علت بیماری کبد چرب چیست؟

کبد چرب نوعی بیماری است که به خاطر تجمع چربی بیش از حد یا استئاتوز در کبد به وجود می‌آید. در شروع این بیماری، علائم خاصی بروز نمی‌کند اما با پیشروی بیماری، اوضاع بیمار هم وخیم‌تر می‌شود. در برخی از موارد، بیماران مبتلا به کبد چرب غیرالکلی به تغییر چرب یا استئاتوز غیرالکلی دچار می‌شوند و پیشرفت این وضعیت هم بیماری‌ها و مشکلات دیگری مانند زخم، سیروز کبدی و عملکرد نامطلوب کبد را به همراه دارد. با خیریه رضوی همراه باشید حتی می توانید از طریق لینک زیر استند تسلیت خود را سفارش دهید.

کبد چرب با چاقی مفرط، فشار خون بالا، دیابت و کلسترول بالا ارتباط مستقیم دارد. ضمنا استئاتوز یا کبد چرب غیرالکلی در اثر مصرف الکل به وجود نمی‌آیند. در کشورهای مختلف دنیا بیماری و علائم کبد چرب رایج است. احتمال وقوع علائم کبد چرب در دوران بارداری هم وجود دارد.کبد چرب که بیشتر به دلیل نوع نادرست تغذیه و شیوه نادرست زندگی به وجود می آید امروزه افراد بسیاری از جامعه را درگیر کرده است، این بیماری نه تنها کبد را در گیر می کند بلکه به دلیل نقشی که کبد در بدن دارد دیگر اعضای بدن را نیز با مشکل مواجه خواهد کرد و سلامت فرد را تحت تاثیر می گزارد.

کبد به عنوان یکی از اعضای اساسی بدن نقش یک صافی را در بدن دارد که اجزای مضر و سمی  تمام مواد غذایی مصرفی را میگیرد تا مواد غذایی به صورت کاملا سالم وارد بدن بشوند. کبد یک ویژگی دارد که توسط سلول های ترمیمی بازسازی و پاکسازی می شود.اما بروز عارضه کبد چرب مانع از کارایی درست این عضو می شود و کل سیستم بدن را با مشکل مواجه خواهد کرد.در بیماری کبد چرب، چربی بیش از حد نرمال در کبد تجمع می یابد و باعث التهاب کبدی می شود. این بیماری می تواند با اختلال در فعالیت طبیعی کبد همراه باشد که گاهی به سیروز کبدی یا نارسایی کبد منجر می شود. البته چربی به طور معمول در کبد وجود دارد اما وجود چربی 5 تا 10 درصد در کبد انسان نشان دهنده کبد چرب است که نیاز به درمان دارد.

علت بیماری کبد چرب چیست؟

دلایل ایجاد کبد چرب بسیار متفاوت است اما اصلی ترین علت کبد چرب می تواند به تغذیه ناماسب و هم چنین شیوه زندگی نادرست مربوط شود. کبد چرب امروزه افراد بسیاری از جامعه را درگیر کرده است، این بیماری نه تنها کبد را در گیر می کند بلکه به دلیل نقشی که کبد در بدن دارد دیگر اعضای بدن را نیز با مشکل مواجه خواهد کرد و سلامت فرد را تحت تاثیر قرار می دهد.

علت کبد چرب

کبد چرب می تواند دلایل مختلفی داشته باشد، همچنین سیستم بدن بعضی از افراد به گونه ای است که باعث تجمع چربی را در کبد شده و در نهایت به سیروز کبدی پیش می روند اما طبق تحقیقات و تجربیات کسب شده بیشترین عواملی که منجر به بروز کبد چرب می شود موارد زیر است.

• چاقی یکی از عوامل بروز کبد چرب است در واقع اضافه وزن می تواند به تجمع چربی اضافه در کبد منجر شود.
• مقاومت بدن در برابر انسولین که در این حالت سلول های بدن در مقابل هورمون انسولین مقاومت کرده و قند مصرف نمی کنند.
• بالا بودن قند خون می تواند منجر به بروز کبد چرب شود که این قند می تواند به صورت پیش دیابت و یا دیابت نوع دو بروز کند.
• وجود مقادیر بالاتر از حد نرمال چربی یا تری گلیسیرید در خون میتواند فرد را با کبد چرب مواجه نماید.
• مصرف مشروبات الکلی یکی از شایع ترین عوامل بروز بیماری کبد چرب مخصوصا در جوامع غربی می باشد.
• مصرف مواد غذایی چرب نیز یکی دیگر از عوامل ایجاد کبد چرب است.
• عدم داشتن تحرک و فعالیت سالم و کافی و عدم  ورزش در زندگی .
• سوء تغذیه و رژیم غذایی ناسالم.
• بارداری نیز می تواند منجر به کبد چرب شود.
• استفاده زیاد از داروهایی مانند آسپرین، تتراسایکلین و آستامینوفن.

به طور کلی هر یک از موارد بالا و یا تعدادی از ان ها در کنار هم می تواند باعث تجمع چربی در کبد شود این امر باعث بروز کبد چرب شده و همچنین این چربی می تواند باعث التهاب کبد و ایجاد بافت اسکار در کبد شود.

انواع کبد چرب

• بیماری کبد چرب الکلی (ALD)
• بیماری کبد چرب غیر الکلی (NAFLD)
• استاتو هپاتیت غیرالکلی (NASH) و استاتو هپاتیت الکلی

بیماری کبد چرب غیر الکلی (NAFLD) چیست؟

NAFLD نوعی بیماری کبد چرب است که با مصرف الکل ارتباطی ندارد و خود به 2 نوع طبقه بندی می‌شود:

الف ) نوع ساده: به وضعیتی گفته می‌شود که مقدار چربی موجود در کبد بیش از اندازه طبیعی است، اما التهاب یا آسیب کمی در سلول های کبدی دیده می‌شود و یا اصلا آسیبی وجود ندارد. کبد چرب ساده معمولاً مخرب نبوده و باعث صدمه یا عوارض کبدی نمی‌شود.

ب ) استئاتوهپاتیت غیر الکلی(NASH): که در این حالت برعکس مورد ساده، به همراه چربی در کبد، التهاب و آسیب سلول های کبدی مشاهده می‌شود که می‌تواند باعث فیبروز یا زخم کبد شود. NASH همچنین ممکن است منجر به سیروز یا سرطان کبد شود. در برخی از مبتلایان به بیماری کبد چرب عوارضی از جمله اسکارینگ یا زخم کبد که تحت عنوان فیبروز نیز شناخته می‌شود، مشاهده می‌گردد. اگر فرد دچار فیبروز شدید شود، به این حالت سیروز کبدی می‌گویند که وضعیتی غیر قابل برگشت می‌باشد.

کبد چرب ساده یا غیرالکلی

کبد چرب غیر الکلی  به نوعی از کبد چرب گفته می شود که معمولا به دلیل عادات بد تغذیه، بی تحرکی و چاقی و یا زمینه ژنتیکی در بدن بیماران بروز می کند. کبد ساده چرب شایع ترین نوع این بیماری در جهان است. در کبد چرب غیرالکلی تجمع چربی در بافت کبد بیش از حد طبیعی است اما هنوز بافت کبد دچار آسیب نشده است.اگر اقدامی نسبت به درمان از سوی بیمار صورت نگیرد با گذر زمان و ازدیاد بیشتر چربی در بافت کبد این احتمال وجود دارد که سلول های کبدی تخریب شده و بیمار دچار استئاتوهپاتیت غیرالکلی و بروز فیبروز در کبد می شود.

علائم کبد چرب

کبد چرب گاهی کاملا بدون علامت است و با آزمایش و چکاپ های لازم تشخیص داده می شود ولی گاهی نیز با علائمی همراه است که در صورت بروز هر یک یا چند از این علائم باید نسبت به بررسی های دقیق جهت تشخیص کبد چرب و درمان آن اقدام نمایید. از جمله علائم شایع کبد چرب موارد زیر است.

• احساس خستگی و بی حالی مفرد.
• احساس درد در قسمت بالای سمت راست شکم.
• تورم شکم.
• عدم تمرکز و احساس سردرگمی و گیجی.
• حالت تهوع.
• ضعف جسمانی.
• بزرگ شدن عروق خونی زیر پوست.
• بزرگ شدن طحال.
• ایجاد زردی در پوست و زرد شدن سفیدی چشم.
• قرمز شدن کف دست.
• کاهش اشتها و به دنبال آن کاهش وزن.

عوارض کبد چرب

از آنجایی که کبد به عنوان یک صافی و فیلتر در بدن نقش دارد در صورتی که عملکرد آن با اختلال مواجه شود میتواند کل سیستم بدن را تحت تاثیر قرار دهد و عوارض متعددی ایجاد نماید .مهمترین عارضه کبد چرب و NASH سیروز است. التهاب کبدی باعث بروز سیروز می شود.کبد در تلاش برای کاهش التهاب باعث بروز زخم هایی در بافت خود می شود که همان سیروز کبدی نام دارد. در صورت ادامه دار بودن التهاب سیروز کبدی گسترش می یابد. در صورت عدم توقف این فرایند عوارض زیر مشهود است.

• تجمع مایعات در شکم که آسیت نام دارد.
• تورم رگ های مری که به عنوان واریس مری معروف است و در صورت افزایش این روند می تواند منجر به پارگی رگ ها و خونریزی شود.
• بروز احساس ضعف و گیجی و خواب آلودگی مفرد.
• لکنت زبان.
• نارسایی کبدی که این اتفاق در مراحل پیشرفته NASH است و کبد از کار می افتد.
• سرطان کبد نیز می تواند در ادامه کبد چرب ایجاد شود.

عوارض ذکر شده در صورت بروز سیروز  ایجاد می شود که همه افراد مبتلا به کبد چرب به سیروز کبدی مبتلا نمی شوند درمان به موقع کبد چرب می تواند مانع از بروز سیروز شود. به طور معمول بین 5 تا 12 درصد افرادی که کبد چرب دارند به سیروز کبدی دچار می شوند.

 عوامل خطر

عوامل متعددی خطر بروز کبد چرب را افزایش می دهد از ان جمله می توان بالا بودن کلسترول، کم کاری تیروئید، چاقی مخصوصا چربی شکم، سندرم تخمدان پلی کیستیک، سندرم متابولیک، هیپوفیز غیر فعال و دیبابت نوع دو را نام برد.در واقع افراد مبتلا به این گونه بیماری ها  و هم چنین سنین بالا  با خطر بروز NASH یا کبد چرب مواجه هستند و باید بیشتر مراقب نحوه صحیح زندگی و تغذیه خود باشند.

روش های جلوگیری از بروز کبد چرب

برای اینکه ابتلا به کبد چرب را به حداقل ممکن برسانید توجه به موارد زیر اهمیت دارد.

• رژیم غذایی سالم: نوع تغذیه سالم تاثیر بسزایی در پیشگیری از این بیماری دارد رژیم غذایی سالم طیف وسیعی از مواد غذایی مورد نیاز بدن از جمله سبزیجات، انواع میوه های تازه، غلات و چربی های مفید را شامل می شود.
• تعادل وزن: تعادل وزن اهمیت بسزایی در پیشگیری از بروز اکثر بیماری ها از جمله کبد چرب دارد با یک رژیم غذایی صحیح در کنار ورزش می توانید اضافه وزن خود را درمان کرده و تعادل وزن خود را حفظ نمایید.
• ورزش: فعالیت های بدنی سالم و ورزش به عنوان بخشی از برنامه زندگی تاثیر بسزایی در سلامتی بدن دارد و به صورت چشمگیری از بروز عارضه کبد چرب جلوگیری می کند.

مراجعه به پزشک و تشخیص بالینی کبد چرب

در صورت بروز علائم ذکر شده به صورت مداوم باید به پزشک مراجعه نمایید، البته گاهی کبد چرب با علائمی همراه نیست و چکاب های دوره ای می تواند نشان دهنده این عارضه باشد. پزشک برای تشخیص دقیق کبد چرب آزمایشات زیر را انجام می دهد.

• انجام آزمایش خون و شمارش کامل خون.
• آزمایش آنزیم ها و نحوه کارکرد کبد.
• آزمایش هپاتیت.
• تست غربالگری سلیاک.
• تست قند ناشتا.
• اندازه گیری چربی های خون مانند کلسترول و تری گلیسیرید.
• تعیین میزان پایداری قند خون.
• سونوگرافی از شکم.
• انجامCT یا  MRI البته این روش NASH را از NAFLD تشخیص نمی دهد.
• الاستوگرافی گذرا که نشان دهنده میزان سفتی کبد است برای تشخیص سیروز کبدی و همچنین الاستوگرافی رزونانس مغناتیسی نیز انجام می شود.
• نمونه برداری از کبد نیز ممکن است انجام شود که در صورت نتیجه بخش نبودن آزمایشات از این روش استفاده می شود تا بافت کبد برای معاینه در آزمایشگاه مورد بررسی قرار بگیرد.

روش درمان کبد چرب

روش مناسب برای درمان کبد چرب طبق تشخیص پزشک انجام می شود، پزشک ممکن است درمان های داروی، رژیم غذایی و ورزش برای کاهش وزن و یا در صورت سیروز حاد کبدی پیوند کبد را تجویز نماید.ارائه راهکار های زیر برای بهبود کبد چرب معمولا توسط پزشک انجام می شود.

• کاهش وزن: در صورت داشت اضافه وزن حتما باید نسبت به کاهش وزن خود اقدام نمایید این کاهش وزن با تغییر کالری مصرفی و افزایش فعالیت های سالم ورزشی امکان پذیر است.
• ورزش: پزشک ممکن است با توجه به سن و شرایط بدنی شما پیشنهاد ورزش روزانه را بدهد که تاثیر بسزایی در بهبود کبد چرب و کاهش وزن دارد.
• رژیم غذایی سالم: یکی رژیم غذایی سالم اهمیت بسزایی در روند بهبودی فرد دارد.
• کنترل دیابت: دیابت می تواند از عوامل بروز کبد چرب باشد، برای بهبودی سریعتر این بیماری کنترل دیابت با استفاده از رژیم غذایی مناسب و داروهایی که پزشک تجویز می کند امکانپذیر است.
• کنترل کلسترل: در صورت بالا بودن کلسترل و یا تری گلیسیرید کاهش این موارد و حفظ تعادل در میزان آن می تواند شانس بهبودی را افزایش دهد.
• اهمیت به سلامت کبد: اهمیت به سلامت کبد همواره باید صورت بگیرد ولی در زمان مواجه با کبد چرب این مورد بیشتر نمود پیدا می کند در این راستا باید از مصرف مواد غذایی زیان آرو و همچنین الکل پرهیز نمایید، داروهایی که پزشک تجویز کرده به درستی مصرف نمایید و در صورت استفاده از داروهای گیاهی حتما پزشک خود را در جریان بگذارید.

درمان های جایگزین

برای درمان بیماری کبد چرب غیرالکلی، هیچ گزینه ی درمانی دیگری اثبات نشده است. اما محققین در حال مطالعه هستند که آیا بعضی از ترکیبات طبیعی می تواند مفید واقع شود یا نه؛ از جمله:

ویتامین E: بر روی کاغذ، ویتامین E و سایر ویتامین ها با نام آنتی اکسیدان، می توانند با کاهش یا خنثی کردن آسیب های ناشی از التهاب، به محافظت از کبد کمک کنند. اما تحقیقات بیشتری نیاز است.

بعضی از شواهد، بیان می کنند که مکمل های ویتامین E، احتمال دارد برای افرادی با آسیب کبدی ناشی از بیماری کبد چرب غیرالکلی، مفید باشد. اما ویتامین E با افزایش میزان خطر مرگ و در مردان با افزایش خطر سرطان پروستات، مرتبط است.

قهوه: در تحقیقات نشان داده شده است که، در بین افرادی با بیماری کبد چرب غیرالکلی، آنهایی که گزارش داده اند که قهوه می نوشند، نسبت به آنهایی که قهوه کم می نوشند یا اصلا نمی نوشند، آسیب کبدی کمتری می بینند. معلوم نیست که چگونه قهوه بر آسیب دیدگی کبد، اثر می گذارد یا شما به چه میزان قهوه نیاز دارید تا از فواید آن بهره مند شوید.