سرطان مغز و درمان آن

سرطان مغز چگونه ایجاد می شود؟

سلول های موجود در مغز در شرایطی دارای رشد غیر طبیعی می باشند. این سلول ها با جهشی که در DNA فرد ایجاد می شود، به وجود می آیند. این جهش ها باعث رشد غیر معمول سلول های مغزی می شوند و در صورتی که سلول های سالم مغز از بین می روند مانند یک توده به یکدیگر متصل می شوند و رشد می نمایند. این سلول ها با گذشت زمان به تومور تبدیل می شوند.

از آنجایی که این عارضه ممکن است در سر شما ایجاد شود می تواند اختلالاتی را در بدن شما به وجود بیاورد. در بعضی از موارد سرطان می تواند از سایر قسمت های بدن شروع شود و تا مغز انسان گسترش پیدا نماید. این تومورها در بسیاری از موارد خطرناک نیستند و تنها درصدی از آنها ایجاد تومورهای مغزی را سبب می شود. تومورهایی که در سر ایجاد می شوند می توانند در غشای پوشاننده مغز، غده هیپوفیز و رشته های اعصاب موجود در مغز تکثیر شوند و سرطان مغز را به وجود بیاورند.

علائم وجود سرطان در فرد

علائمی که در سرطان مغز وجود دارد می تواند برای افراد مختلف متفاوت باشد. با توجه به نحوه قرارگیری تومور در مغز و همچنین نحوه گسترش و رشد آن علائم ایجاد شده می تواند متفاوت باشد. با این وجود بسیاری از این علائم در افراد مشترک می باشد.

• ایجاد سردرد های طولانی مدت و شدید
• حالت تهوع و استفراغ بدون هیچ گونه دلیلی
• تاری دید و مشکلات بینایی، در موارد حاد از بین رفتن دید
• شل شدن و بی حس شدن دست ها و اندام های بدن
• عدم تعادل در حرکت
• مشکلات ایجاد شده در گفتار و کلام
• ایجاد مشکلات شنوایی در افراد
• تشنج های پی در پی در مواردی که فرد سابقه ای از آن ندارد.
• بی اشتهایی و کم شدن وزن بدن
• گودی و تیرگی دور چشم و ضعف و بی حالی سیستم کلی بدن

در صورت دیدن این عوارض به صورت ناگهانی و تداوم داشتن حتما باید به پزشک مغز و اعصاب مراجعه نمایید و از سلامتی خود مطمئن شوید.

انواع تومورهای سرطانی

تومورهای مغزی دارای دو نوع تومور های بدخیم و تومورهای خوش خیم تقسیم بندی می شوند. در واقع تومورهای خوش خیم  می توانند توسط داروهایی درمان شوند. سرعت رشد در آنها بسیار کم است. این تومورها قابلیت گسترش در بدن را ندارند در نتیجه به عنوان تومورهای خوش خیم در بدن به وجود می آیند. اغلب با دارو و یا جراحی درمان می شوند.

 در نوع بدخیم این تومورها درمان هایی مثل دارو درمانی و شیمی درمانی برای کم کردن سرعت گسترش این تومورها در مغز انجام می گیرد. ولی در بسیاری از مواقع تومورهای بدخیم درمان نمی شوند و در کل بدن فرد می توانند تکثیر و پخش شوند و کل سیستم بدن فرد را مختل نمایند. سرعت رشد این تومورها بسیار زیاد است و بسیار خطرناک می باشد.

 تومورهای ثانویه به تومورهایی گفته می شود که در جای دیگر بدن تولید می شوند و در نهایت به مغز فرد می رسند. امکان وجود این تومورها در بدن بسیار بیشتر از تومورهای اولیه می باشد که به طور مستقیم در مغز ایجاد می شوند و عموما فقط در ناحیه مغز گسترش پیدا می کنند. ایجاد این نوع از تومورهای بدخیم مغزی کمتر از 1 در صد می باشد. در واقع انواع مختلفی از تومورهای سرطانی وجود دارند که با توجه به نوع بدخیم یا خوش خیم بودن خود دسته بندی می شوند. این تومورها عبارتند از:

• تومور گلیوم

این نوع از تومورها در نخاع یا مغز ایجاد می شوند

• تومور مننژیوم

این تومور نیز در غشای مغزی و نخاعی تولید می شوند و در اکثر مواقع تومورهای خوش خیمی هستند که می توانند درمان شوند.

• تومور نوروم آکوستیک

این تومورها در واقع اعصاب روی تعادل شنوایی افراد تاثیر می گذارند و روی رشته های اعصاب ایجاد می شوند. در بیشتر مواقع این تومورها خوش خیم هستند.

• تومورهای آدنوم های هیپوفیز

همانطور که از نام این تومورها پیداست در غده هیپوفیز مغز ایجاد می شوند و می توانند بر روی هورمون هایی که توسط این غده ترشح می شوند تاثیر بگذارند. اغلب این تومورها خوش خیم هستند.

• تومور مدولوبلاستوما

• در واقع این تومور شایع ترین نوع تومور در کودکان می باشد. این تومور از قسمت تحتانی مغز شروع می شود و می تواند از طریق مایع نخاعی گسترش پیدا نماید.

• تومور میکروبی

• بیشتر در زمان کودکی بر روی تخمدان ها یا بیضه ها تاثیر می گذارد و گسترش پیدا می کند. در بعضی از مواقع نیز به عنوان تومورهای مغزی در بدن تاثیر می گذارد.

• تومورکرانیوفارنژیوما

تاثیر مستقیمی بر غده هیپوفیز در مغز دارد. در اکثر مواقع خوش خیم هستند. دارای رشد آرامی می باشند که می تواند بر عملکردهای دیگر بدن تاثیر بگذارد.

عوامل ایجاد تومور مغزی در سر

عوامل مختلفی می تواند باعث ایجاد تومورهای مغزی در سر شوند. در واقع با دانستن این عوامل م یتوانید تا حدود زیادی از ایجاد تومورهای بدخیم در مغز جلوگیری نمایید. نمونه ای از این عوامل را برای شما  به صورت زیر شرح می دهیم.

• یکی از شایع ترین عوامل در ایجاد سرطان را می توان عوامل ژنتیکی عنوان کرد. ژنتیک می تواند بر روی سیستم فرد تاثیر بگذارد. در نتیجه در کسانی که دارای سابقه خانوادگی سرطان هستند این ضایعه می تواند بیشتر مشاهده شود. در واقع تغییراتی که در ژن ها در بدو تولد ایجاد می شود می تواند باعث تکثیر سلولی شود تومورهای بدخیم را به وجود بیاورد. این علت در وایع یکی از مهمترین علت های ایجاد سرطان مغز می باشد.

• قرار گرفتن در معرض اشعه های مضر مانند فرابنفش و یا انواع دیگری از این اشعه ها می تواند باعث ایجاد جهش های سلولی شود در نتیجه این جهش ها به تولید سلول های غیر طبیعی می انجامد و تومورهای بدخیم و یا خوش خیم را در شما ایجاد می نماید.

• تغذیه ناسالم یکی دیگر از عوامل ایجاد تومورهای سرطانی در مغز می باشد. در واقع موادی که فاقد ارزش های غذایی هستند و انواع سرخ کردنی آنها می تواند در دراز مدت و به صورت مداوم سیستم بدن را ضعیف نماید در نتیجه سلول های بدن مواد مناسب و کافی را برای تغذیه در خود نمی یابند و این امر می تواند به جهش سلولی و در نتیجه ایجاد سرطان بیانجامد. این سرطان های ثانویه می تواند به مغز منتقل شوند و در نتیجه تومورهای مغزی و سرطان مغز را به وجود بیاورد.

• یکی دیگر از عواملی که می تواند باعث ایجاد تومورها ینغزی در سر شود استعمال سیگار و دخانیات می باشد. در واقع این مواد می تواند سلول ها سرطانی ثانویه را شامل شود.

• هوای آلوده نیز در ایجاد تومورهای سرطانی نقش به سزایی را دارا می باشد. سلول های موجود در بدن در اثر هوای آلوده می تواند تحت تاثیر قرار گیرد و در نتیجه باعث رشد توده های سلولی در بدن شود. این توده ها در صورت گسترش می توانند به تومورهای مغزی نیز منجر شوند.

درمان های موجود برای سرطان مغز

از آنجایی که علم پزشکی روز به روز در حال پیشرفت می باشد می توان گفت که درمان ها متفاوتی برای جلوگیری از گسترش تومورهای مغزی در بدن به وجود آمده است. این درمان ها باید به طور مداوم و در جلسات مشخص و زمان معینی صورت گیرد تا بتواند نتیجه موثری داشته باشد. در واقع این درمان ها برای سرطان مغز می تواند با توجه به روند رشد تومور و شرایط سنی هر فرد متفاوت باشد.

در واقع درمان این سرطان دارای مراحل پیچیده ای می باشد که در یک جلسه صورت نمی گیرد. هر تیمی درمانی باید دارای پزشک متخصص مغز و اعصاب، انکولوژیست، پرستار، مددکار اجتماعی، یک فیزیوتراپ، متخصص تغذیه باشند. این کادر باید دارای تجربه کافی در زمینه روش های درمانی تومورهای مغزی باشند تا بیماران با خیال راحت بتوانند درمان سرطان مغز را انجام دهند.در اینجا به درمان های شناخته شده تومورهای مغزی می پردازیم.

• در مرحله اول ممکن است دارو درمانی صورت گیرد. به این صورت اگر که فرد در ابتدای بیماری قرار داشته باشد و سرطان مغز از نوع خوش خیم آن عنوان شود می توان دارو درمانی را برای از بین بردن تومورهای سرطانی انجام داد. این روند بسته به تشخیص پزشک شما دارد.

• مرحله دیگری در درمان تومورهای مغزی وجود دارد که به مرحله پرتودرمانی معروف است. در پرتو درمانی اشعه های کنترل شده ای برای از بین بردن تومورهای سرطانی مورد استفاده قرار می گیرند. در این روش سلول های سرطانی در مراحل مختلفی از بین می روند و روند رشد آنها متوقف خواهد شد. در مواقعی که تومور سرطانی خوش خیم می باشد می تواند نتیجه مثبتی را به همراه آورد. عوارض این نوع از درمان سرطان مغز در واقع می تواند خستگی و بی حالی و ایجاد تهوع همچنین ریزش موهای بدن باشد.

• شیمی درمانی به عنوان یکی از روش های درمان سرطان و یا کند کردن سرعت تکثیر سلول های سرطانی در بدن و مغز می باشد. از آنجایی که تومور های بدخیم ب سرعت در بدن رشد می نمایند در نتیجه در صورتی که از سرعت آنها کاسته نود می توانند در مدت کمی بیمار را از بین ببرند. در واقع شیمی درمانی می تواند به سلول های سالم بدن نیز آسیب برساند.

معمولا این روش به صورت چند مرحله ای و دوره ای انجام می گیرد. در واقع شیمی درمانی به صورت تزریق به بدن فرد صورت می گیرد. این دارو از طریق خون وارد بدن می شود و به تومورهای موجود در سر می رسد. در بعضی از موارد این دارو ها ممکن است به صورت قرص به بیمار داده شود و یا از نوع داروهای خوراکی باشد.

 این درمان در واقع بیشتر برای افرادی که در مراحل پیشرفته ای از سرطان مغز قرار دارند داده می شود. ممکن است از شیمی درمانی به عنوان تکمیل کننده سایر روش های درمان تومورهای مغزی استفاده شود تا روند رشد سلول های سرطانی را مختل نماید.

• عمل جراحی می تواند توسط پزشک متخصص مغز و اعصاب صورت گیرد. در واقع برای از بین بردن و یا برداشتن تومورهای موجود در سر که باعث ایجاد اختلال در شنوایی و یا عملکردهای دیگر بدن می شوند استفاده می شود. معمولا اولین درمانی که برای سرطان مغز صورت می گیرد جراحی تومور مغزی می باشد. جراحی ممکن است بعد از شیمی درمانی و پرتو درمانی و یا قبل از آن صورت گیرد.

با استفاده از جراحی ممکن است فشار های وارد بر مغز کم شود و عوارض ایجاد سلول های سرطانی مانند سردرد حالت تهوع و تاری دید از بین برود. در بعضی از مواقع نیز می تواند تشنج های ایجاد شده بر اثر سرطان مغز را کنترل نماید و با دارو درمانی این عارضه را از بین ببرد. بنا به تشخیص پزشک جراح می توان تومور را در یک جراحی به کلی خارج نمود و یا طی مراحل مختلف و با استفاده از برش های کوچک آن را خارج نمود. این بنا به صلاحدید پزشک و وضعیت ایمنی بیمار صورت می گیرد.

برای اینکه روند بهبودی بعد از درمان سریعتر صورت گیرد می توانید با رعایت نکاتی در این زمینه به سلامت خود کمک نمایید.

• ورزش منظم را در کارنامه روزانه خود قرار دهید.
• برای خواب کافی خود برنامه ریزی نمایید.
• از قرار گرفتن در محیط های تنش زا و آلوده خودداری نمایید.
• زیر نظر پزشک متخصص خود برنامه غذایی کامل و مفیدی را تنظیم نمایید.
• از مداد الکلی و یا دخانیات پرهیز نمایید.
• به مقدار زیاد مایعات بنوشید.
• بهداشت فردی خود را رعایت نمایید.
• از خسته نمودن بدن خود بعد از درمان سرطان خودداری کنید.
• از انجام فعالیت های سخت تا حدالامکان پرهیز نمایید.

کلام آخر

سرطان مغز یکی از وخیم ترین نمونه های سرطان در افراد بوده که می تواند به شدت عملکرد افراد را تحت تاثیر قرار دهد. با توجه به اینکه سلول های سرطانی از تغییر شکل سلول های سالم مغز به وجود می آیند، می توان گفت که پیشرفت این بیماری می تواند عواقب خطرناکی شامل از کار افتادن بسیاری از عملکرد های مغز شود. به این بیماری تومور مغز نیز گفته شده و بسته به اینکه در کدام قسمت از مغز ایجاد می شود نام های مختلفی خواهد داشت. بیماران مبتلا به این دسته از سرطان ها معمولاً سردردهای شدید و طولانی مدتی را تجربه خواهند کرد. اگر تومور به وضعیت بدخیم برسد، می تواند اختلالاتی را در بینایی، تعادل، تکلم، شنوایی و.. ایجاد کند. توجه به اینکه مغز مدیریت بافت ها و اندام های مختلف بدن را به عهده دارد، هرگونه اختلال و آسیب به بافت مغز می تواند تمام عملکردهای بدن را با اشکال مواجه سازد. در صورتی که جهت درمان تومور اقدامات مناسبی صورت نگیرد، این بیماری می تواند به تدریج فرد را از پای در آورد. مقاطع مختلف درمان این بیماری هزینه های گزافی را در بر خواهد داشت که بسیاری از بیماران مبتلا را نگران و آشفته می سازد. اگر قصد همیاری و همدلی با این بیماران را دارید به شما توصیه می کنیم که جهت عرض تسلیت به خانواده های متوفی در اطرافیان و آشنایانتان حتماً از استندهای تسلیت یا تاج گل خیریه، موسسه های خیریه حمایت از بیماران سرطانی استفاده کنید که در این صورت هزینه اجاره این وسایل به نفع بیماران مبتلا به سرطان جمع آوری شده و هزینه خواهد شد.