مراقبت از پوست در طول پرتودرمانی

پرتودرمانی روشی است که در آن با استفاده از پرتوها سلول های سرطانی را هدف قرار می دهند و آنها را از بین می برند. در حقیقت در این روش درمانی اگرچه هدف اصلی از بین بردن سلول های سرطانی است اما در نهایت ممکن است که برخی سلول های پوستی نیز دچار آسیب شوند.

این روش درمانی نقش مهمی در معالجه بیماری سرطان دارد. همانند شیمی درمانی و استفاده از داروها ، این روش درمانی نیز عوارضی را برای فرد به همراه دارد. این عوارض جانبی روی پوست ایجاد می شوند اما مراقبت صحیح از پوست در طول این نوع درمان ، می تواند عوارض را تا حدی کاهش دهد.

تغییرات پوستی در طول این درمان متداول و مورد انتظار است و هر فردی با توجه به اینکه سیستم ایمنی متفاوتی دارد ، به روش های درمانی پاسخ متفاوتی می دهد. در این مقاله قصد داریم تا انواع واکنش های پوستی نسبت به این روش درمانی را نشان داده و روش های مراقبت از پوست در حین انجام این نوع درمان را بیان کنیم.

پرتودرمانی چگونه سبب آسیب به پوست می شود؟

واکنش های پوستی یکی از رایج ترین عوارض درمان با استفاده از اشعه های مختلف است. این نوع درمان با آسیب رساندن به سلول های ناحیه ی تحت درمان کار می کند و در حین کار سلول های پوستی نیز دچار آسیب می شوند.

دستگاه هایی که برای این روش درمانی به کار گرفته می شوند ، به گونه ای طراحی شده اند که تا حد امکان به پوست ناحیه ی تحت درمان ، آسیبی وارد نکنند. این امر به این معناست که حداکثر دوز تابش را برای ناحیه زیر پوست در نظر گرفته اند.

اما در شرایط خاص ، آسیب به سلول های پوستی اجتناب ناپذیر بوده و این عارضه رخ می دهد.

در ادامه به بررسی عواملی می پردازیم که ممکن است شدت آسیب های پوستی ناشی از این نوع درمان را افزایش دهند:

• سیگار کشیدن می تواند واکنش پوست را افزایش دهد.
• افرادی که پوست بسیار حساس دارند یا افرادی که پوست تیره یا آسیایی دارند ، بیشتر در معرض آسیب های پوستی قرار خواهند داشت.
• درمان در نواحی که چین های پوستی قرار دارد ، مناطقی مانند کشاله ی ران ، باسن ، چین های سینه یا زیر بغل به دلیل اینکه گرم ، حساس و مرطوب هستند، ممکن است که بیشتر در معرض اصطکاک قرار گیرند.
• بیمارانی که تحت درمان ناحیه سر و گردن قرار دارند ، به دلیل حساسیت این ناحیه در معرض خطر افزایش واکنش پوستی قرار خواهند داشت.
• داشتن شیمی درمانی همزمان با رادیوتراپی
• برخی افراد مبتلا به نقص های ژنتیکی ممکن است که در معرض خطر بیشتری در صورت استفاده از این درمان قرار گیرند.

واکنش پوستی نسبت به پرتودرمانی

نوع واکنش پوستی که ممکن است در حین انجام این روش درمانی رخ دهد به عوامل متعددی بستگی دارد که در ادامه به بررسی آنها خواهیم پرداخت. به طور کلی می توان گفت که این عوامل عبارتند از:

• بخشی از بدن فرد که تحت درمان قرار می گیرد.
• نوع و شدت پرتویی که در این نوع درمان استفاده می شود.

چنانچه سیگار می کشید یا مبتلا به هر یک از بیماری های زیر هستید ، حتما آن را به پرستار یا پزشک متخصص اطلاع دهید:

• فشار خون بالا
• دیابت
• هرگونه بیماری عروقی کلاژن مانند آرتریت و روماتوئید یا درماتومیوزیت که در واقع بیماری است که باعث ضعف ماهیچه ها و آسیب به پوست می شود.
• سابقه ی سرطان پوست در منطقه ای که باید تحت تابش قرار گیرد.

شرایطی که ذکر شد ، ممکن است که بر نحوه ی بهبودی زخم های شما و میزان واکنش بدن به روش پرتودرمانی تاثیر بگذارد.

انواع واکنش پوستی در طول پرتودرمانی

در طول انجام این روش درمانی ممکن است که پوست افراد به رنگ صورتی یا برنز درآید. با ادامه ی روند درمانی ممکن است که ناحیه ی مورد نظر قرمز شده یا به رنگ تیره تر درآید و همچنین امکان این وجود دارد که در این ناحیه شاهد تورم نیز باشیم.

از دیگر عوارضی که ممکن است که در اثر انجام این روش درمانی رخ دهد ، خشک شدن پوست ، احساس سستی ، خارش یا پوسته پوسته شدن آن است. در برخی از افرادی که در معرض پرتودرمانی قرار می گیرند ، ممکن است که تاول های پوستی نیز دیده شود.

به طور میانگین عوارضی که مطرح شد ، ممکن است که پس از گذشت 2 هفته به اوج شدت خود برسند و پس از اینکه این نوع درمان به پایان رسید ، روند بهبودی عوارضی که مطرح شد ، ممکن است به چندین هفته نیاز داشته باشد.

در ضمن لازم به یادآوری است که در طول درمان ، پوست  ناحیه ای که تحت درمان قرار دارد ، به صورت منظم توسط پرستاران یا کادر پزشکی مورد معاینه قرار می گیرد و توصیه های لازم برای مراقبت از پوست به فرد ارائه می شود.

مراقبت از پوست در طول پرتودرمانی

به طور کلی لازم است که فرد در طول درمان به نحوه ی مراقبت از پوست خود واقف بوده و مراقبت های لازم را به عمل بیاورد. در ادامه برخی از مراقبت هایی که لازم است فرد در طول درمان انجام دهد را بیان خواهیم کرد:

پوست خود را تمیز نگه دارید.

روزانه با استفاده از آب گرم و شوینده های ملایم حمام کرده و پوست خود را به خوبی بشویید و با حوله ی نرم آن را خشک کنید. شستشو به از بین بردن باکتری ها کمک می کند که می توانند سبب ایجاد عفونت شوند. هنگام شستشوی پوست خود با ملایمت رفتار کرده و در نهایت از استفاده از پارچه های آلوده برای خشک کردن پوست خود ، پرهیز کنید.

در برخی مواقع ممکن است که پوست ناحیه ای که تحت درمان قرار می گیرد ، بنفش شده و در نهایت مانند یک نوع خالکوبی که اثر دائمی است ، ناحیه ی بنفش باقی مانده و اثر آن بر روی پوست از بین نرود. با استفاده از روغن های معدنی و با توصیه ی پزشک ، می توان اثر ناشی از این لک ها را حدی کم رنگ تر کرد. در ضمن از پد های الکلی روی پوست خود در منطقه ی درمان استفاده نکنید.

از تحریک پوست در ناحیه ی تحت درمان خودداری کنید.

بهتر است که در حین و پس از پرتودرمانی از لباس های پنبه ای یا نخی استفاده کرده و فقط از مرطوب کننده ها لوسیون هایی که توسط پزشک تجویز می شوند ، استفاده کنید. از استفاده از لوازم آرایشی ، عطر ها و سایر مواد شیمیایی در ناحیه مورد نظر خودداری کنید.

استفاده از دئودورانت ها در صورتی که سبب تحریک پوست شما نمی شود ، مانعی ندارد. ناحیه ی تحت درمان را اصلاح کنید و اجازه ندهید که پوست معالجه شده با درجه حرارت شدید ، مواجه شود. این امر می تواند شامل تماس پوست با وان های آب گرم ، بسته های سرمایشی یا گرمایشی باشد.

چنانچه در ناحیه تحت درمان زخمی وجود دارد که از خارش و یا دست زدن به آن خودداری کنید. در صورتی که خارش زخم ها آزارتان می دهد ، از پرستار خود بخواهید تا داروهایی برای تسکین این عارضه برای شما تجویز کنند.

در طول پرتودرمانی و یا پس از آن از برنزه شدن و سوختن پوست پیشگیری کنید. برای این کار می توانید از ضدآفتاب های مختلف استفاده کرده و یا تا حد امکان بدن خود را بپوشانید. شنا در آب های حاوی کلر مانعی ندارد ، ولی لازم است که پس از شنا حتما بدن خود را از کلر پاک کرده و به خوبی بشویید.

پوست خود را مرطوب نگه دارید.

با شروع پرتودرمانی بهتر است که به طور مداوم از مرطوب کننده ها استفاده کنید. استفاده از مرطوب کننده ها کمک می کند تا واکنش های پوستی به حداقل برساند. برای این کار می توان از مرطوب کننده های معمول استفاده کرد. تنها نکته ای که باید به آن توجه باشید این است که از مرطوب کننده های حاوی عطر یا ماده ی لونین استفاده نکنید.

برای انتخاب مرطوب کننده مناسب ، می توانید از پرستار خود نیز مشورت بخواهید. همچنین امکان این وجود دارد که در ابتدا و در طول درمان ، برای کاهش خارش پوست ، داروهایی برای شما تجویز شود. بهتر است که از مرطوب کننده ها به صورت دوبار در روز استفاده کرده و از استفاده از مرطوب کننده ها بر روی زخم های باز جدا خودداری کنید.

از به کار بردن هر وسیله یا ماده ی چسبناک بر روی ناحیه ی تحت درمان ، پرهیز کنید. این امر شامل لوازم پزشکی همچون باندها یا چسب های پزشکی است. چسب های پزشکی ممکن است که سبب تحریک یا آسیب دیدن پوست در معرض درمان شود. چنانچه به دلایل پزشکی نیاز به استفاده از باند ها دارید ، بهتر است که آن ها بر روی ناحیه ای که تحت این درمان قرار گرفته است ، قرار ندهید.

در صورت بروز عوامل زیر بهتر است که سریعا با پزشک و یا پرستار خود، تماس بگیرید:

•     تب و یا دمای بدن بالاتر از 38 درجه ی سانتی گراد
•     لرز
•     افزایش درد و یا ناراحتی
•     افزایش قرمزی و یا تورم پوستی که احساس می کنید سفت شده است.
•     وجود بثورات و یا تاول در ناحیه ی تحت درمان
•     وجود هر زخم باز در ناحیه ی تحت درمان
•     هرگونه علائم و یا مشکلات جدید

گذراندن اوقات فراغت در خارج از منزل

گذراندن وقت در خارج از خانه به کاهش استرس در طول پرتودرمانی کمک شایانی می کند اما اگر قصد دارید پوست خود را از اشعه های مضر ماورای بنفش محافظت کنید ، لازم است که توصیه های زیر را رعایت  و دقت کنید:

قسمتی از پوست که تحت این روش درمان قرار دارد را با لباس بپوشانید. در برخی موارد لباس های ضدآفتابی وجود دارند که می توانید که از آنها استفاده کنید اما در صورتی که این گونه لباس ها را در دسترس ندارید ، می توانید از لباس هایی به رنگ تیره تر استفاده کنید.

 سر و گردن خود را با استفاده کلاه های پهن بپوشانید و بیشتر در مکان هایی که سایه وجود دارد ، استراحت کنید.

مراقبت های پس از انجام پرتودرمانی

به طور کلی لازم است که پس از انجام این نوع درمان ، به پوست خود توجه ویژه ای داشته باشید. برخی از عوارض جانبی ناشی از این نوع درمان ، ممکن است که هفته ها ، ماه ها و یا سال ها پس از آخرین درمان با اشعه خود را نشان دهند.

این اتفاق به احتمال زیاد رخ می دهد حتی اگر فرد در طول درمان هیچ گونه عوارضی را مشاهده نکرده باشد. برای کاهش اثرات عوارض جانبی بهتر است که به توصیه های پزشکی عمل کنید. در صورتی که در ناحیه ی تحت درمان تاول وجود دارد ، لازم است که به خوبی از آن مراقبت کنید تا در نهایت به عفونت مبتلا نشوید.

محافظت از پوست پس از پایان پرتو درمانی ، یک امر بسیار ضروری است. عدم مراقبت از پوست در برابر نور خورشید ، ممکن است که  احتمال ابتلا به سرطان پوست را افزایش دهد.

و نکته پایانی

در نهایت باید بگوییم که این درمان اگر چه خود یک روش درمانی است ، اما ممکن است که برای افراد تحت درمان عوارضی را به همراه داشته باشد. بهتر است که در طول درمان بیمار تحت تنش و استرس کمی نبوده و در نهایت بتواند به خوبی از ناحیه ی تحت درمان مراقبت کند.

حفظ روحیه و انگیزه در طول درمان تاثیر مستقیمی بر روی بهبود فرد داشته و فرد می تواند پس از پایان این روش درمانی  به زندگی روزمره خود بازگردد. چنانچه مراقبت های لازم از ناحیه ی تحت درمان صورت گیرد ، لک ها و یا زخم های به وجود آمده در اثر پرتودرمانی از بین رفته و اثری از آن باقی نخواهد ماند.

در بیشتر مواقع این درمان همراه با شیمی درمانی برای بیماران مبتلا به سرطان تجویز می شود. بنابراین لازم است که فرد تحت درمان از عوارض هر دو روش درمانی آگاهی کامل داشته و مراقبت های لازم را به عمل بیاورد تا در نهایت این روش های موثر واقع شده و فرد سلامتی کامل خود را به دست بیاورد.

امید به فردای بهتر برای بیماران مبتلا به سرطان با اجاره تاج گل خیریه و استند تسلیت خیریه 

موسسه خیریه سید محمدحسین رضوی با اجرای یک طرح جدید در طی سال‌های اخیر موجب شده تا با همیاری شما، بخشی از هزینه‌های بالای بیماران مبتلا به سرطان را جمع‌آوری کند تا صرف دارو و درمان آن‌ها شود. موسسه با اجرای طرح اجاره دادن تاج گل خیریه و استند تسلیت خیریه به شما برای تقدیم و ایجاد حس همدردی به اقوام و نزدیکانی که عزادار شده‌اند، باعث شد تا علاوه بر اینکه هزینه‌ای از اجاره تاج گل و استند تسلیت کمکی برای بیماران باشد، شما نیز به‌صورت آسان‌تر و با هزینه بسیار کمتر و در جهت کمک به خیریه سرطان (بیماران سرطانی) تاج گل و استند تسلیت را آنلاین سفارش دهید و بدون پرداخت هیچ هزینه‌ای رایگان تحویل بگیرید.

اقداماتی که موسسه خیریه سید محمدحسین رضوی انجام داده است.

موسسه خیریه سید محمدحسین رضوی با کمک شما می‌تواند اندکی از هزینه درمان بیماران مبتلا به سرطان را جمع‌آوری و با گسترش این طرح امید دارد تا فردای بهتری در انتظار کودکان و بیماران مبتلا به سرطان باشد. این موسسه در تمام این سال‌ها خدمات رایگان و ویژه خود را شامل حال بسیاری از افراد خیر کرده است. حمل‌ونقل تاج گل خیریه و استند تسلیت خیریه در تمامی نقاط تهران بر عهده موسسه خیریه سید محمدحسین رضوی است و شما هیچ مسئولیتی در قبال پرداخت هزینه حمل‌ونقل آن ندارید.