سرطان ریه

در هر نوع سرطانی از جمله سرطان ریه در صورت تشخیص زودهنگام و به موقع می توان از روند پیشرفت بیماری جلوگیری کرد. از آنجا که روند بیماری در مراحل اولیه آن دارای علائمی مانند عفونت تنفسی است از این رو ممکن است تشخیص آن در مراحل ابتدایی دشوار باشد. در این مقاله به بررسی چگونگی ایجاد سلول های سرطانی در ریه و همچنین نحوه تشخیص و درمان های مورد استفاده برای این بیماری می پردازیم.

سرطان ریه چگونه ایجاد می شود؟

همانطور که می دانیم عامل ایجاد سرطان در بدن به دلایل مختلفی است ولی ساز و کار همه تومورهای سرطانی تقریبا شبیه به هم است. سلول های بدن در صورت تکثیر غیر متعادل و نامتعارف می توانند به توده های سرطانی تبدیل شوند. این تکثیر می تواند در اثر جهش سلولی در جنین و یا در افراد بزرگسال باعث ایجاد تومورهای خوش خیم و بدخیم سرطانی شود. در سرطان ریه این سلول های تکثیر شده در ریه شروع به رشد می کنند. در واقع ممکن است که این توده ها در صورت بدخیم بودن به سایر نقاط بدن نیز حرکت کنند و باعث ایجاد سرطان های دیگر نیز شوند.

تومورهای بدخیم در واقع به سرعت رشد می کنند و در کل بدن می توانند پخش شوند و سیستم فرد را با مشکلات جدی روبرو کنند. این نوع از تومورها بسیار خطرناک هستند و در مدت کمی می توانند فرد را از پا درآورند. درواقع بدن در حالت عادی در حد مشخصی سلول ها را در حالت رشد قرار می دهد. سرطان با نادیده گرفتن این دستورالعمل باعث رشد بیش از حد سلول ها می شود. این سلول ها بر روی یکدیگر انباشته می شوند و تومور سرطانی را ایجاد می کنند. در سرطان ریه این رشد سلولی در ریه اتفاق می افتد و اندام های حیاتی و تنفسی فرد را از کار می اندازند.

 پزشکان با استفاده از میکروسکوپ می توانند این سلول های کوچک و بزرگ سرطانی را تشخیص دهند.

عوامل ایجاد سرطان ریه

•   این سرطان می تواند در هر فردی رخ دهد. ولی در افرادی که سیگار یا دخانیات مصرف می کنند بیشتر دیده می شود.
•   افرادی که در معرض دود سیگار و یا گازهای خطرناک شیمیایی قرار دارند می توانند به این نوع از سرطان مبتلا شوند.
•   افرادی که با مواد شیمیایی و سموم مختلف کار می کنند نیز می توانند مستعد مبتلا به سرطان ریه باشند.
•   جهش های سلولی می تواند در اثر ژنتیک و در دوران کودکی فرد نیز ایجاد شوند. در نتیجه این نوع سرطان می تواند دلیل  ارثی نیز داشته باشد.

علائم سرطان ریه چیست؟

کسانی که مبتلا به این نوع سرطان هستند، علائم بیماری آنها میتواند در هر مرحله از پیشرفت بیماری شدیدتر شود. در صورت دیدن کوچک ترین علائم بیماری باید سریع به پزشک متخصص مراجعه کنید تا از پیشرفت سرطان ریه جلوگیری شود. در مراحل اولیه تشخیص این سرطان ممکن است سخت تر صورت گیرد ولی با انجام آزمایشات میکروسکوپی پزشک می تواند سلول های سرطانی بزرگ و کوچک ریه را تشخیص دهد.

با این حال علائمی وجود دارد که می تواند نشان دهنده این بیماری باشد.

•   از دست دادن اشتها
•   تغییر در صدای فرد مورد نظر همانند گرفتگی صدا
•   عفونت های مداوم ریه و قفسه سینه و بیماری هایی مانند برونشیت و یا ذات الریه که طولانی مدت اتفاق می افتد.
•   سرفه های وخیم و حاد به صورت طولانی
•   تنگی نفس و مشکلات تنفسی
•   ایجاد سردردهای شدید
•   از دست دادن وزن
•   خس خس کردن سینه
•   درد در قفسه سینه و یا استخوان ها
•   دیدن خون بعد از سرفه
•   خلط های چرکی و مداوم

این علائم ممکن است هر کدام در افراد رخ دهد و صرفا دلیل بر سرطان نباشد ولی انجام آزمایشات و چکاپ نمودن می تواند در بهبودی سریع شما نقش موثری را داشته باشد.

نحوه تشخیص پزشک متخصص سرطان ریه

در ابتدا پزشک با معاینه فرد می تواند تا حدودی از علائم ایجاد شده در اثر بیماری وی با خبر شود. بعد از آن برای اطمینان بیشتر آزمایشات غربالگری سرطان برای این افراد نوشته می شود. بعد از این مراحل آزمایشات دیگر برای تایید مراحل بعدی صورت می گیرد. در زیر به معرفی نمونه هایی از این آزمایشات می پردازیم.

آزماشیات  مرتبط با تشخیص سرطان ریه 

• مطالعات تصویر برداری که شامل اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT) و توموگرافی پوزیترون (PET)  می تواند قسمتی از بافت ریه را که دچار سرطان شده است را نشان دهد.
• اسکن استخوان می تواند رشد توده های سرطانی را نشان دهد. پزشکان می توانند از این اسکن ها برای فهمیدن روند پیشرفت سرطان و همچنین بازگشت بیماری بعد از دوره درمان استفاده کنند.
• اسکن ام آر آی می تواند تومورهای ریه را شناسایی کند و با مشخص کردن محل دقیق این سلول های سرطانی در مورد نحوه گسترش این نوع از تومورها به پزشک مورد نظر اطلاعات مناسبی را بدهد.
• نمونه برداری از بافت ریه می تواند به پزشک در تشخیص درست نوع سرطان و همچنین مرحله ای که سرطان در آن قرار دارد کمک کند. این آزمایشات طی شرایط مناسبی صورت می گیرد و می تواند نوع و همچنین بدخیم و یا خوش خیم بودن آنها را طی  نمونه برداری مشخص کند. برای نمونه برداری پزشک می تواند محل های متفاوتی از بافت را انتخاب کند.
• برونکوسکوپی با قرار دادن دامنه های نازک و روشن با استفاده از دوربینی که در انتهای این رشته های نوری قرار دارد، می تواند محل بافت سرطانی را روشن کند و در نتیجه نمونه گیری را برای پزشک آسان تر کند.
• اگر سلول های سرطانی کوچک باشند و در محلی قرار گرفته باشند که به راحتی بتوان آنها را خارج نمود پزشک با عمل جراحی به روش توراکوسکوپی و به کمک ویدئو می تواند توده را خارج کند.
• آزمایشات آزمایشگاهی مانند آزمایش خلط و یا خون می تواند به پزشک در تشخیص این نوع از سرطان کمک کند.

چگونگی استفاده از روش های تشخیص

در واقع پزشک با انجام همه این روش ها می تواند در مورد نوع سرطان ، همچنین محل قرارگیری آن در ریه، پیشرفت سرطان در بافت ریه و همچنین ابعاد و اندازه تومور اطلاعات دقیقی به دست بیاورد و سپس بهترین درمان را برای فرد بیمار پیشنهاد دهد تا از رشد تومورهای سرطانی جلوگیری کند و در مراحل اولیه و در صورت خوش خیم بودن تومور درمان فرد را انجام دهد.

تشخیص زودرس سرطان چه اهمیتی دارد؟

 می توان گفت که هر نوع بیماری اگر در مراحل اولیه به درستی تشخیص داده شود ، درمان مناسب با بیماری نیز در زمان مناسب ایجاد می شود. مراحل اولیه بیماری سرطان می تواند به راحتی و با کمترین درمان انجام شود. زیرا رشد سلول های سرطانی در وهله اول می تواند مختل شود. اما سرطان بیماری است که به سرعت می تواند تکثیر سلول های سرطانی را افزایش دهد و آنها را در زمان اندکی در بدن فرد پخش کند. برای این منظور تشخیص اولیه پزشک و همچنین پیگیری به موقع خود فرد می تواند در درمان سرطان نتیجه مطلوبی را داشته باشد.

چه افرادی می توانند کاندیدای غربالگری برای سرطان ریه باشند؟

طبق آمارهای انجمن ریه در آمریکا همه افرادی که دچار علائم ریه هستند نیاز به انجام آزمایش غربالگری ندارند. در واقع افراد زیر بیشتر کسانی هستند که پزشک انجام این آزمایش را به آنها توصیه می کند.

• افرادی که دارای رنج سنی 55 تا 80 سال هستند.
• افرادی که دارای سابقه کشیدن سیگار به مدت 30 سال و یا بیشتر هستند. معمولا این افراد یک بسته در روز به مدت سی سال و دو بسته به مدت پانزده سال مصرف سیگار دارند.
• کسانی که کشیدن سیگار را بعد از 15 سال قبل ترک کرده اند می توانند کاندیدای انجام آزمایش غربالگری باشند.
• افرادی که بیشتر زمان خود را در مجاورت مواد شیمیایی می گذرانند می توانند این آزمایش را انجام دهند.

مراحل گسترش سرطان ریه در افراد

در واقع تشخیص سرطان ریه اولین کاری است که پزشک باید انجام دهد. با انجام روش هایی که ذکر شد می توان گفت که پزشک می تواند مراحل مختلف این سرطان را نیز مشخص کند. ممکن است سرطان در مرحله اولیه خود باشد و یا در مراحل بالاتر و پیشرفته تر قرار گرفته باشد.

 برای این منظور در هر مرحله پزشک می تواند مشخص کند که سرطان شیوع داشته و یا به غدد لنفاوی فرد نزدیک شده است یا خیر. تومورها می توانند دارای تعداد بسیاری باشند که باید محل آنها به طور دقیق مشخص شود.

غدد لنفاوی جزیی از سیستم لنفاوی است که اگر سرطان به این بخش از بدن برسد می تواند به سرعت در کل بدن فرد پخش شود و می تواند برای فرد بسیار خطرناک باشد. مراحل سرطان می تواند به صورت زیر عنوان شود.

مرحله صفر

 در این مرحله پزشک می تواند سلول های غیر طبیعی را در لایه های بالای سلول هایی که در مجرای تنفسی فرد قرار دارد مشاهده کند. در واقع این مرحله سلول ها به تومور تبدیل نشده اند.

مرحله اول

 در این مرحله تومور سرطانی در ریه ایجاد شده است. ولی اندازه آن کمتر از 5 سانتی متر است و هنوز در قسمت های دیگر بدن شیوع پیدا نکرده است.

مرحله دوم

 تومورهای سرطانی ممکن است کوچکتر از 5 سانتی متر و یا تا 7 سانتی متر نیز در ریه فرد دیده شوند. این تومورها ممکن  است به اطراف غدد لنفاوی افراد گسترش پیدا کنند و به بافت های اطراف ریه کشیده شوند.

مرحله سوم

 در این مرحله از پیشرفت بیماری می توان سرایت تومورهای سرطانی ریه را به غدد لنفاوی مشاهده کرد. در نتیجه آنها به ریه و نواحی اطراف ریه سرایت کرده اند.

مرحله چهارم

  پیشرفته ترین مرحله سرطان است که دیگر سلول های سرطانی در قسمت های مختلف بدن مانند استخوان ها و مغز کشیده شده است. این تومورها به سرعت در این نواحی رشد می کنند و در صورت درمان نشدن می توانند سیستم فرد را به کلی از کار بیاندازند.

نحوه درمان سرطان ریه

درمان این نوع از سرطان و در کل همه سرطان ها تا حدود زیادی به مرحله ای که سرطان در آن واقع شده است و همچنین اندازه تومور بستگی دارد. با توجه به این قضیه پزشک می تواند درمان های متفاوتی را برای افرادی که به سرطان از این نوع مبتلا هستند پیشنهاد دهد. درمان سرطان می تواند با روش های زیر صورت گیرد.

• جراحی می تواند باعث از بین بردن سلول های سرطانی شود. در واقع این روش یکی از متداول ترین روش های درمان این نوع از سرطان است. ممکن است بافت های اطراف ریه نیز آسیب دیده باشد در این صورت پزشک یک لوب و یا بخش بزرگتری از ریه فرد را خارج می کند. به این روش لوبکتومی می گویند. ممکن است در موارد شدیدتر سرطان، جراح مربوطه به طور کامل یک ریه را از بدن فرد خارج کند. در این صورت فرد می تواند با یک ریه نیز زندگی کند.
• شیمی درمانی به عنوان یکی از روش های درمان سرطان بسیار پرکاربرد است. در این روش از داروهای شیمیایی برای کوچک کردن تومورهای سرطانی و یا از بین بردن آنها استفاده می شود. این دارو ها به عنوان خوراکی و یا تزریقی به افراد داده می شود و با هدف قرار دادن سلول های سرطانی آنها را از بین می برد. این درمان برای سرطان هایی که در بدن گسترش پیدا کرده اند می تواند نتایج موثری داشته باشد.
• پرتو درمانی با استفاده از تاباندن اشعه های پر انرژی به سلول های سرطانی می تواند به صورت داخلی و خارجی صورت گیرد. ممکن است قبل از جراحی برای کوچک نمودن تومورهای سرطانی از پرتو درمانی استفاده شود. در واقع این درمان برای سرطان هایی که پخش نشده اند و در یک نقطه متمرکز هستند می تواند بهتر جواب دهد.
• درمان های هدفمند می تواند استفاده از داروهای خاص باشد که از تکثیر سلول های سرطانی در بدن جلوگیری می کند.

نتیجه گیری

ممکن است در برخی از موارد نیز برای درمان این نوع سرطان از روش های ترکیبی استفاده شود. به این منظور که دو درمان با یکدیگر صورت گیرد. البته از آنجایی که شیمی درمانی و پرتو درمانی می تواند سلول های دیگر فرد را از بین ببرد نیاز به گذراندن دوره ای برای بهبودی این سلول ها است.

سرطان ریه با توجه به اینکه عضو حساسی در بدن را تحت تاثیر قرار می دهد می تواند یکی از سخترین انواع سرطان ها باشد. این سرطان در مدت زمان کمی می تواند شیوع پیدا کند و در کل بدن افراد به صورت سرطان ثانویه پخش شود. متاسفانه سرطان ریه در مراحل پیشرفته آن ممکن است که نتواند درمان شود و فقط می توان طول عمر فرد مبتلا به سرطان ریه را از این طریق افزایش داد.

 هزینه درمان سرطان ریه برای همه افرادی که به این بیماری مبتلا هستند مقدور نیست و بسیار بیشتر از توان مالی آنها است. به همین دلیل در مراحل اولیه پیدایش سرطان ریه ممکن است که هزینه های درمان برای این افراد به دلیل مشکلات مالی بسیار زیاد باشد. به همین دلیل بیماری می تواند پیشرفت کند و در مراحل پیشرفته تر به مرگ افراد بیانجامد.

 برای جلوگیری از این اتفاق انجمن های خیریه در سراسر کشور برای کمک به این بیماران تاسیس شده اند که با کمک های مردمی و افراد خیر چرخانده می شوند. شما هم می توانید به این افراد کمک کنید تا بتوانند با درمان ها، امید و انگیزه خود را برای ادامه زندگی به دست آورند. خرید تاج گل خیریه و استند تسلیت خیریه از این خیریه ها می تواند هزینه های درمانی را برای این افراد فراهم آورد.