چگونه با خستگی در طول درمان سرطان مبارزه کنیم

خستگی در طول درمان سرطان با احساس کم توانی، بی حالی، ضعف و سرگیجه همراه باشد. خستگی می تواند در اثر خود بیماری سرطان و یا استفاده از داروهایی باشد که باعثعث ضعیف نمودن دستگاه سیستم ایمنی بدن می شود. درمان های سرطان باعث می شود تا بیمار قسمت زیادی از توانایی خود را در طول درمان از دست بدهد بعضی از این خستگی ها می توانند ناشی از :درمان سرطان، کم خونی، احساسات، درد، تغذیه نا مناسب ،بی تحرکی و تغییرات هورمونی باشد‌.

اقدامات فرد بیمار برای رفع خستگی در طول درمان می تواند، کنار آمدن با احساس خستگی باشد. بیمار و اطرافیان بیمار باید به فرد آرامش دهند و احساس خستگی را از بین ببرند. بیمار باید بداند که کم تحرکی و خستگی اعضای بدن او را از بین می برند لذا باید شروع به فعالیت کند‌ نیاز نیست تا فعالیت های سختی انجام دهد یک پیاده روی ۱۵ دقیقه ای در ابتدا بسیار مناسب است و هم چنین فرد باید در شرایط روحی مناسبی قرار بگیرد به عنوان مثال به کلاس انجام تمرینات یوگا برود و یا موسیقی آرام بخش گوش کند هم‌ چنین فرد باید از تغذیه مناسبی برخوردار باشد و به اندازه کافی آب و مایعات بنوشد.

سرطان یک بیماری مهلک و با هزینه های بالای درمان است. خیریه های زیادی با هدف کمک به بیماران سرطانی تشکیل شده اند که به آن خیریه سرطان می گویند. شما می توانید با کمک به خیریه سرطانی از نظر مالی و حتی روحی، خیریه سرطانی را در این امر خدا پسندانه یاری کنید.

خستگی در طول درمان سرطان با احساس ضعف و بی حالی همراه خواهد بود. این احساس خستگی ممکن است بر اثر خود بیماری و یا عوارض جانبی درمان های سرطان در بیمار دیده شود. درمان های سرطان انرژی بسیار زیادی از بیمار می گیرند. بیمار قسمت زیادی از قوای جسمانی خود را در طول درمان های سرطان از دست می دهد. بنابراین احساس خستگی در میان بیماران تحت درمان های سرطان بسیار شایع است.

گاهی بخاطر تاثیرات داروهای تجویز شده این س بی حالی دست میدهد چون ممکن است دوز و قدرت داروها بالا باشد و بدن فرد مبتلا شده را کسل و بی رمق کند.بیمار باید پزشک را از احساس خود آگاه کند و از او کمک بخواهد. اما خود بیمار نیز می تواند اقداماتی برای رفع خستگی خود انجام دهد. در ادامه به دلایل بروز احساس خستگی و راه های مبارزه با این حس اشاره خواهیم کرد.

دلایل بروز خستگی در طول درمان سرطان

عواملی گوناگونی می توانند منجر به خستگی بیمار شوند. بیمار تحت درمان های سنگین و پیچیده ای قرار گرفته و این درمان ها فشار زیادی بر قدرت بدنی و ذهنی او وارد می آورند. دلایل بروز خستگی در بیماران متفاوت، یکسان نیست. افراد بر اساس ظرفیت های روانی و قدرت جسمانی خود تجربه های متفاوتی خواهند داشت. در ادامه به برخی از عواملی که منجر به خستگی بیمار می شوند، اشاره خواهیم کرد.

 بیماری سرطان

خود بیماری سرطان می تواند موجب احساس خستگی در فرد شود. برای مثال برخی از سرطان ها منجر به آزاد شدن نوعی پروتئین در بدن می شوند و جسم فرد را خسته و درمانده می کند. اثرات جانبی سرطان ممکن است انرژی فرد را بیش از حد گرفته و موجب بروز احساس خستگی شود.

از طرف دیگر برخی از سرطان ها میزان انرژِی مصرفی بدن را افزایش داده و از این رو باعث تحلیل رفتن و ضعیف شدن عضلات بیمار می شوند. این نوع سرطان ها ممکن است برخی از اندام های داخلی بیمار را نیز تحت تاثیر قرار دهند. برای مثال ممکن است سرطان موجب بروز اختلالاتی در کلیه ها، کبد، قلب و ریه های بیمار شود. بیماری سرطان حتی ممکن است منجر به تغییرات هورمونی در بدن فرد شود. تمام این عوامل می توانند موجب احساس خستگی در طول درمان سرطان شود.

درمان های سرطان :

شیمی درمانی، پرتو درمانی، جراحی، پیوند مغز استخوان و درمان های بیولوژیکی می توانند منجر به احساس خستگی در طول درمان سرطان شوند. در حین شیمی درمانی و یا پرتو درمانی برخی از سلول های سالم در بدن نیز هدف قرار گرفته و با سلول های سرطانی از بین برده می شوند. در چنین مواردی نیز بیمار احساس خستگی و درماندگی خواهد کرد.

از این گذشته زمانی که بدن بیمار برای بازسازی بافت ها و سلول ها دست به کار می شود نیز، بیمار احساس خستگی مفرطی را تجربه می کند. برخی از درمان ها منجر به کم خونی، حالت تهوع، استفراغ، درد، بی خوابی و تغییر خلق و خو می شوند. تمام این عوامل بیمار را خسته و درمانده می کنند.

کم خونی :

اگر در طول د رمان های سرطان سلول های سالم و گلبول های قرمز بسیاری در بدن بیمار از بین برده شوند، بیمار به شدت احساس خستگی خواهد کرد. اگر سرطان به مغز استخوان بیمار رسیده و تولید گلبول های قرمز خون با اختلال مواجه شده باشد، بدن خون بسیاری را از دست خواهد داد. این امر نیز موجب بروز احساس خستگی در طول درمان سرطان می شود.

درد :

اگر بیمار از درد های مزمن و حاد رنج می برد، مشاهده خستگی در او اتفاق عجیبی نخواهد بود. سطح فعالیت بیمار پایین آمده، بیمار اشتهای خود را از دست داده، ساعات کمتری می خوابد و دچار افسردگی خواهد شد. تمام این عوامل بر خستگی بیمار می افزایند.

احساسات :

استرس، نگرانی، ترس و افسردگی ناشی از تشخیص سرطان، می تواند منجر به بروز خستگی در بیمار شود. بیمار روحیه خود را از دست می دهد و در نتیجه توان و انرژی کافی برای ادامه درمان را در خود احساس نمی کند. در مورد تاثیر خواب در افراد مبتلا به سرطان باید گفت: بی خوابی نیز از جمله عواملی است که موجب خستگی بیمار می شود. اگر بیمار شب ها کمتر می خوابد و یا مدام از خواب برمی خیزد دچار احساس خستگی خواهد شد.

تغذیه نامناسب :

بیمار برای آنکه از درمان ها بهترین نتیجه ممکن را بدست آورد، به تغذیه مناسبی نیاز خواهد داشت. در واقع فرد با دریافت مواد غذایی مورد نیاز خود پروسه درمان را در مدت زمان کوتاه تری سپری می کند. بدن بیمار با برخورداری از یک رژیم غذایی مناسب قادر خواهد بود، آسیب هایی که در حین پرتو درمانی وشیمی درمانی به سلول های سالم بدن وارد شده را التیام ببخشد. بدن برای ترمیم این آسیب ها به مواد غذایی مناسبی نیاز خواهد داشت.

از این گذشته فرد مبتلا به سرطان مانند گذشته نمی تواند برخی از مواد غذایی را هضم کند. هضم بسیاری از مواد غذایی برای بیمار بسیار مشکل خواهد بود. بنابراین بیمار باید با برخورداری از یک رژِم غذایی مناسب و سبک مواد غذای مورد نیاز خود را دریافت کرده و انرژِی لازم برای بهبودی را بدست آورد. بیمار ممکن است به مواد غذایی و ویتامین های بیشتری نیاز داشته باشد و از طرفی قادر به هضم این مواد غذایی نباشد. در نتیجه بیمار احساس خستگی خواهد کرد.

در صورتی که بیمار اشتهای خود را از دست داده باشد، مواد غذایی کمتری را مصرف خواهد کرد. از طرفی حالت تهوع و استفراغ غذا خوردن را برای بیمار به مراتب دشوارتر  خواهد کرد. در نتیجه بیمار احساس خستگی در طول درمان سرطان را بیش از پیش تجربه خواهد کرد.

بی تحرکی :

اگر بیمار همواره در طول زندگی خود فردی فعال و پرجنب و جوش بوده باشد و اکنون پس از ابتلا به سرطان اکثر اوقات خود را در حال استراحت بگذراند، ممکن است احساس خستگی بر او فایق بیاید. بیمار باید در طول روز هایی که درد کمتری را تجربه می کند، میزان فعالیت خود را افزایش دهد.

تغییرات هورمونی :

درمان های سرطان موجب تغییرات هورمونی بیکاری در بدن بیمار می شوند. روش هورمون درمانی برای درمان برخی از سرطان ها مورد استفاده قرار می گیرد. تغییرات هورمونی منجر به بروز خستگی شدیدی در بیمار می شود. میزان ترشح غده تیروئید و آدرنالین در بدن فرد تغییر کرده و همین امر منجر به احساس خستگی بیمار می شود. برخی از داروهای سرطان از جمله مسکن ها می توانند حالت خستگی و بیحالی را در بیمار به وجود بیاورند.

اقدامات فرد بیمار برای رفع احساس خستگی در طول درمان سرطان :

کنار آمدن با احساس خستگی مستلزم تلاش فردی بیمار است. بیمار باید با این احساس خستگی کنار آمده و با استفاده از تکنیک هایی به آرامش و رفع خستگی خود کمک کند. شاید بیمار حتی توان بلند کردن دست خود را نداشته باشد اما باید بداند که فعالیت بدنی حال او را به مراتب بهتر خواهد کرد. کمی تحرک خستگی اعضای بدن او را از بین می برد. بیمار باید حتی برای مدت 15 دقیقه هم که شده، پیاده روی کند.

فرد بیمار باید آرامش روانی خود را تحت کنترل بگیرد و با انجام تمرینات یوگا و یا گوش سپردن به یک موسیقی آرامش بخش از میزان خستگی ذهنی خود بکاهد. بیمار نباید بیش از حد به خودش سخت گیری کند. وی می تواند در هر زمانی که برایش مقدور بود فعالیت هایی را در برنامه روزانه خود بگنجاند.

بیمار می تواند انرژی خود را در طول روز ذخیره کند و زمانی که احساس خستگی کمتری دارد برای انجام فعالیت های شخصی و بدنی دست به کار شود. بیمار باید به اندازه کافی مایعات نوشیده و از خوردن کافئین اجتناب کند.

بیمار می تواند خستگی خود را ابراز کند :

فرد بیمار باید احساسات خود را تخلیه کند. وی باید ترس، نگرانی و اضطراب خود را با اطرافین در میان بگذارد. این تصور که احساس خستگی در طول درمان سرطان اتفاقی بسیار طبیعی است، تصور بسیار غلطی می باشد.

اگر خستگی امان بیمار را بریده و وی را از انجام فعالیت های روزانه محروم ساخته است، زمان آن رسیده که این احساسات را با پزشک در میان بگذارد. با وجود آنکه بروز خستگی در بیماری سرطان امری متداول است، اما بیمار می تواند با استفاده از راهنمایی های پزشک و انجام اقدامات لازم از میزان این خستگی ها بکاهد.

چگونه از پزشک مشورت بگیرید :

زمانی که بیمار برای یافتن احساس خستگی نزد پزشک می رود، وی سوالاتی از او خواهد پرسید.  پاسخ های شما به پزشک کمک می کنند تا دلایل خستگی شما را شناسایی کرده و راه حلی برای آن بیابد. ممکن است پزشک از بیمار بپرسد:

•     خستگی از چه زمانی آغاز شده است؟
•     آیا خستگی ها پس از تشخیص بیماری افزایش یافته است؟
•     شدت خستگی چگونه است؟
•     خستگی ها برای چه مدتی باقی می ماند؟
•     چه چیزی باعث التیام خستگی می شود؟
•     چه چیزی باعث وخامت احساس خستگی می شود؟
•     خستگی تا چه حد روی فعالیت های روزانه شما تاثیر می گذارد؟
•     آیا تابه حال مشکل تنفسی و یا درد در قفسه سینه را تجربه کرده اید؟
•     تغذیه شما به چه صورت؟ چه غذاهایی می خورند؟
•     روحیه شما به صورتی است؟

پزشک علاوه بر این پرسش ها معایناتی را نیز بعمل می آورد. از این گذشته سابقه بیماری فرد را نیز جویا می شود. پزشک داروهای مصرفی بیمار را نیز به دقت بررسی خواهد کرد. از این گذشته ممکن است پزشک، آزمایشات و تصویربرداری هایی را نیز برای بیمار تجویز کند.گاهی مراجعه به روانشناس میتواند فرد را از نظر ذهنی آرام کند. خدمات روانشناسی برای افراد مبتلا به سرطان می تواند بهترین مسکن باشد

درمان های پزشکی برای خستگی در طول درمان سرطان :

از آنجایی که بروز احساس خستگی در طول درمان سرطان به عوامل متعددی مربوط می شود،  پزشک ممکن است روش های درمان متفاوتی را برای کاهش احساس خستگی بیمار در نظر بگیرد. برخی از دارو ها برای درمان خستگی در طول درمان سرطان به کمک بیمار می آیند. برخی اوقات خستگی در بیمار بر اثر کم خونی به وجود آمده است. در چنین مواردی پزشک تزریق خون را برای بیمار در نظر می گیرد تا با افزایش سطح گلبول های قرمز خون از خستگی بیمار کاسته شود.

 ممکن است پزشک داروهایی که مغز استخوان را تحریک می کند برای بیمار تجویز کند. این داروها روند تولید گلبول های قرمز را افزایش داده و از میزان کم خونی بیمار می کاهد. داروهای مربوط به مغز و استخوان باید با احتیاط مورد استفاده قرار گیرند. پزشک ممکن است پس از بررسی وضعیت بیمار و تشخیص افسردگی، داروهای ضد افسردگی را برای او تجویز کند.

بیمار در مواردی به دلیل کم اشتهایی دچار احساس خستگی در طول درمان سرطان می شود. دارو های اشتها آور در چنین مواردی اشتهای بیمار را به او بازگردانده و از این رو بیمار انرژی لازم برای درمان های سرطان را کسب خواهد کرد.

تاثیر ریتم خواب در خستگی در طول درمان سرطان :

بهبود ریتم خواب بیمار می تواند از شدت خستگی او بکاهد. بی خوابی و یا خواب نامنظم در طول شب می تواند عامل بروز خستگی بیمار باشد. در این موارد، پزشک با تجویز دارو های خواب آور ،ریتم خواب بیمار را تنظیم کرده و بدین ترتیب از شدت خستگی او می کاهد. بیمار با برخورداری از خواب کافی انرژی بیشتری برای انجام درمان های سرطان داشته و کمتر احساس خستگی خواهد کرد. بیمار با مراجعه به پزشک می تواند راهنمایی های لازم را بدست بیاورد.

حرف آخر :

خستگی در طول درمان سرطان می تواند عوامل متعددی داشت باشد. خستگی در تمام بیماران سرطان روی نخواهد داد. شیمی درمانی، پرتو درمانی، جراحی و پیوند مغز استخوان می تواند باعث بروز خستگی در بیمار شود. روش های درمانی سرطان می توانند به سلول ها و بافت های سالم بیمار نیز آسیب برساند. از این رو بیمار پس از انجام درمان ها احساس خستگی خواهد کرد.

بدن بیمار پس از هر جلسه درمانی برای بازسازی سلول ها و بافت های بدن به انرژی زیادی نیاز خواهد داشت. صرف انرژی برای بازسازی آسیب های وارد آمده می تواند موجب خستگی بیمار شود. داروهایی که در درمان سرطان مورد استفاده قرار می گیرند می توانند منجر به افسردگی، به هم ریختن ریتم خواب بیمار، استفراغ و کم اشتهایی در بیمار شوند. تمام این عوامل می توانند منجر به احساس خستگی در بیمار شوند.

بیمار باید با در خصوص احساس خستگی خود با پزشک صادق باشد. پزشک می تواند با شناسایی علت خستگی بیمار درمان هایی برای بیمار در نظر بگیرد. بیمار نباید احساس خستگی را طبیعی قلمداد کرده و آن را پنهان کند. احساس خستگی نباید بیش از حد باشد. در صورتی که خستگی توان بیمار را به حداقل رسانده و او را از انجام کارهای شخصی خود باز داشته است، وی باید مسئله را با پزشک خود در میان بگذارد.

سرطان یکی از آن بیماری هایی است که افراد مبتلا را از جنبه های مختلفی تحت فشار قرار می دهد. علاوه بر مسائل روانی این بیماری، افراد مبتلا باید به فکر هزینه های درمان بوده، دردهای ناشی از درمان را تحمل کرده و با خستگی های طول درمان نیز مبارزه کنند. علت بروز این خستگی ها در هر فرد می تواند کاملاً متفاوت باشد. اما عمده ترین دلایل بروز این خستگی ها به دلیل پروسه های درمان و دریافت برخی از داروها، ابتلا به کم خونی، نداشتن تحرک کافی، غذای ناسالم و... باشد.

همچنین تحمل دردهای ناشی از بیماری یا درمان آن و درگیر شدن احساسات فرد مبتلا می تواند وی را به خستگی های وخیمی دچار سازد. با توجه به منشا این خستگی، پزشکان روش های درمانی مختلفی همچون تزریق خون، دریافت داروهای خون ساز، ضد افسردگی و... را تجویز کرده که دارای هزینه هایی هستند.

اگرچه این داروها می تواند روند خستگی فرد را کاهش داده اما اضافه شدن این هزینه ها به دیگر هزینه های درمانی برای افراد مبتلا دردسرهایی را ایجاد خواهد کرد. معمولاً موسسه ها و انجمن های خیریه حمایت از بیماران مبتلا به سرطان در تامین این داروها یا هزینه ها بیماران را کمک می کنند.

این موسسات به تازگی روش هایی را برای تامین هزینه های درمان این بیماران ارائه داده اند. در واقع موسسات و انجمن های خیریه حمایت از بیماران سرطانی استندهای تسلیت و تاج گل خیریه زیبا و متنوعی را فراهم کرده و اجاره آن ها را به افرادی که قصد عرض تسلیت به خانواده های متوفی دارند، پیشنهاد می کنند.