، ذهن آگاهی، توانبخشی شناختی را ارائه دهند.

وظیفه روانشناسان سرطان همراهی و پاسخگویی به تمام سوالات روانشناختی مبتلایان و خانواده‌های آن‌ها درتمام مراحل بیماری و بررسی و شناسایی تمامی عوامل تاثیرگذار رفتاری و روانی بر مبتلایان و درمان‌یافتگان از سرطان است.

روانشناسی سرطان به دلیل اینکه به تازگی وارد ایران شده‌است توجه به آن می‌تواند هم زمینه‌های شغلی زیادی برای فارغ‌التحصیل‌های روانشناسی و مشاوره باشد؛ و هم خدماتی که این رشته به بیماران و خانواده‌هایشان ارائه میدهند؛ باعث آرامش خاطر آن‌ها می‌شوند.

بیماری سرطان چیست؟

اکثر ما اطلاعاتی در مورد بیماری سرطان و عوارض جسمانی و روانی آن مطالبی را شنیده یا مطاله کرده‌ایم؛ همانطور که می‌دانید این بیماری از رشد و تکثیر بی‌رویه سلول‌های بدن بوجود می‌آید عوامل زیادی مانند: عوامل ژنتیکی، مواد رادیو اکتیو، مواد شیمیایی و سمی، تابش بیش از حد اشعه آفتاب، را باعث بروز این بیماری میدانند اما علت دقیق آن هنوز مشخص نشده است.

دو نوع تومور سرطانی خوش‌خیم و بدخیم داریم؛ تومور خوش‌خیم در بدن پخش نمی‌شود ولی تومور بدخیم جابجا شده و در کل بدن پخش می‌شود.

در کل سه نوع سرطان وجود دارد:

کارسینومس: در بافت سلول‌ها بوجود می‌آید. ۹۰ درصد سلول‌های سرطانی از این نوع اند.
سارکومس: این نوع در بافت‌های پیوندی به وجود می‌آید.
لیکومیاس: این سرطان در خون ساخته ‌می‌شود.

با وجود این که علم ‌پزشکی پیشرفت‌های زیادی داشته و خیلی از بیماری‌ها را به طور کامل درمان کرده ولی سرطان همچنان به عنوان سومین عامل مرگ و میر بعد از بیماری‌های قلبی و عروقی بشمار می‌رود. در حال حاضر بیش از ۲۵ میلیون نفر در جهان از این بیماری رنج می‌برند.

روانشناسی سرطان و عوارض آن

سرطان به لحاظ جسمی، روانی، اقتصادی، معنوی، عاطفی، روابط اجتماعی، نه تنها زندگی فردی که مبتلا شده را تحت تأثیر قرار می‌دهد بلکه خانواده او را نیز دچار بحران می‌کند.

از زمان تشخیص این بیماری مشکلات روانشناختی زیادی مانند: افسردگی، ناامیدی، ترس، استرس و اضطراب برای بیمار به وجود می‌آید. که باعث پیشرفت سریع سرطان می‌شود. پروسه درمان سرطان خود عوارض جسمانی و ضعف و ناتوانی بیمار را به همراه دارد. حتی ممکن است بعد از یک دوره درمان این بیماری عود کند. ولی این‌ها نباید باعث افسردگی و ناامیدی در بیمار شود.

مسئولیت‌پذیر در قبال سرطان

بسیاری از بیماران نمی‌تواند بپذیرند که خود با سبک ‌زندگی نادرست مقصر اصلی بیماریشان‌اند. از طریق روانشناسی سرطان در واقع ما باید بپذیریم که بیماری همیشه از بیرون نیامده‌اند و ما با عادت نادرست و روش بد زندگی باعث به وجودآمدن آن شده‌ایم.

یک بیماری ممکن است سال‌ها به صورت خاموش در بدن ما باشد وقتی که به مرحله حاد رسید قابل تشخیص شود. در زمانی که بیماری خاموش بوده اگر ما از الگوهای درست رفتاری مانند: غذای مناسب، استرس کم، آرامش، روابط درست پیروی می‌کردیم، بیماری به مرحله حاد نمی‌رسید چرا که ذهن و بدن با هم و به صورت هماهنگ فعالیت می‌کنند.

وقتی که ما توانایی پذیرش مسئولیت زندگی خود را داشته ‌باشیم به قدرت ‌بزرگی برای رویارویی و مقابله با آن دست‌ پیدا می‌کنیم. اما اگر عوامل بیرونی را عامل اصلی بیماری بدانیم احساس ناتوانی و تسلیم در برابر بیماری می‌کنیم.

مشکلات درمان های رایج سرطان

درمان‌های موجود اکثرا تمام توجه خود را به درمان و کوچک کردن غده‌های سرطانی متمرکز می‌کنند؛ تمام داروها و روش‌های درمانی سرطان فقط برای کوچک‌کردن و از بین بردن غده سرطانی است. درمان‌های شیمیایی سعی می‌کنند که با برداشتن غده، شیمی‌درمانی، قطع عضو خیلی زود بیماری را درمان کنند و بیمار را دچار استرس می‌کنند که هر چه زودتر باید برای درمان اقدام کرد.

در حالی که بیماری سرطان بسیار کند به رشد خود ادامه میدهد و ما برای مهار آن زمان داریم و بیمار باید با صبر و آرامش تمام مراحل درمان را طی کند و سعی کنیم او را وحشت‌زده نکنیم. ولی طب شیمیایی بیمار میگوید که وقتی برای تلف کردن؛ ندارد و باید برای درمان زود تصمیم بگیرد که این باعث وارد کردن فشار و استرس در بیمار می‌شود. او تصور می‌کند که بیماری از کنترل او خارج است.

در روانشناسی سرطان ما باید بپذبریم که هیچ دارو و ترکیب شیمیایی نمی‌تواند به طور کامل همه سلول‌های سرطانی را از بین ببرد. حتی شیمی‌درمانی به قدری سیستم ایمنی فرد را تخریب می‌کند که فرد در مقابل یک سرماخوردگی توانایی مقابله ندارد و معمولا میمیرد. با این روش‌ها فقط برای مدتی بیماری خاموش می‌شود بعد از آن دوباره عود می‌کند.

تنها از طریق تقویت سیستم ایمنی خودمان می‌توانیم با بیماری مبارزه کنیم. زیرا علاوه بر عوامل بیرونی سرطان عوامل دیگری مانند سبک زندگی که کاملا تحت کنترل خودمان است در بروز این بیماری دخیل‌اند.

نقش روانشناسی‌سرطان در درمان سرطان

بیشتر سرطان‌ها در همان مراحل اولیه قابل درمانند و می‌توان آن‌ها را به صورت بالقوه پیشگیری کرد. روانشناسی با ارائه الگوهای رفتاری درست و برنامه‌ها و تدابیر نظاممند می‌تواند از پیشرفت این بیماری جلوگیری کند. سلول‌های سرطانی به صورت بالقوه در همه انسان‌ها وجود دارد؛ اما تفاوت‌های فردی و شیوه‌های زندگی و عوامل دیگر باعث بروز این بیماری در برخی افراد می‌شود.

آزمایشات روی حیوانات عوامل سرطان را اینگونه تبیین می‌کنند: ۳۰ درصد تنباکو، ۳۵ درصد رژیم غذایی، ۷ درصد رفتارهای جنسی، ۳ درصد مشروبات الکلی در بروز سرطان موثرند. اما روانشناسی سرطان و پژوهش بر زندگی انسان‎ها نشان می دهد که عوامل فشارزا نظیر طلاق، مشکلات شغلی و خانوادگی وغیره؛ و عوامل استرس‌زا نیز عوامل بروز سرطان در انسان‌ها می‌باشد.

عوامل روانشناسی سرطان

عوامل روانشناختی زیادی باعث آسیب در کارکرد غدد درون‌ریز و سیستم ایمنی می‌شوند که اینها خود مستعد سرطانند.

این عوامل روانشناسی سرطان عبارتند از:

نگرانی: نگرانی همان پیش‌بینی و انتظار وقایع ناخوشایند در آینده است. نگرانی به دو دسته بهنجار و آسیب شناختی تقسیم می شود؛ در کل نگرانی یکی از اجزای روانشناختی اضطراب محسوب می شود. اضطراب خود نیز دو جز روانشناختی و رفتاری دارد.

نگرانی با اختلالات روانی، اختلالات جسمانی، اختلالات اجتماعی و شغلی و بهداشتی همراه است. باعث میشود مقاوت بدن در برابر عفونت کاهش یابد و موجب تحریک غدد تیروئید، پانکراس و هیپوفیز است که این‌ها خود عوارض جسمانی را منجر می‌شود.

سبک زندگی: تمام رفتارها و فعالیت‌های مانند: رعایت رژیم غذایی مناسب، خواب و فعالیت، ورزش، کنترل وزن بدن، عدم مصرف سیگار و الکل، ایمن‌سازی خود در مقابل یبماری‌ها را سبک زندگی می‌گویند. با اصلاح الگوهای غلط زندگی می‌توان از بروز بسیاری از بیماری ها جلوگیری کرد.
خودکارآمدی: خودکارآمدی همان باورها و توانایی‌های افراد در انگیزه ها، منابع شناختی و اعمال کنترل بر یک رویداد است. بدین منظور که ما بتوانیم در شرایط استرس‌زا احساسات خود را کنترول کنیم؛ این رفتار در ترک رفتارهای مضر و ارتقای سلامتی بسیار مفید است.

سرطان باعث از بین رفتن استقلال و توانایی فرد برای عهده‌دار شدن نقش‌های اجتماعی و خانوادگی می‌شود؛ و این فرد را به فقدان شایستگی و اطمینان از خود می‌رساند؛ در نتیجه عزت ‌نفس بیمار کاهش یافته و منجر به بروز واکنش‌هایی از قبیل: افسردگی، اضطراب، ترس و نفرت از خود می‌شود.

در چه تیپ شخصیتی امکان بروز سرطان وجود دارد؟

افرادی که دارای فشار روانی بالای اند و زود عصبانی می‌شوند در معرض انواع بیماری‌ها قرار دارند پیشگیری و درمان سرطان نیز با فشار روانی ارتباط دارد. فشار روانی باعث کاهش کارایی دستگاه ایمنی می‌شود؛ در نتیجه در مقابل واکنش‌های حساسیت، حملات آسم، سرطان آسیب‌پذیر است.

تیپ‌های شخصیتی که ویژگی‌های نظیر: منفی‌نگری، کینه‌ای و عدم ابراز تنفر، ناتوانی در ایجاد روابط معنادار و بادوام، ناامیدی از خود؛ را دارد مستعد بیماری سرطان اند.

در روانشناسی سرطان استرس یکی از عواملی است که باعث بروز انواع بیماری‌ها ازجمله سرطان می‌باشد. در شرایط استرس‌زا بدن کورتیکوستروئید آزاد می‌کند که باعث کاهش ‌فعالیت‌ سیستم‌ایمنی می‌شود و بدن توانایی مقابله با بیماری‌های از قیبل سرطان را از دست می‌دهد. در نتیجه این بیماری پیشرفت می‌کند.

رفتارهای هیجانی مبتلایان به سرطان

اکثر افراد مبتلا به سرطان ممکن است از خود رفتارهای هیجانی مانند: افسردگی شدید، غم و اندوه، اضطراب، عصبانیت، تغییر شخصیت، فقدان کنترل احساسات، گاها پرخاشگری؛ نشان می‌دهند. در سرطان‌های پیشرفته سلامت‌روانی بیمار می‌تواند به سلامت فیزیکی او کنک کند؛ داشتن روحیه جنگجویی این افسردگی و اضطراب را دور می‌کند. روحیه ضعیف در فرد بیمار باعث بروز احساس بی‌پناهی و درماندگی، ایجاد ذهنی مضطرب و مشغول، اعتقاد به کشنده بودن سرطان به وجود می‌آورد.

افسردگی یکی از اختلالات روانپزشکی شایع در بیماران سرطانی است. افسردگی باعث می‌شود افراد در برابر بیماری تسلیم شوند و هیچ تلاشی برای زنده‌ماندن نکنند؛ فرصت زندگی بهتر را از دست دهند. یکی از راه‌های درمان افسردگی درمان شناختی-رفتاری است.

در این روش با استفاده از ۶الی۲۰ جلسه روان‌درمانی به بیمار کمک می‌کنند که افکار خوآیند منفی را مورد آزمایش قرار دهد و درستی یا نادرستی آن را دریابد. البته اگر به جای روان‌درمانی از گروه‌درمانی استفاده کنیم پرسه درمان زودتر طی می‌شود به جواب می رسد.

راه‌کارهای روانشناسی‌سرطان

بیمار در ابتدا به دنبال عواملی‌اند که باعث بروز سرطان در آنها شده (از عوامل وراثتی تا روانی)
بیمار باید به این باور برسد که می‌تواند پیشرفت و بازگشت بیماری خود را کنترل کند.
با نشان دادن افرادی که وضع وخیم‌تری دارند میتوانیم اعتماد به نفس بیمار را تقویت کنیم.

زمانی که این راه‌کارها را برای بیمار در پیش بگیریم؛ او راحت‌تر می‌تواند با بیماری خود کنار بیاید. معمولاً علاوه بر بیمار خانواده او نیز تحت‌تاثیر این شرایط استرس‌زا هستند؛ پس باید آنها هم از حمایت‌های اجتماعی برخورد شوند تا این شرایط استرس‌زا را از بین ببرند.

کنترل علائم سرطان با راه‌کارهای روانشناسی سرطان

کنترل درد با استفاده از هیپنوتیزم
حمایت‌های اجتماعی که به فعالیت‌های اجتماعی معنا دار تاکید دارد
درمان حالت تهوع و استفراغ با تصویرسازی ذهنی و آرام کردن بیمار
مشاوره درمورد چگونگی و کیفیت زندگی با از دست دادن قسمتی از بدن
استفاده از حرکات ورزشی و تصویر سازی ذهنی برای درمان کل بدن

راه‌های درمانی روانشناسی سرطان برای کودکان

در ایران بزرگترین محک بزرگترین و تنهاترین ان‌جی‌او که برای کودکان سرطانی علاوه بر خدمات مالی و پزشکی، در زمینه روانشناسی سرطان نیز خدماتی ارائه میدهد. خدمات روانشناسی محک عبارتنداز:

اتاق بازی‌درمانی: این بخش را جهت کنترل اضطراب کودکان هنگام ویزیت پزشک، تزریق، شیمی درمانی و رادیوترابی به وجودآورده‌اند؛ کودکان با بازی مخصوصا بازی‌های گروهی علاوه بر کاهش اضطراب و استرس، تقویت حس قدرت و کنترل، افزایش روحیه همکاری و تعامل می‌تواند با بیماری خود مقابله کند.

هنردرمانی: هنردرمانی خود شامل: نقاشی‌درمانی، موسیقی‌درمانی، روایت‌درمانی، حرکت‌درمانی، کاردستی می‌باشد. از طریق هرکدام از این‌ها به کودک یاد می‌دهند که با مسائل و نگرانی‌های خود کنار بیاید.

مؤسسه سمر نیز برای بزرگسالان مبتلا به سرطان خدماتی نظیر:

برگزاری روزانه کلاس‌های گروه‌درمانی،‌ جلسات مشاوره فردی برای افراد مبتلا به سرطان و خانواده‌هایشان
جلسات خانواده‌درمانی برای افراد مبتلا به سرطان و خانواده‌هایشان
تست‌های مداوم روحی و روانی برای تعیین سطح سلامت روان افزایش آن
کلاس‌های مدیریت و کنترل خشم
کلاس‌های ورزش‌های آرام‌بخش و کنترل استرس

از دیگر خدماتی که در این مرکز روانشناختی ارائه داد می‌شود به شرح زیر است:

گروه‌درمانی: به بیماران کمک می‌کنند که چالش‌های درونی مشترکشان را مطرح کنند با کنترل عصبانیت و استرس، زندگی جدید خود را شروع کنند. و باعث رشد بینش و بصیرت و حتی بالا رفتن اعتماد به نفس در فرد می‌شود؛ فرد احساس قدرت می‌کند برخی گروه‌درمانی به دلیل وابستگی که ممکن است بین افراد به وجودبیاید، مفید نمی‌دانند.
خانواده‌درمانی: این مراکز به صورت ماهیانه برای خانواده بیماران جلساتی را برگزار می‌کنند؛ تا به گفتگو در مورد بیمارانشان با روانشناسان بپردازند.
معنویت‌درمانی: در این جلسات سعی می‌شود که به اصلاح ساختار خانواده، ارتباط بیماری با خدا، شیمی‌درمانی و زیبایی بپردازند.

سفارش‌ تاج گل مصنوعی خیریه و استند تسلیت خیریه موسسه خیریه محمدحسین رضوی

مردم برای شرکت در مراسم‌های عزاداری و شریک شدن در قسمت کوچکی از غم عزیزان اقدام به سفارش تاج گل و استند تسلیت می‌کنند. تاج گل‌های طبیعی و زیبایی که بعد از مراسم پلاسیده و یا استند تسلیتی که بعد از مراسم دور ریخته و یا در گوشه‌ای افتاده تا خاک بخورد.

چرا با سفارش تاج گل خیریه و استند تسلیت خیریه از مؤسسات خیریه قدمی برای همدردی با حال بیماران سرطانی نمی‌کنید؟

ما به اطلاع شما می‌رسانیم که با سفارش تاج گل مصنوعی خیریه و استند تسلیت خیریه از موسسه خیریه علاوه بر اینکه گام بلندی برای کمک به خیریه سرطان (بیماران سرطانی) می‌کنید بلکه باعث جلوگیری از اسراف، هزینه‌های گزاف و صرفه‌جویی در وقت خود می‌کنید.

با سفارش تاج گل‌های بزرگ و استند تسلیت، کارکنان موسسه به‌ صورت کاملاً رایگان تاج گل اجاره‌ای و استند تسلیت را به محل مورد نظر شما برده و آن را تحویل خانواده عزادار می‌دهند و یا استند تسلیت را نصب می‌کنند. علاوه بر اینکه در صرف وقت و قیمت جلوگیری کرده‌اید، ارادت و بزرگی خود را برای کمک به کودکان نیازمند و بیماران موسسه خیریه نشان می‌دهید. با این کار لبخند را به موسسه خیریه و بیماران نیازمند هدیه دهید.