مراقبت های بعد از جراحی تومور مغزی

 تومور مغزی، یک نوع ناهنجاری است که در اثرتکثیر و رشد غیر طبیعی سلول های بدن به وجود می آید ونوع بدخیم آن  عارضه خطرناکی می باشد.  تومورهای مغزی معمولا به دو نوع خوش خیم و بدخیم تقسیم بندی می شوند.تومور مغزی، اگر به موقع درمان نشود ممکن است عارضه بسیار ناگواری برای بیمار ایجاد کند.درمان این بیماری اغلب، با جراحی و برداشتن تومور آغاز می‌شود. مراقبت هایی که باید بعد از جراحی انجام شود نیز در بهبود  بیماری، تاثیر بسیار زیادی دارد.

علت به وجود آمدن تومور مغزی هنوز ناشناخته است و ممکن است عوامل متعددی در به وجود آمدن آن، دخیل باشند.بسیاری از تومورها بدخیم هستند. این نوع تومورها به درمان فوری نیاز دارند، چون در اثر سلول های سرطانی به وجود می آیند و ممکن است عوارض بسیار شدید و جبران ناپذیری برای بدن ایجاد کنند.برای از بین بردن تومور مغزی، راه های فراوانی وجود دارد که بسیاری از آنها تهاجمی هستند. جراحی، شیمی درمانی و پرتودرمانی، از جمله درمان هایی هستند که برای ریشه کن کردن این بیماری انجام می شوند.

معمولا عمل جراحی، اولین گزینه ای است که برای درمان تومور های مغزی، مورد استفاده قرارمی گیرد.جراحی ها هم انواع متفاوتی دارند و با متدهای مختلف انجام می گیرند. قبل از جراحی، باید قسمتی از سر که محل جراحی است، تراشیده شود. در بسیاری از مواقع نیز، جراحی تومور مغزی با بی حسی انجام می شود.

گذراندن دوره نقاهت بعد از جراحی ومراقبت های آن :

بعد از انجام عمل جراحی، بیمار نیاز دارد چند روز یا چند هفته، استراحت کند و دوران نقاهت خود را طی کند.مدت زمان دوران نقاهت متفاوت است و به عوامل زیادی از جمله سن بیمار، نوع تومور، عواملی که باعث به وجود آمدن تومور شده است، جنس تومور، اندازه تومور، جنسیت و... بستگی دارد.

تومور مغزی نوع خفیف، دوران نقاهت کوتاهی دارد و بیمار بعد از چند روز استراحت، می تواند کارهای ساده و روزمره خود را انجام دهد.تومورهایی که بدخیم و سرطانی هستند ونیاز به جراحی و شیمی درمانی داشته باشند، دوره نقاهت نسبتا طولانی دارند.

دوره نقاهت تومور بدخیم می تواند دو یا سه هفته طول بکشد. البته لازم به ذکر است که محل قرار گرفتن تومور در مغز و نیاز به جراحی تکمیلی، تاثیر زیادی در طولانی شدن دوره نقاهت دارد.ممکن است برخی از بیماران پس از جراحی،  دچار ضعف اندام ها و مشکلات حرکتی شوند و یا دچار سردردهای ناشی از تومور مغزی.

بنابراین باید فیزیوتراپی و بازتوانی برای چنین بیمارانی، هر روز انجام شود.داروهای ضد تشنج مانند فنی تویین، دپاکین، تگراتول و...باید به طور مرتب و طبق دستور پزشک مصرف شوند.  البته، در صورت مصرف داروهای ضد تشنج نیز، ممکن است فرد بیمار تشنج کند، ولی جای نگرانی نیست.

تشنج کردن فرد بیمار پس از جراحی تومور مغزی

فرد مبتلا به تومور مغزی ممکن است، قبل ویا بعد از عمل جراحی،  تشنج کند. در چنین مواقعی، همراهان بیمار باید آرامش خود را حفظ کرده و بیمار را به پهلو بخوابانند چون ممکن است خارج شدن ترشحات از دهان راه تنفس او را بگیرد و مانع از نفس کشیدن بیمار شود.هنگامی که بیمار تشنج می کند، ممکن است ناخواسته حرکات شدیدی از او سر بزند.در چنین مواقعی کنترل کردن بیمار بسیار سخت است.

پس باید هر چه زودتر اشیا تیز و برنده را از اطراف وی دور کنیم. بعد از تشنج، بیمار هوشیاری کامل ندارد و نیمه هوشیاراست.  در چنین شرایطی نباید غذا یا دارویی به بیمار داده شود چون هنوز قدرت بلع ندارد و ممکن است دارو، به مسیر تنفسی بیمار وارد شده و مشکلاتی را ایجاد کند.

ترمیم و بهبود زخم های ناشی از جراحی تومور مغزی :

دو هفته پس از جراحی، معمولا زخم ها بهبود پیدا می کنند و دیگر احتیاجی به پانسمان کردن آن ها نیست. البته بهبود و ترمیم زخم ها نیز به عوامل متعددی بستگی دارد. نحوه تغذیه بیمار، سلامت عمومی بیمار و نداشتن بیماری دیگری مانند دیابت، از جمله مواردی هستند که در بهبود زخم های ناشی از جراحی تاثیر بسزایی دارند.استفاده از مواد مخدر، مصرف نوشیدنی های الکلی وانجام حرکت های شدید، از جمله مواردی است که باعث می شود بهبود زخم ها به تاخیر بیافتد و طولانی شود.

ایجاد تورم در محل جراحی تومور مغزی :

پس از جراحی ممکن است، قسمت های مختلفی از سر متورم شود یا رنگ ظاهری پوست و بافت آن تغییر کند. این تورم ها ناشی از جراحی می باشند و بعد از چند روز، خود به خود بهبود می یابند و برطرف می شوند.اما بعضی اوقات، بر اثرعفونت یا جمع شدن مایع مغزی در زیر پوست، تورم ایجاد می شود که ممکن است پس از گذشت چندین روز، هنوز خوب نشده و تغییری در بهبودی صورت نگیرد.

در بعضی موارد، بزرگ بودن یا وخیم بودن وضعیت تومور، ممکن است بعداز جراحی باعث ایجاد ایسکمی مغزی شود که بسیار بحرانی و خطرناک است. در صورت پیش آمدن ایسکمی مغزی،  حتما باید با پزشک مشورت کرده تا در مورد درمان آن اقدام کند.

رژیم غذایی فرد بیمار پس از جراحی تومور :

بعد از انجام عمل جراحی و هنگامی که بیمار به هوش می آید، ممکن است اختیار و هوشیاری کافی نداشته باشد. چون که تزریق داروهای بیهوشی هنگام جراحی، بر روی هوشیاری و قدرت بلع بیمار، اثر می گذارد. بنابراین بیمار قادر نیست غذاهای جامد و دیگر مواد غذایی را استفاده کند.به همین علت باید بیمار به مدت 24 ساعت پس ازجراحی، تنها بعضی از مایعات را استفاده کند تا مواد مغذی و ویتامین های مورد نظر را به دست آورد.زمانی که اثرات داروهای بیهوشی به طور کامل برطرف شود و از بین برود، بیمار می تواند کنترل حرکت اندام های خود را به دست آورد و به راحتی جابه جا شود

.در این زمان بیمارقادر است، سوپ و غذاهای نرم را میل کند و پس چند روز نیز می تواند از غذاهای جامد که نمک کمی دارند استفاده کند.هنگامی که بیمار هوشیاری کامل ندارد و براثر تزریق داروها نیمه هوشیار است باید از طریق سرم غذایی، که به صورت مستقیم به لوله معده وصل می شود، مواد غذایی مورد نیاز  به بدن فرد بیمار وارد کرد. این روش برای بیمارانی که در کما هستند یا نیمه هوشیار هستند ولی قدرت بلع ندارند، استفاده می شود و بسیار کارآمد است.

نکات مهمی که بایدبعد از جراحی، برای مراقبت از بیمار مبتلا به تومور مغزی انجام داد :

بعد از انجام عمل جراحی، دارو هایی که پزشک تجویز کرده، باید طبق دستورات گفته شده استفاده شوند. داروهای ضد تشنج و آنتی بیوتیک ها نیز باید سر وقت و به طور منظم مصرف شوند.اگر در محل جراحی و جای بخیه، تورم و قرمزی یا ترشح خون مشاهده کردید باید هر چه زودتر به پزشک مراجعه کنیدتا درمان های لازم صورت گیرد.در بسیاری از مواقع برای درآوردن تومور مغزی، سر از قاعده جمجمه، جراحی می شود.

در چنین شرایطی اگر در دوران نقاهت، از بینی بیمار مایع شفافی خارج شد، باید این موضوع را با پزشک در میان بگذارید.هنگامی که بیمار از بیمارستان مرخص شد، سعی کنید در نوبت های نزدیک به پزشک مراجعه کنید تا معاینات لازم صورت گیرد و اگر مشکلی پیش آمده باشد برطرف شود.بعد از مرخص شدن، بیمار نباید فعالیت های زیادی انجام دهد و تنها به قدم زدن و راه رفتن آرام اکتفا کند.

پس از انجام عمل باید چند دفعه در روز پانسمان ها عوض شوند و محل بخیه را خشک و تمیز نگه دارید. عوض کردن پانسمان ها باید به مدت یک هفته، هر روز انجام شود.به طور معمول برای بخیه کردن محل جراحی از بخیه های جذبی استفاده می کنند. بخیه های جذبی بعد از گذشت ده روز در بدن جذب می شوند. ولی اگر هنگام جراحی از بخیه های غیر جذبی استفاده شده باشد باید پس از ده روز به پزشک مراجعه کنید تا برای کشیدن بخیه ها اقدام کند.

سعی کنید به مدت یک هفته، حمام نکنید تا محل جراحی خیس نشود.اگر بیمار دچار سردردیا حالت تهوع شد باید از داروهایی مانند استامینوفن، بروفن، دیکلوفناک و...استفاده کند.هنگامی که بیمار سرگیجه های طولانی دارد یا چشمانش سیاهی می رود، امکان دارد دچار کم خونی شدید شده یا فشار خونش پایین آمده باشد. در صورت بروز چنین علایمی باید به بیمارستان یا پزشک مربوطه مراجعه کنید.

در دوران نقاهت، بیمار می تواند حرکت های سبک و قدم زدن به کمک واکر، را انجام دهد. این کار از تحلیل رفتن اندام ها جلوگیری کرده و باعث گردش خون بهتر در بدن می شود. همچنین از آمبولی ریه و لخته شدن خون نیز ، پیشگیری می کند.بعد از جراحی، بیمار باید حداقل به مدت یک ماه رانندگی را کنار بگذارد و از رفتن به ارتفاعات و مکان های بلند، پرهیز کند.در مدت زمان نقاهت، بیمار باید از وسایل دیجیتال دوری کرده و سعی کند از موبایل، تلویزیون، و رادیو استفاده نکند تا در معرض امواج آن ها قرار نگیرد.

بهتر است در زمان نقاهت، همه اقوام و آشنایان را دعوت کرده تا بیمار با آن ها گفتگو کند. این کار، برای بالا بردن روحیه و تقویت حافظه بیمار، بسیار خوب است.فرد بیمار بهتر است که بیشتر از ویتامین ها و مواد مغذی استفاده کند و از مصرف مواد شور و قندی، خودداری نماید.